,,გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესის შესახებ” ინსტრუქციის დამტკიცების თაობაზე

საქართველოს ფინანსთა მინისტრის
ბრძანება N 228
2005 წლის 7 აპრილი ქ. თბილისი

,,გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესის შესახებ” ინსტრუქციის დამტკიცების თაობაზე

საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-3 მუხლის პირველი ნაწილის, 73-ე მუხლის მე-2 ნაწილის და საქართველოს საბაჟო კოდექსის 203-ე მუხლის მე-6 ნაწილის საფუძველზე, ვბრძანებ: (22.10.2008 N 800)
1. დამტკიცდეს ,,გადამხდელთა პირადი აღრი-ცხვის ბა-რა-თე-ბის წარმოების წესის შესახებ” ინსტრუქცია” თანდართულ დანართებთან ერთად.
2. ეს ბრძანება ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.

 ვ. ჩეჩელაშვილი

ინსტრუქცია
,,გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესის შესახებ”

მუხლი 1. ზოგადი დებულებანი
1. წარმოდგენილი ინსტრუქცია შემუშავებულია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-3 მუხლის პირველი ნაწილის, 73-ე მუხლის მე-2 ნაწილის და საქართველოს საბაჟო კოდექსის 203-ე მუხლის მე-6 ნაწილის შესაბამისად და განსაზღვრავს გადასახადის გადამხდდის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის (მათ შორის ვალდებული პირი, რომელსაც ეკისრება საბაჟო ვალდებულების შესრულება) გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათებში საგადასახადო და საბაჟო ვალდებულებების კუთხით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების აღრიცხვისა და ასახვის წესებს. (22.10.2008 N 800)
2. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათი (შემდგომში გპაბ) არის საგადასახადო/საბაჟო ორგანოს პირველადი აღრიცხვის საბუთი, რომელშიც აისახება გადამხდელების/საგადასახადო აგენტების ან სხვა ვალდებული პირების (მათ შორის ვალდებული პირი, რომელსაც ეკისრება საბაჟო ვალდებულების შესრულება) მიერ დეკლარირებული და გადახდილი თანხები, აგრეთვე საგადასახადო და სხვა უფლებამოსილი ორგანოების მიერ საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული გადასახდელად დარიცხული ან შემცირებული თანხები, ზედმეტად გადახდილი, უკან დაბრუნებული ან სხვა გადასახადების გადახდის ანგარიშებში გადატანილი თანხები, ვადაგადაცილებული დავალიანებები, საგადასახადო სანქციები, ჯარიმები და საურავები, ასევე ნულოვანი განაკვეთით დასაბეგრი ოპერაციები, აგრეთვე საბაჟო დეკლარირების განხორციელების დროს გადახდილი საბაჟო გადასახდელების თანხები, ვადაგადაცილებული საბაჟო დავალიანებები, საბაჟო სანქციის თანხები. (22.10.2008 N 800)
21. გპაბ-ის წარმოებას საგადასახადო კუთხით ახორციელებს საგადასახადო ორგანოები, ხოლო საბაჟო კუთხით _ საბაჟო ორგანოები. (22.10.2008 N 800)
3. ბიუჯეტის შემოსულობების აღრიცხვა წარმოებს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დამტკიცებული ბიუჯეტის შემოსულობების კლასიფიკაციის თანახმად.
4. საგადასახადო ორგანოს შესაბამისი უფლებამოსილი პირი საგადასახადო ორგანოს ხელმძღვანელის მიერ მისთვის მინიჭებული კომპეტენციის ფარგლებში პასუხს აგებენ აღრიცხვის წარმოებისა და ანგარიშგების შედგენის სისწორეზე, აგრეთვე ზედმეტად გადახდილი ან შეცდომით ჩარიცხული თანხების ბიუჯეტიდან დაბრუნების ან გადასახადის ერთი სახიდან მეორეში გადატანის სისწორეზე და აღრიცხვის დოკუმენტების დაცულობაზე.
5. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათის წარ-მოებასთან დაკავშირებით საგადასახადო ინსპექციის უფრო-სის/მისი მოადგილის ინდივიდუალურსამართლებრივი აქტით ხდება ფუნქციების განაწილება გადამხდელთა მომ-სახურების სამმართველოს მუშაკებზე.
6. საგადასახადო ინსპექციის უფროსი/მისი მოადგილე პასუხისმგებელია საგადასახადო შემოსავლების აღრიცხვის მდგომარეობასა და ამ მხრივ მუშაობის სწორად წარმარ-თვაზე.
7. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს ცენტრალურ სერვერზე ხდება გადასახადის გადამხდელთა შესახებ არსებული საგადასახადო მონაცემთა ბაზის დაარქივება. (16.06.2009 N 382)
8. გპაბ-ის კომპიუტერიზებული დამუშავების დროს პროგრამულად უზრუნველყოფილია მონაცემთა ბაზასთან დაშვების უფლების მქონე მომხმარებელთა  განსაზღვრა, მათი შემოწმება და იდენტიფიცირება სისტემაში ყოველი შესვლის დროს, რასაც არეგულირებს „საგადასახადო საიდუმლოების შემცველი ინფორმაციის შენახვის რეჟიმის და დაშვების წესის შესახებ ინსტრუქციის დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს ფინანსთა მინისტრის  2005 წლის 4 მაისის N301 ბრძანება. შემოსავლების სამსახურის უფროსის ან მისი მოადგილის სათანადო ნებართვის გარეშე გასული თარიღით მონაცემთა ბაზაში ყოველგვარი ცვლილებისა და ჩანაწერის გაკეთება დაუშვებელია. (15.06.2007 N652)
9. გპაბ-ი შეიცავს გადასახადის გადამხდელთა, საგადასახადო აგენტთა, სხვა ვალდებულ პირთა შესახებ საიდუმლო მონაცემებს. საგადასახადო ორგანოები, მათი თანამდებობის პირები, მოწვეული სპეციალისტები ან/და ექსპერტები ვალდებულნი არიან დაიცვან სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების დროს გადამხდელთა შესახებ მიღებული ინფორმაციის საიდუმლოება და იმოქმედონ კანონით განსაზღვრული წესით». (15.06.2007 N652)
10. კანონით დადგენილი წესის შესაბამისად, გპაბ-ის ამონაბეჭდები  მოსამართლის ბრძანების საფუძველზე შეიძლება მიწოდებულ იქნას სამართალდამცავი ორგანოებისათვის იმ პირთა შესახებ, რომელთა მიმართაც მიმდინარეობს დევნა საგადასახადო სამართალდარღვევათა ჩადენისათვის. აგრეთვე სასამართლოებისათვის - გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულებების ან პასუხისმგებლობის განსაზღვრის მიზნით სასამართლოს წარმოებაში არსებულ საქმესთან დაკავშირებით, სხვა სახელმწიფოების საგადასახადო ორგანოებს - საერთაშორისო ხელშეკრულებათა შესაბამისად, სასამართლო აღმასრულებლებს - საგადასახადო დავასთან დაკავშირებით მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულების პროცესში. გპაბ-ის ამონაბეჭდების  მიწოდება ნებადართულია ზემდგომი საგადასახადო ორგანოების თანამშრომლებზე,  საგადასახადო ინსპექციის საქმიანობის შემოწმების პერიოდში,  ასევე იმ საგადასახადო ინსპექტორებზე, რომლებიც ახორციელებენ გასვლით და კამერალურ საგადასახადო შემოწმებებს. ამონაბეჭდი ხელმოწერილ უნდა იქნას საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსისა და ამ საქმით დაკავებული ინსპექტორის მიერ.  (28.09.2006 N 1192)
11. პირს, რომელმაც მიიღო ამ ინსტრუქციის პირველი მუხლის მე-10 პუნქტით განსაზღვრული ინფორმაცია, უფლება არა აქვს გაახმაუროს ამ ინფორმაციის საიდუმ-ლოება და ვალდებულია მისი ამსახველი დოკუმენტები დაუბრუნოს საგადასახადო ორგანოს, იმ შემთხვევების გარდა, როდესაც ინფორმაცია მიღებულია საგადასახადო კოდექ-სის 122-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად.
12. საგადასახადო საიდუმლოების მქონე ინფორმაციის შემ-ცველი დოკუმენტების დაკარგვა ან ასეთი ინფორმაციის გახმაურება იწვევს პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
121. გადასახადის გადამხდელის შესახებ საიდუმლოების შემცველი ინფორმაცია შეიძლება გადაეცეს სხვა პირს, თუ ამის შესახებ არსებობს გადასახადის გადამხდელის დამოწმებული წერილობითი ნებართვა. (28.09.2006 N 1192)
122. გადასახადების აღრიცხვის დოკუმენტაცია, საქმის ნომენკლატურიდან გამომდინარე, ჯგუფდება შემდეგი სახეების მიხედვით: (28.09.2006 N 1192)
ა) გადასახადის გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი და ამონაწერები გპაბ-იდან;
ბ) საგადამხდელო დოკუმენტები, მიღებული სახელმწიფო ხაზინიდან, ბანკებიდან და საბანკო ოპერაციების განმახორციელებელი ცალკეული ორგანიზაციებიდან;
გ) ბიუჯეტში ზედმეტად გადახდილი საგადასახადო შემოსავლის თანხის დამადასტურებელი დოკუმენტები;
დ) ბიუჯეტში ზედმეტად გადახდილი საგადასახადო შემოსავლის თანხის გადამხდელისათვის უკან დაბრუნების დამადასტურებელი დოკუმენტები;
ე) გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) ადგილის შეცვლის შემთხვევაში გპაბ-ის გადაცემის ან მისი მიღების დამადასტურებელი დოკუმენტები;
ვ) საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების ვადის შეცვლის დამადასტურებელი დოკუმენტები;
ზ) საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებების დამადასტურებელი დოკუმენტები;
თ) გაკოტრების ან რეაბილიტაციის რეჟიმში მყოფი გადასახადის გადამხდელის ვადაგადაცილებული დავალიანებების ამსახველი დოკუმენტები;
ი) ფიზიკური პირების მიერ საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების შეწყვეტის დამადასტურებელი დოკუმენტები;
კ) იურიდიული პირების მიერ საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების შეწყვეტის დამადასტურებელი დოკუმენტები;
ლ) ლიკვიდირებული იურიდიული პირების მიერ საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების შესახებ დამადასტურებელი დოკუმენტები;
მ) რეორგანიზებული იურიდიული პირების მიერ საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების შესახებ დამადასტურებელი დოკუმენტები;
ნ) სხვა დოკუმენტები.  (28.09.2006 N 1192)
13. ცნობები გადასახადის გადამხდელის შესახებ მისი საგა-დასახადო აღრიცხვაზე აყვანის მომენტიდან ითვლება საგადასახადო საიდუმლოებად, თუ საგადასახადო კოდექსის და ამ ინსტრუქციით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებუ-ლი.
14. საგადასახადო ორგანოები ვალდებული არიან აწარ-მოონ შემოსავლების, ზედმეტად ან შეცდომით ჩარიც-ხული თანხების, გადასახადის ერთი სახიდან მეორეში გადატანისა და დაბრუნების რეესტრები, დამხმარე წიგნები და ჟურნალები, რომლებშიც ხდება საგადასახადო ორ-განოებში წარდგენილი დოკუმენტების სრული აღწერა და დასტურდება გპაბ-ის წარმოების წესის უტყუარობა.
15. მკაცრი აღრიცხვის დოკუმენტების აღრიცხვის წიგ-ნები უნდა იყოს დანომრილი, ზონარგაყრილი, ხელ-მოწერილი საგადასახადო ორგანოს ხელმძღვანელი პირის მიერ და დამოწმებული ბეჭდით.

მუხლი 2. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების გახსნის წესი
1.  ამოღებულია (28.09.2006 N 1192)
2. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ საგადასახადო ვალდებუ-ლების შესრულების აღრიცხვის წარმოების მიზნით საგადასახადო ორგანოებში იხსნება გპაბ (დანართი 1).
3 გპაბ-ის გახსნის საფუძველს წარმოადგენს პირის საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) მონაცემები. გპაბ იხსნება პირისათვის საიდენტიფიკაციო ნომრის მინიჭებისთანავე. (31.12.2008 N 976)
4. ახლადშექმნილ, რეორგანიზებულ საწარმოს შემადგენლობიდან ერთი ან რამდენიმე საწარმოს გამოყოფის დროს, ახლადაღრიცხულ (რეგისტრირებულ) გადამხდელთათვის გპაბ-ების გახსნა ხორციელდება მხოლოდ  საგადასახადო ინსპექციაში მათი აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე) აყვანისა და მათთვის საიდენტიფიკაციო ნომრის მინიჭების შემდეგ. (28.09.2006 N 1192)
5. გპაბ იხსნება გადასახადის გადამხდელ ყველა პირისათვის მათი აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე) აყვანისთანავე.  გპაბ ასევე იხსნება რეზიდენტ და არარეზიდენტ პირებზე, რომლებიც საქართველოში საქმიანობენ მუდმივი დაწესებულებების მეშვეობით და საქართველოს საგადასახადო კოდექსის შესაბამისად ითვლებიან  გადასახადის გადამხდელებად. კერძოდ: (28.09.2006 N 1192)
ა) იურიდიული პირის ადგილსამყოფელის ან საქმიანობის განხორციელების ადგილის მიხედვით;
ბ) რეზიდენტი ბანკის ადგილსამყოფელის მიხედვით;
გ) რეზიდენტი ფიზიკური პირისათვის, მათ შორის ინდივიდუალური საწარმოსათვის, საცხოვრებელი ან საქმიანობის განხორციელების ადგილის მიხედვით;
დ) არარეზიდენტი ფიზიკური პირისათვის კი - ჩამოსვლის ადგილის მიხედვით.
6. ყველა გადამხდელთათვის გპაბ იხსნება ყოველი საგადასახადო წლის დასაწყისში. (28.09.2006 N 1192)
7. გპაბ იხსნება არსებული გადასახადების მიხედვით. გადასახადის მიზნებისათვის აქციზის გადასახადში იხსნება ორი ბარათი. აქციზური მარკების შესაძენად გადახდილი თანხები აისახება “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე და ყოველთვიური დეკლარაციით გაცხადებული გადასახადის, არამარკირებულ და გახარჯულ მარკირებულ საქონელზე გადახდილი აქციზის თანხების აღრიცხვისათვის გამოიყენება “აქციზი”–ს ბარათი. საგადასახადო ჯარიმებისათვის, გარდა ჯარიმისა, რომელიც გამოანგარიშებულია კონკრეტული გადასახადის თანხის მიმართ (საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 131-ე მუხლი) წარმოებს საგადასახადო ჯარიმების ერთიანი ბარათი. გპაბ–ი იხსნება უკუდაბეგვრის წესით დღგ–ის აღრიცხვისათვის, ხოლო გრანტით შეძენილ საქონელზე გადახდილი დღგ–ის აღრიცხვა ხდება დღგ–ის გპაბ–ზე შესაბამისი ოპერაციების გამოყენებით. იქმნება აგრეთვე ერთიანი ბარათი გაუქმებული გადასახადებისათვის, სადაც აღირიცხება ნაშთები, რომლებიც გადმოიტანება გპაბ–დან გადასახდის გაუქმების შემთხვევაში. ასევე იხსნება მოსაკრებლის გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათი, რომლის ადმინისტრირება ევალება საგადასახადო ორგანოს. საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია გაიხსნას გადასახადის დროებითი ბარათები საბოლოო ნაშთის დადგენამდე. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათი ერთიანია. გადასახადების სხვადასხვა სახეების მიხედვით გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების გახსნა ხდება პროგრამულად. (27.06.2008 N566)
8. საგადასახადო სამართალდარღვევათა სახეების მიხედვით საგადასახადო შემოსავლების აღრიცხვის სრულყოფის მიზნით საგადასახადო ორგანოები გპაბ-ის პროგრამაში ხსნიან ბარათებს ჯარიმებისათვის, რომელიც მოიცავს ყველა სახის ჯარიმებს: (16.06.2009 N 382)
ა)  გპაბ-ის ჯარიმების ბარათი მოიცავს:
ა.ა) ჯარიმას – საგადასახადო ორგანოში გადასახადის გადამხდელად აღრიცხვის წესის დარღვევისათვის;
ა.ბ) ჯარიმას – საგადასახადო ორგანოს უფლებამოსილი პირისათვის წინააღმდეგობის გაწევისათვის;
ა.გ) ჯარიმას – ყადაღადადებული ქონების მფლობელობის, სარგებლობის ან/და განკარგვის წესის დარღვევისათვის;
ა.დ) ჯარიმას – საგადასახადო ორგანოსათვის ინფორმაციის წარუდგენლობისათვის;
ა.ე) ჯარიმას – გადასახადის გადარიცხვის თაობაზე საგადასახადო ორგანოს საინკასო დავალებისა და გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის საგადასახადო დავალების შესრულების ვადის დარღვევისათვის.
ა.ვ) ჯარიმას – ბანკების მიერ გადასახადის გადამხდელისათვის ანგარიშის გახსნის წესის დარღვევისათვის და გადასახადის გადამხდელის ანგარიშებზე ოპერაციების შეჩერების შესახებ საგადასახადო ორგანოს გადაწყვეტილების შეუსრულებლობისათვის;
ა.ზ) ჯარიმას – დოკუმენტების გარეშე საქონლის ტრანსპორტირებისა და აღურიცხველობისათვის;
ა.თ) ჯარიმას _ საერთაშორისო ფინანსური კომპანიის მიერ საქართველოში არსებული წყაროდან ფინანსური ოპერაციების განხორციელების ან/და ფინანსური მომსახურების გაწევის შედეგად მიღებული შემოსავლის ნებადართული ნორმის გადამეტებისათვის;
ა.ი) ჯარიმას _ ფასიანი ქაღალდების ემიტენტის მიერ საფონდო ბირჟისათვის არასწორი ინფორმაციის მიწოდებისათვის;
ა.კ) სხვა არაკლასიფიცირებული ჯარიმებს;
ა.ლ) ყველა ძველად არსებული ჯარიმების გპაბ–ის ნაშთებს;  
ბ) მომხმარებლებთან ნაღდი ფულით ანგარიშსწორებისას საკონტროლო-სალარო აპარატების გამოყენების წესების დარღვევისათვის, იხსნება გპაბ-ის ჯარიმებისაგან დამოუკიდებლად ცალკე ბარათი;
გ) გპაბ–ის პროგრამაში იხსნება ბარათი ადმინიტრაციული ჯარიმებისისათვის, სადაც თავმოყრილია 2005 წლამდე არსებული ადმინისტრაციული ჯარიმები და 2005 წლის შემდეგ ადმინიტრაციული სამართალდარღვევათა კოდექსით გათვალისწინებული ჯარიმები.
9. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ჯარიმის დარიცხვის საფუძველს წარმოადგენს შესაბამისი სამართალდარღვევის ოქმის საფუძველზე საგადასახადო ორგანოს უფროსის/მოადგილის მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილება. საგადასახადო კოდექსის 126–ე მუხლის შესაბამისად ჯარიმის თანხაზე საურავის დარიცხვა არ ხდება. (27.06.2008 N566)
10. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე, მე-6 გრაფაში (გადახდილია ბიუჯეტში) ჩანაწერის გატარების საფუძვლად მიიღება ბიუჯეტის შემოსულობების ერთიან ანგარიშზე განხორციელებული ოპერაციების შესახებ სახელმწიფო ხაზინის ამონაწერი ან სახელმწიფო ხაზინის ელექტრონული ფაილი. (8.02.2006 N96)
11. გპაბ-ში მიეთითება გადასახადის გადამხდელის დასახელება (სახელი გვარი), საიდენტიფიკაციო ნომერი, გადასახადის დასახელება და პერიოდი. (28.09.2006 N 1192)
12. გპაბ-ი საგადასახადო ინსპექციებში იხსნება შემდეგი პირებისათვის: (28.09.2006 N 1192)
ა) ფიზიკური პირებისათვის – არარეზიდენტებისათვის, რომლებიც ახორციელებენ ეკონომიკურ საქმიანობას საქართველოში მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით – მათი ჩამოსვლის ადგილის მიხედვით საგადასახადო ორგანოში; (31.12.2008 N 976)
ბ) ფიზიკური პირებისათვის - არარეზიდენტებისათვის, რომლებიც შემოსავლებს იღებენ საქართველოში არსებული წყაროდან, არ იბეგრებიან საშემოსავლო გადასახადით გადახდის წყაროსთან და ამავე დროს ექვემდებარებიან გადასახადის დამოუკიდებლად გამოანგარიშებას და გადახდას - მათი საქმიანობის ადგილის მიხედვით საგადასახადო ინსპექციაში;
გ) იურიდიული პირებისათვის – არარეზიდენტებისათვის, რომლებიც ეკონომიკურ საქმიანობას ახორციელებენ საქართველოში არსებული მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით – მუდმივი დაწესებულების ადგილმდებარეობის მიხედვით საგადასახადო ორგანოში; (31.12.2008 N 976)
დ) იურიდიული და ფიზიკური პირებისათვის - არარეზიდენტებისათვის, რომლებსაც საქართველოში გააჩნიათ დაბეგვრის ობიექტები, საკუთრების ან საქართველოს საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული სხვა უფლებით - დაბეგვრის ობიექტების ადგილმდებარეობის და/ან მათი საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) მიხედვით საგადასახადო ინსპექციაში;
ე) არარეზიდენტებისათვის, რომლებიც საქართველოში ეწევიან საქმიანობას აგენტების მეშვეობით (რეზიდენტები ან სხვა არარეზიდენტები, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ უფლება გააფორმონ კონტრაქტი არარეზიდენტის სახელით, ვის საქმიანობასაც ახორციელებს არარეზიდენტის მუდმივი დაწესებულება).
13. არარეზიდენტი იურიდიული და ან ფიზიკური პირების მიერ, საქართველოში მუდმივი დაწესებულების გარეშე საქმიანობის განხორციელების შემთხვევაში, საგადასახადო აგენტებზე გპაბ გაიხსნება მათი ადგილსამყოფელის ან საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით საგადასახადო ინსპექციებში. (28.09.2006 N 1192)
14. იმ შემთხვევაში, როდესაც ცალკეული სახის გადასახადების გამოანგარიშების ვალდებულება ეკისრება უფლებამოსილ ორგანოს - პირადი აღრიცხვის ბარათები იხსნება უფლებამოსილი ორგანოს მიერ შესაბამისი დოკუმენტაციის მიღებიდან არა უგვიანეს მეორე დღისა; (28.09.2006 N 1192)
141. მოქმედ ბარათებზე არსებული არარეალური ჩანაწერების დაზუსტების, მათზე რეალური ნაშთების გამოყვანის და შემდგომ ამ ჩანაწერების ძირითად ბარათებზე გადატანის მიზნით, ეს წესი უშვებს საშემოსავლო და სხვა გაუქმებული გადასახადების დროებითი ბარათების გახსნის შესაძლებლობას. დროებითი ბარათები გასალდოების პროცედურაში არ მონაწილეობენ და შესაბამისად მათი მონაცემები არ აისახება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტში. (27.06.2008 N566)
15. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიმართ საგადასახადო სამართალდარღვევათა გამო დარიცხული ადმინისტრაციული ჯარიმების აღრიცხვა პირადი აღრიცხვის ბარათზე, რომლებზედაც საგადასახადო კოდექსის შესაბამისად დგება საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმი, წარმოებს შემდეგი წესით: (28.09.2006 N 1192)
ა) ადმინისტრაციული ჯარიმები, რომლებიც გამოიყენება იურიდიული პირის ან ინდივიდუალური მეწარმის მიმართ და გამოიანგარიშება გადაუხდელი (შემცირებული) გადასახადის თანხის მიმართ პროცენტულად, აღირიცხება - შესაბამისი გადასახადების პირადი აღრიცხვის ბარათებზე, ბიუჯეტის შემოსულობების სათანადო სახაზინო კოდების გათვალისწინებით, რომელშიაც დაშვებულია საგადასახადო სამართალდარღვევა;
ბ) ფიზიკური და თანამდებობის პირების მიმართ, აგრეთვე იურიდიული პირების და ინდივიდუალური მეწარმეების, გარდა ამ პუნქტის “ა” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, - დარიცხული ჯარიმის თანხები ჩაირიცხება ბიუჯეტის შემოსულობების სახის განმსაზღვრელ სახაზინო კოდებზე და აღრიცხვა განხორციელდება ამ მიზნისათვის გახსნილ საგადასახადო ჯარიმების ბარათზე.         

16. ჯარიმის თანხების დარიცხვის შესახებ ჩანაწერები გპაბ-ზე განხორციელდება “ანგარიშსწორება ფინანსური სანქციის სახით ჯარიმის თანხაზე” განაყოფის “დარიცხულია” ან “შემცირებულია” გრაფების მიხედვით.  (28.09.2006 N 1192)

მუხლი 3. წესი და დოკუმენტები, რომელთა საფუძველზე ხორციელდება გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათებში ჩანაწერების შეტანა
1. ამ ინსტრუქციის თანახმად გადასახადის თანხების დარიცხვა გპაბ-ზე გულისხმობს საგადასახადო ორგანოს მიერ კონკრეტულ საგადასახადო პერიოდისათვის გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის კუთვნილი საგადასახადო ვალდებულებების აღრიცხვას. დარიცხვა მოიცავს შესწორებით დარიცხვას და სავარაუდო დარიცხვას. ამსათან, შესწორებითი დარიცხვის შემთხვევაში უქმდება სავარაუდო დარიცხვა. (28.09.2006 N 1192)
2. საშემოსავლო გადასახადის მიხედვით ბიუჯეტში ჩარიცხული თანხები გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე აისახება, მაგრამ იგი არ ჩაითვლება წინსწრებით (ზედმეტად) გადახდილად და კეთდება სავარაუდო დარიცხვა, საქართველოს საგადასახადო  კოდექსის 217_ე მუხლის მე_7 ნაწილის თანახმად შესაბამისი დეკლარაციის წარმოდგენამდე. იმ შემთხვევაში, როდესაც გადამხდელის მიერ გადახდილი გადასახადის თანხა ტოლია ან ნაკლებია შესაბამის გადასახდში არსებული ნარჩენი დავალიანებების თანხაზე, სავარაუდო დარიცხვა არ განხორციელდება და გადახდილი თანხით დაიფარება ნარჩენი დავალიანება, ხოლო დადგენილ ვადებში დეკლარაციით წარდგენილი თანხის ბარათზე დარიცხვის შემდგომ, თანხის გადახდის ვალდებულების მომენტიდან მის დაფარვამდე საურავის დარიცხვა განხორციელდეს პროგრამულად. იმ შემთხვევაში, თუ გადამხდელის მიერ გადახდილი გადასახადის თანხა აღემატება შესაბამის გადასახადში არსებული ნარჩენი დავალიანების თანხას, სავარაუდო დარიცხვა უნდა გავრცელდეს მხოლოდ გადახდილ და ძირითად დავალიანებას შორის დადებითი სხვაობის თანხაზე, ხოლო შემდგომ დეკლარაციის წარდგენისას მოხდება ბარათზე რიცხული ნაშთის ხელახალი გადაანგარიშება უკვე არსებული წესით, ანუ დეკლარაციის გატარებისას მოხდება სავარაუდო დარიცხვის მოხსნა და დეკლარირებული თანხის დარიცხვა. (27.06.2008 N566)
3. გპაბ-ში ჩანაწერები ხორციელდება საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მუშაკის მიერ, გადამხდელის მიერ წარმოდგენილი  საგადასახადო დეკლარაციების (გაანგარიშებების), დაზუსტებული დეკლარაციების,  საგადასახადო ინსპექციის მუშაკის კამერალური შემოწმების მასალების, საგადასახადო ინსპექციისა და სხვა უფლებამოსილი მაკონტროლებელი ორგანოების შემოწმების მასალების და სხვა სათანადო ინფორმაციის, არსებული წესის შესაბამისად გაფორმებული დასკვნების, გადახდილი თანხების შესახებ ინფორმაციის, კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გადაწყვეტილებების, გადასახადის გადახდის ვადების გაგრძელების შესახებ დასკვნების, სახელმწიფო ხაზინიდან და საბანკო დაწესებულებებიდან მიღებული ამონაწერებისა და სხვა დოკუმენტების საფუძველზე. (28.09.2006 N 1192)
4. გპაბ-ში ყველა ჩანაწერი წარმოებს თავისდროულად და ქრონოლოგიური წესით, ჩანაწერის გაკეთების თარიღისა და დამადასტურებელი დოკუმენტაციის სისწორის დადგენით. პირადი აღრიცხვის ბარათებში ჩანაწერები კეთდება შესაბამისად “დარიცხულია”, “შემცირებულია”, “გადახდილია” და “ბიუჯეტიდან უკან დაბრუნებულია ან გადატანილია” გრაფების მიხედვით. მასში ყოველი ჩანაწერის შემდეგ გამოიყვანება სალდო გადასახადის, ჯარიმისა და საურავის თანხების მიხედვით. (28.09.2006 N 1192)
5. სახელმწიფო ხაზინიდან საგადასახადო ინსპექციაში მიღებული ყოველდღიური ამონაწერები საგადასახადო შემო-სავლების შესახებ (მათ შორის გადამხდელთა სა-გა-დახ-დო დავალებები) შეიძლება წარმოდგენილი იქნას და-მოწმებული ფორმით როგორც ქაღალდზე, ისე ელექტრონული ფორმით.
6. საგადასახადო შემოსავლების ამონაწერების ელექ-ტრონული ფორმით მიღების შემთხვევაში, გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკის მიერ მოწმდება გადამხდელის რეკვიზიტები და სახაზინო კოდთან საგადახდო დავალების ველის – ,,გადახდის დანიშნულების” შესაბამისობა.
7. საგადასახადო დეკლარაციის წარმოდგენის ვალ-დებულება შეიძლება შესრულდეს არა უგვიანეს დად-გენილი ვადის ბოლო სამუშაო დღის დამთავრებამდე. ამასთან, საგადასახადო დეკლარაცია, “საგადასახადო მოთხოვნა”, “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა”, შეტყობინება, საჩივარი ან სხვა დოკუმენტი გადაცემულად ითვლება, თუ იგი ადრესატს ჩაბარდა უშუალოდ ან გაიგზავნა დაზღვეული საფოსტო გზავნილით. დაზღვეული საფოს-ტო გზავნილით გაგზავნის შემთხვევაში დოკუმენტის/წერილის გადაცემის თარიღად ითვლება ადრესატისათვის დაზღვეული საფოსტო გზავნილის გაგზავნის თარიღი. თუ დოკუმენტის/წერილის გადაცემისათვის დადგენილია გარკვეული ვადა, ისევე, როგორც ამ დოკუმენტზე/წერილზე რეაგირებისათვის, ამ ვადის ათვლა ადრესატისათვის იწყება დაზღვეული საფოსტო გზავნილის მისთვის ფაქტობრივად ჩაბარების თარიღიდან. ამასთან, გადამხდელი, რომელიც საგადასახადო დეკლარაციების წარმოდგენის სავადო დღის სამუშაო დროის დამთავრებამდე მივა საგადასახადო ორგანოში, მას მიეცემა საშუალება საგადასახადო დეკლარაციის ჩაბა-რებისა. (27.06.2008 N566)
71. ფიზიკურ პირს (მათ შორის, მეწარმე ფიზიკურ პირს) დოკუმენტი/წერილი ფოსტით ან კურიერის მეშვეობით უნდა ჩაბარდეს პირადად, საქმიანობის ან საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით. ადრესატისათვის საქმიანობის ადგილზე გაგზავნილი დოკუმენტი/წერილი უნდა ჩაბარდეს კანცელარიას ან ასეთივე დანიშნულების სტრუქტურულ ერთეულს ან/და პირს, ხოლო ასეთის არყოფნის შემთხვევაში – შესაბამის უფლებამოსილ პირს, რომელიც ვალდებულია დოკუმენტი/წერილი გადასცეს ადრესატს. Dდოკუმენტის/წერილის ჩაბარება დასტურდება შესაბამის უწყებაზე დოკუმენტის/წერილის მიმღების ხელმოწერით. თუ დოკუმენტის/ წერილის ჩამბარებელმა ადრესატი ვერ ნახა საქმიანობის ან საცხოვრებელ ადგილზე, იგი დოცუმენტს/წერილს აბარებს საცხოვრებელ ადგილზე მასთან მცხოვრებ ოჯახის რომელიმე სრულწლოვან წევრს ან საქმიანობის ადგილზე კანცელარიას. დოკუმენტის/წერილის მიმღები ვალდებულია ჩამბარებლის მიერ წარდგენილ შესაბამის უწყებაზე აღნიშნოს თავისი სახელი, გვარი, ადრესატთან დამოკიდებულება ან დაკავებული თანამდებობა. მიმღები ვალდებულია დოკუმენტი/წერილი დაუყოვნებლივ ჩააბაროს ადრესატს. ჩაბარებად ითვლება როგორც დოკუმენტის/წერილის პირადად გადაცემა, ისე მიმღების მიერ ადრესატისათვის დოკუმენტის/წერილის შინაარსის ცნობება. Aადრესატის არყოფნის შემთხვევაში დოკუმენტის/წერილის ჩამბარებელმა შესაბამის უწყებაზე უნდა აღნიშნოს, სად არის წასული ადრესატი და როდის ვარაუდობენ მის დაბრუნებას. (27.06.2008 N566)
72. გადასახადის გადამხდელს ან სხვა ვალდებულ პირს, გარდა ამავე მუხლის 71-ე პუნქტით გათვალისწინებული ფიზიკური პირისა, დოკუმენტი/წერილი ფოსტით ან კურიერის მეშვეობით უნდა ჩაბარდეს სარეგისტრაციო დოკუმენტებით განსაზღვრულ იურიდიულ მისამართზე. ადრესატისათვის იურიდიულ მისამართზე გაგზავნილი დოკუმენტი/წერილი უნდა ჩაბარდეს კანცელარიას ან ასეთივე დანიშნულების სტრუქტურულ ერთეულს ან/და უფლებამოსილ პირს, ხოლო ასეთის არყოფნის შემთხვევაში – დაქირავებით მომუშავე ნებისმიერ ფიზიკურ პირს, რაც დოკუმენტის/წერილის ჩაბარებად ითვლება. Dდოკუმენტის/წერილის მიმღები ვალდებულია ჩამბარებლის მიერ წარდგენილ შესაბამის უწყებაზე აღნიშნოს თავისი სახელი, გვარი, ადრესატთან დამოკიდებულება ან დაკავებული თანამდებობა. ადრესატის იურიდიულ მისამართზე ფოსტით გაგზავნილი დოკუმენტის/წერილის უკან დაბრუნების შემთხვევაში, თუ უკან დაბრუნების მიზეზია საგადასახადო ორგანოსათვის შეტყობინების გარეშე ადრესატისათვის იურიდიული მისამართის შეცვლა, მაშინ დოკუმენტის/წერილის უკან დაბრუნება ჩაითვლება ჩაბარებად, ხოლო უკან დაბრუნების დღე – ჩაბარების დღედ. (27.06.2008 N566)
8. თუ ვადის ბოლო დღე ემთხვევა არასამუშაო დღეს, ამ შემთხვევაში ვადა გრძელდება შემდეგი სამუშაო დღის ბოლომდე.
9. ,,საგადასახადო მოთხოვნის” (გადასახადის ან/და სან-ქციის დარიცხვის შესახებ) და ,,გადასახადის გადამ-ხდელის მოთხოვნის’’(ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნების ან/და ჩათვლის თაობაზე) წარდგენის ხან-დაზმულობის ვადაა 6 წელი. ეს ვადა აითვლება შესაბამისი ვალდებულების წარმოშობის კალენდარული წლის დას-რულებიდან.
91. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 217-ე მუხლის მე-3 ნაწილი განსაზღვრავს გადამხდელის მიერ ეკონომიკური საქმიანობის შეწყვეტის (მოიაზრება შემთხვევები, როდესაც უცხოური საწარმო მუდმივი დაწესებულების სახით წყვეტს თავის საქმიანობას საქართველოში ან რეზიდენტი ფიზიკური პირი წყვეტს ეკონომიკურ საქმიანობას) შემთხვევაში მის ვალდებულებას, წარუდგინოს საგადასახადო ორგანოს საგადასახადო დეკლარაცია ერთობლივი შემოსავლებისა და გამოქვითვების შესახებ 30 დღის ვადაში. რისთვისაც საგადასახადო ორგანო: (27.06.2008 N566)
ა) რეგისტრაციაში ატარებს გადასახადის გადამხდელის განცხადებას ეკონომიკური საქმიანობის შეწყვეტის თაობაზე;
ბ) საგადასახადო დეკლარაციის წარდგენის ბოლო სავადო თარიღი განისაზღვრება საქმიანობის შეწყვეტის თაობაზე გადამხდელის განცხადებაში მითითებული თარიღიდან 30-ე დღე;
გ) აღნიშნულ ვადაში დეკლარაციის წარუდგენლობის ან დაგვიანებით წარდგენის შემთხვევაში გადასახადის გადამხდელის მიმართ გამოიყენება საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი საგადასახადო სამართალდარღვევის პასუხისმგებლობის ზომები;
დ) ეკონომიკური საქმიანობის შეწყვეტის გამო ერთობლივი შემოსავლებისა და გამოქვითვების შესახებ წარდგენილი საგადასახადო დეკლარაციის შემდეგ გადამხდელი არ არის ვალდებული საგადასახადო ორგანოს შემდგომშიც (თუ არ განაახლა საქმიანობა) წარუდგინოს წლიური საგადასახადო დეკლარაცია, გარდა საგადასახადო კოდექსით დადგენილ ვადებში _ ქონების გადასახადის დეკლარაციისა;
ე) ეკონომიკური საქმიანობის შეწყვიტის თაობაზე წარდგენილი საგადასახადო დეკლარაციის მონაცემების გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ასახვასთან დაკავშირებით გადასახადის გადამხდელს მოეხსნება დარიცხული მიმდინარე გადასახდელების თანხები და გამოიყვანება საბოლოო შედეგები.
10. დადგენილ ვადამდე წარმოდგენილი საგადასახადო დეკლარაციების მონაცემები როგორც წესი, გპაბ-ზე აისახება ვადის დადგომის თარიღისათვის. დადგენილ ვადაში წარმოდგენილი, ასევე დაზუსტებული დეკლარაციების მონაცემები გპაბ-ზე აისახება მათი მიღებიდან 7 სამუშაო დღის ვადაში. Aამასთან, დეკლარაციების ბარათზე გატარება ხორციელდება ქრონოლოგიური წესით, კუთვნილი სავადო თარიღის მიხედვით, წარმოდგენილი პერიოდის გადახდის ვადით, ხოლო დადგენილი ვადის გასვლის შემდეგ წარმოდგენილი საგადასახადო დეკლარაციების მონაცემები გპაბ-ზე აისახება, საგადასახადო ორგანოში მათი წარმოდგენიდან არა უგვიანეს მეორე სამუშაო დღისა. (27.06.2008 N566)
101. გადასახადის გადამხდელის მიერ საქართველოში ეკონომიკური საქმიანობის შეწყვეტის შემთხვევაში ერთობლივი შემოსავლების და გამოქვითვების შესახებ წარდგენილი დეკლარაციის გპაბ-ზე ასახვის სავადო თარიღი განისაზღვროს – განცხადების წარდგენიდან 30-ე დღე. (5.11.2007 N1198)
11. გადასახადის გადამხდელის მიერ გადასახადის დასარიცხავად საჭირო ინფორმაციის წარუდგენლობის შემთხვევაში ან მისი წარდგენისას საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 104-ე მუხლის მე-6 ნაწილის შესაბამისად, საგადასახადო ორგანო უფლებამოსილია, ხელთ არსებული ინფორმაციის საფუძველზე გააკეთოს დარიცხვა. (28.09.2006 N 1192)
12. საგადასახადო ინსპექცია დამოუკიდებლად ახორციელებს გადასახადის თანხების დარიცხვას და ამის თაობაზე გადასახადის გადამხდელს უგზავნის “საგადასახადო მოთხოვნა”-ს, თუ: (28.09.2006 N 1192)
ა) გადასახადის გადამხდელი ვალდებული არ არის წარადგინოს საგადასახადო დეკლარაცია. (5.11.2007 N1198)
ბ) როდესაც საგადასახადო ინსპექცია დაასკვნის, რომ ადრინდელი დარიცხვა არასწორია.
13. საგადასახადო ინსპექციაში გადამხდელების მიერ წარდგენილი საგადასახადო დეკლარაციები რეგისტრირდება გადამხდელთა საგადასახადო დეკლარაციების (გაანგარიშებების) რეგისტრაციის ჟურნალში (დანართი 2), შესაბამის პროგრამაში, საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მუშაკის მიერ. (28.09.2006 N 1192)
14. საგადასახადო შემოწმებებითა და სასამართლოს გადაწყვეტილებებით დარიცხული თანხების შესახებ ინფორმაციის რეგისტრაცია ხორციელდება    ჟურნალში (დანართი 3) და შესაბამის პროგრამაში. (28.09.2006 N 1192)
15. საგადასახადო შემოწმების მასალების განხილვის შედეგებზე, ან საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმებზე გადასახადების ან/და საგადასახადო სანქციების თანხების დარიცხვის შესახებ საგადასახადო ორგანოს უფროსის/მოადგილის მიერ გადაწყვეტილების გამოტანის შემთხვევაში, გადასახადის გადამხდელს/საგადასახადო აგენტს, სხვა ვალდებულ პირს, ამ ინსტრუქციის მე-12 მუხლის შესაბამისად წარედგინება „საგადასახადო მოთხოვნა“ დამატებით დარიცხული თანხების ოდენობის და გადახდის ვადების მითითებით. გადახდის ვადად ითვლება საგადასახადო შემოწმების აქტის გაფორმების თარიღი. პირი ვალდებულია გადაიხადოს საურავი დადგენილი ვადის ამოწურვის მომდევნო დღიდან. ამასთან, „საგადასახადო მოთხოვნის“ მიღებიდან 45 სამუშაო დღის ვადაში, დამატებით გადასახდელად დაკისრებული გადასახადის ძირითადი თანხის გადაუხდელობის შემთხვევაში განხორციელდება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 121-ე მუხლის მე-5 ნაწილით განსაზღვრული ღონისძიებები. (15.06.2007 N652)
151. საგადასახადო შემოწმების (აუდიტის) ჩატარების შედეგად დამატებით დარიცხული (შემცირებული) გადასახადის, საურავის და ფულადი ჯარიმის სახით დარიცხული თანხების გპაბ-ზე დანაწილება (დარიცხვა, შემცირება) ხორციელდება საგადასახადო შემოწმების მასალებზე თანხების დარიცხვის (შემცირების) შესახებ საგადასახადო ორგანოს უფროსის/მოადგილის მიერ გადაწყვეტილების მიღების დღიდან 5 სამუშაო დღის განმავლობაში. (5.11.2007 N1198)
16. თუ გადასახადის თანხა არ არის გადახდილი საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში, ამ შემთხვევაში პირი ვალდებულია გადაიხადოს შესაბამისი საურავი. საურავი ერიცხება საგადასახადო დავალიანების წარმოქმნის მომდევნო კალენდარული დღიდან თითოეული ვადაგადაცილებული დღისათვის და მისი გადახდა ხორციელდება საგადასახადო დავალიანების თანხაზე დანამატის სახით. ამასთან, ერთ რომელიმე გადასახადის თანხაზე საურავის დარიცხვის დროს გაითვალისწინება გადამხდელის სხვა გადასახადებში ზედმეტად გადახდილი თანხები.  იმ შემთხვევაში, თუ ზედმეტად გადახდილი თანხების ჯამი აღემატება ვადაგადაცილებულ დავალიანებებს, ავტომატურად (პროგრამულად) ზედმეტობის წარმოშობის თარიღიდან შეწყდება საურავების დარიცხვა იმ გადასახადების მიხედვით, რომლებზედაც ირიცხება ვადაგადაცილებული დავალიანებები. თუ ვადაგადაცილებული დავალიანების საერთო თანხა აღემატება ზედმეტად გადახდილ გადასახადების საერთო თანხას, მაშინ ცალკეულ გადასახადში საურავის დარიცხვა შეწყდება ზედმეტობის წარმოშობის თარიღიდან, ზედმეტად გადახდილი თანხის ფარგლებში, სხვა გადასახადებში არსებული ნარჩენების პროპორციულად. ამასთან, გასალდოების პროცედურაში მონაწილეობს ყველა არსებული გადასახადის გპაბ-ი, ელექტრონული ვერსიის არსებობიდან. გადასახადის გადამხდელებს, რომლებსაც მონაცემთა ბაზაში უფიქსირდებათ ლიკვიდირებული გადამხდელის სტატუსი, ასეთ გპაბ-ზე მოხდება ყველა ოპერაციის გაჩერება და, შესაბამისად, საურავების დათვლა, ბოლო ცვლილების თარიღამდე ან არსებულ ბოლო ოპერაციამდე. ყველა ის საურავი, რომლის შემცირება ვრცელდება გპაბ-ის ელექტრონული ვერსიის არსებობამდე პერიოდზე (მაგალითად: საურავის ნაშთის წლის დასაწყისისათვის შემცირების დროს), უნდა გატარდეს ოპერაცია «შემცირებულია დასკვნით» ან სხვა საურავის შემცირების ოპერაციით, გარდა «შემცირებულია ზედმეტობის საფუძველზე». თუ ხდება შეცდომით (აქტით, დასკვნით ან სხვა) დარიცხული საურავის შემცირება – უნდა გატარდეს ოპერაცია «შემცირებულია დასკვნით» ან სხვა საურავის შემცირების ოპერაციით, გარდა «შემცირებულია ზედმეტობის საფუძველზე». ყველა ის საურავი, რომლის შემცირება ვრცელდება გპაბ-ის ელექტრონული ვერსიის არსებობის პერიოდზე, უმცირდება ავტომატურად და საგადასახადო ორგანოს მიერ გატარებული ჩანაწერები არ აისახება გპაბ-ზე და ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტში. იმ შემთხვევაში, თუ საჭირო გახდება უკვე გატარებული შემცირებული საურავის გამიჯვნა ზემოაღნიშნული პრინციპით, საგადასახადო ორგანო წარმოადგენს ინფორმაციას საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურში ამ ინსტრუქციის დანართი ფორმა N25-ის შესაბამისად, რის შემდეგ განხორციელდება კორექტირება. (31.12.2008 N 976)
161. იმ შემთხვევაში, თუ გადასახადის გადამხდელმა/საგადასახადო აგენტმა ან სხვა ვალდებულმა პირმა საგადასახადო შემოწმების მასალები გაასაჩივრა კანონმდებლობით დადგენილი ვადების დაცვით (20 კალენდარული დღე „საგადასახადო მოთხოვნის“ მიღებიდან) და ამ ვადაში „საგადასახადო მოთხოვნის“ შესრულების უზრუნველყოფის მიზნით, საგადასახადო ორგანოს არ წარუდგენს საბანკო გარანტიას ან/და ბანკში სადეპოზიტო ანგარიშზე სათანადო თანხის შეტანის ცნობას, ან/და ფინანსური რისკების დაზღვევის პოლისს ან/და თავის ქონებას საგადასახადო გირავნობით/იპოთეკით დასატვირთად, საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე გამოიყენოს საგადასახადო კოდექსის 150-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული «საგადასახადო მოთხოვნის“ შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები.  (15.06.2007 N652)
162. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ საგადასახადო შემოწმების შედეგად დამატებით დარიცხული თანხის შესახებ მიღებული “საგადასახადო მოთხოვნით” გადასახადელად დარიცხული თანხის არა მთლიანად, არამედ მისი სადაო ნაწილის გასაჩივრების შემთხვევაში, პირადი აღრიცხვის ბარათზე ხდება მთლიანი თანხის განაწილება. ამ შემთხვევაში სადაო ნაწილზე გატარდება საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები საგადასახადო კოდექსის 150-ე მუხლის დაცვით.  (28.09.2006 N 1192)
163. საგადასახადო შემოწმების შედეგად დამატებით დარიცხული თანხის, რომელზედაც გადამხდელს არ გააჩნია პრეტენზია, ბიუჯეტში შეტანა უნდა განხორციელდეს გასაჩივრების კანონმდებლობით დადგენილი ვადის ამოწურვის შემდეგ. აღნიშნული თანხა ექვემდებარება ბიუჯეტში ამოღებას და შესაბამისად საურავის დარიცხვას. გადახდის ვადად ითვლება საგადასახადო შემოწმების აქტის გაფორმების თარიღი. (28.09.2006 N 1192)
164. იმ შემთხვევაში, როდესაც საჩივრის განხილვის შედეგებით გამოტანილია გადაწყვეტილება საჩივრის მთლიანად ან ნაწილობრივ დაკმაყოფილების თაობაზე, მაშინ მოხდება საგადასახადო შემოწმების აქტით დარიცხული თანხების შესწორება პირადი აღრიცხვის ბარათებზე საბოლოოდ დარიცხული თანხების მიხედვით და გატარდება ამ მუხლის მე-163 პუნქტში ჩამოყალიბებული ოპერაციების ანალოგიურად, საბოლოო შედეგის მისაღებად.  (28.09.2006 N 1192)
165. საგადასახადო შემოწმების მასალებზე საჩივრის განხილვის შედეგებიდან გამომდინარე ფორმირდება ახალი შეტყობინება (საგადასახადო ორგანოში გასაჩივრების შემთხვევაში) და პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხვის შესახებ ჩანაწერი შეიტანება საჩივრის განხილვის საბოლოო შედეგებიდან გამომდინარე მიღებული გადაწყვეტილების გათვალისწინებით. ამასთან, საგადასახადო შემოწმების შედეგად დარიცხულ გადასახადების და სანქციების თანხებზე არ გამოიყენება საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები 20 კალენდარული დღის განმავლობაში; (31.12.2009 N 963)
166. იმ შემთხვევაში, თუ საგადასახადო ან სასამართლო ორგანოების განხილვის შედეგად არ იქნა დაკმაყოფილებული გადამხდელის საჩივარი, მოცემული თანხები ექვემდებარება ბიუჯეტის სასარგებლოდ ამოღებას საქართველოს საგადასახადო კოდექსის XI თავით გათვალისწინებული საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენებით. ამასთან, პირადი აღრიცხვის ბარათზე საურავის დარიცხვა განხორციელდება საგადასახადო ვალდებულებების შეუსრულებლობის თითოეული დღისათვის, დაწყებული საგადასახადო დავალიანების წარმოქმნის მომდევნო კალენდარული დღიდან. (31.12.2009 N 963)
 167. იმ შემთხვევაში, როდესაც საგადასახადო ორგანოს ან სასამართლოს მიერ მიღებული იქნა გადაწყვეტილება საგადასახადო შემოწმების შედეგად გადასახადების დარიცხვის თაობაზე საჩივრის განხილვის შედეგების გაუქმების შესახებ, ამ შემთხვევაში, გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხული თანხები ექვემდებარება საბოლოო მონაცემებიდან გამორიცხვას. შესაბამისად საგადასახადო ორგანოს გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი პირის მიერ მოხდება საგადასახადო შემოწმების შედეგად დარიცხული თანხების “შემცირება” დარიცხული თანხების სავადო თარიღების გათვალისწინებით. (28.09.2006 N 1192)
168. საგადასახადო დავის დაწყების შემთხვევაში, დავის დაწყების დღიდან მის დასრულებამდე შეჩერებულად ითვლება სადაო თანხის, მასზე დარიცხული საურავისა და შესაბამისი ჯარიმის გადახდის ვალდებულება, თუმცა გრძელდება ძირითად თანხაზე საურავის დარიცხვა.  (15.06.2007 N652)
17. გადასახადის გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათებზე გადასახადების მიხედვით აღიარებული საგადასახადო დავალიანების არსებობის შემთხვევაში ბიუჯეტის დავალიანებათა დაფარვა უნდა განხორციელდეს შემდეგი თანმიმდევრობით: (27.06.2008 N566)
ა) გადასახადის ძირითადი თანხის გადახდა;
ბ) ფინანსური სანქციის სახით დარიცხული ჯარიმის თანხის გადახდა;
გ) დარიცხული საურავის თანხის გადახდა.
171. გპაბ-ზე დარიცხული და გადახდილი გადასახადის ან სანქციის თანხების შესახებ ჩანაწერები წარმოებს სრულ ლარებში. ამ მიზნით საგადასახადო ვალდებულება 1 ლარამდე ნულდება. (15.06.2007 N652)
172. გადასახადის გადამხდელის ადგილსამყოფელის შეცვლის, იურიდიული პირის რეორგანიზაციის, გადამხდელის გაკოტრებულად ცნობის, სასამართლოს მიერ ფიზიკური პირის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად გამოცხადების ან გარდაცვლილად ცნობის შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოები ხელმძღვანელობენ იმ უფლებამოსილი ორგანოების მიერ წარმოდგენილი დოკუმენტებით, რომლებიც ახორციელებენ: (28.09.2006 N 1192)
ა) იურიდიული პირების რეგისტრაციას, ხელახალ რეგისტრაციას და ლიკვიდაციას;
ბ) სტატისტიკურ საქმიანობას;
გ) დაბეგვრის ობიექტების აღრიცხვას და/ან რეგისტრაციას;
დ) ლიცენზიების, მოწმობების ან სხვა სანებართვო ან სარეგისტრაციო ხასიათის დოკუმენტების გაცემას;
ე) საქართველოში ფიზიკური პირების საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით რეგისტრაციას;
ვ) სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციას;
ზ) სანოტარო მოქმედებებს;
თ) მეურვეობის და მზრუნველობის შესახებ დოკუმენტების გაცემას;
ი) სასამართლო ორგანოების საქმიანობას.
173. მიღებული დოკუმენტების შინაარსიდან გამომდინარე საგადასახადო ორგანოს გადამხდელთა მომსახურების სამმართველო, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის შესაბამისად იღებს სათანადო გადაწყვეტილებას გპაბ-ზე შესაბამისი ოპერაციის გასატარებლად. (28.09.2006 N 1192)
174. სათამაშო ბიზნესის ორგანიზატორი პირების მიერ დაბეგვრის ობიექტის ფაქტობრივი განთავსების ტერიტორიაზე მოქმედ საგადასახადო ინსპექციაში წარდგენილი განაცხადი (მოთხოვნა), სათამაშო ბიზნესის მოსაკრებლის გადახდის ნიშნების გამოყოფის შესახებ, საგადასახადო ინსპექციის მიერ განიხილება როგორც სათანადო ინფორმაცია და აღნიშნული თანხების დარიცხვას, შესაბამისი პროცედურების დაცვით მოახდენს საანგარიშო კვარტლის პირველი რიცხვის წინა დღის 24 საათიდან, სათამაშო ბიზნესის ორგანიზატორი გადამხდელის მოსაკრებლის პირადი აღრიცხვის ბარათზე. (15.06.2007 N652)
175. თუ გადასახადის გადამხდელს ევალება საგადასახადო დეკლარაციის შევსება და მან წარადგინა იგი, ითვლება რომ: (28.09.2006 N 1192)
ა) საგადასახადო ორგანომ განახორციელა “გადასახადის თანხების დარიცხვა”; და
ბ) საგადასახადო ორგანომ მას გაუგზავნა “საგადასახადო მოთხოვნა” დადგენილ ვადაში გადასახადის გადახდის შესახებ.
176. გადასახადი გადახდილ უნდა იქნას: (28.09.2006 N 1192)
ა) თუ საგადასახადო კოდექსით გადასახადის გადამხდელისათვის დაწესებულია ვადა - ამ ვადაში;
ბ) თუ ეს ვადა არ არის დაწესებული, მაგრამ დაწესებულია დეკლარაციის წარდგენის ვადა - დეკლარაციის წარდგენის ვადაში;
გ) თუ არც გადასახადის გადამხდელისათვის არის დაწესებული ვადა და არც დეკლარაციის წარდგენის ვალდებულებაც არა აქვს - “საგადასახადო მოთხოვნის” მიღებიდან 20 კალენდარული დღის ვადაში.(27.06.2008 N566)
177. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის მიერ დეკლარაციის წარდგენის ვადის გასვლამდე წერილობითი/ელექტრონული მიმართვის შედეგად, საგადასახადო ორგანოს მიერ საშემოსავლო, ქონების ან მოგების წლიური საგადასახადო დეკლარაციების წარდგენის ვადის 3 თვით გაგრძელების შემთხვევაში, გპაბ-ზე გადასახადის გადახდის ვადა არ იცვლება და იგი არ აჩერებს გადაუხდელ გადასახადზე საურავის დარიცხვის პროცედურას. ამასთან, განაცხადებს მიენიჭება სარეგისტრაციო ნომერი და მოხდება მისი დაპაკეტება. (27.06.2008 N566)
მაგალითი: შპს “ელიტა”-მ 2006 წლის 30 მარტს საგადასახადო ორგანოს მიმართა განცხადებით 2005 წლის მოგების გადასახადის დეკლარაციის ვადის გაგრძელების თაობაზე და თან გადაიხადა ამ დროისათვის მოსალოდნელი მოგების გადასახადი, თანხით 25 000 ლარის ოდენობით. ამ შემთხვევაში მოგების გადასახადის დეკლარაციის წარდგენის ვადა ავტომატურად გაგრძელდება 3 თვით.
 შპს “ელიტა”-მ 2005 წლის მოგების გადასახადის წლიური დეკლარაცია საგადასახადო ორგანოს წარუდგინა 2006 წლის 1 ივლისს, რომლის მიხედვითაც მოგების გადასახადში ერიცხება 35 000 ლარი, ანუ 10 000 ლარით მეტი. Aამ შემთხვევაში შპს “ელიტა”-ს 10 000 ლარი გადაუხდელ მოგების გადასახადის თანხაზე დაერიცხება საურავი თითოეულ დღეზე 0.07%-ის ოდენობით.
[10 000X(91X0.07)] = 637 ლარი
178. გადასახადის გადამხდელის, მიმდინარე წლის მოსალოდნელი  დასაბეგრი შემოსავლის (მოგების), გასული წლის შემოსავალთან (მოგებასთან) შედარებით, არანაკლებ 50%-ით შემცირების შემთხვევაში, თუ აღნიშნულის შესახებ მის მიერ მიმდინარე გადასახდელის გადახდის ვადამდე 15 კალენდარული დღით ადრე ეცნობება შესაბამის საგადასახადო ორგანოს, რომელიც განსაზღვრულია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 219-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, უფლება აქვს საგადასახადო ორგანოს წარუდგინოს შესაბამისი “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა” ან შესაგებელი და მოითხოვოს დარიცხული მიმდინარე გადასახდელების კორექტირება, რომლის შესრულება საგადასახადო ორგანოსათვის სავალდებულოა საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით. ამასთან, თუ წარმოდგენილი ფაქტობრივი წლიური შედეგების მიხედვით არ დასტურდება მოსალოდნელი დასაბეგრი შემოსავლის (მოგების) შემცირების ფაქტი, უნდა განხორციელდეს საურავის დარიცხვა გადაუხდელი მიმდინარე გადასახდელების ფარგლებში. (27.06.2008 N566)
179. გადასახადი გადახდილ უნდა იქნას: (15.06.2007 N652)
ა) „საგადასახადო მოთხოვნაში“ მითითებული დარიცხვის ადგილის მიხედვით;
ბ) საგადასახადო კანონმდებლობაში მითითებული ადგილის მიხედვით, თუ საჭირო არ არის „საგადასახადო მოთხოვნა“;
გ) გადასახადის გადამხდელი ფიზიკური პირის საცხოვრებელი ადგილის ან საწარმოს/ორგანიზაციის, მეწარმე ფიზიკური პირის საგადასახადო აღრიცხვის ადგილის მიხედვით, თუ საგადასახადო კანონმდებლობაში ადგილი მითითებული არ არის;
დ) საგადასახადო აღრიცხვის ადგილის მიხედვით, თუ გადახდას ასრულებს საგადასახადო აგენტი.
1710. ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მიერ ქონების გადასახადის განაკვეთების ცვლილებასთან (შემოღებასთან) დაკავშირებით, ასევე ზონების დაკონკრეტების გამო, ხელახლა გადაანგარიშებული ქონების გადასახადი გადამხდელმა უნდა გადაიხადოს “საგადასახადო მოთხოვნის” მიღებიდან 20 კალენდარული დღის განმავლობაში. იმ შემთხვევაში, თუ “საგადასახადო მოთხოვნა” გადამხდელს ჩაბარდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრული გადახდის ვადის (არაუგვიანეს 15 ნოემბერი) დადგომის შემდეგ, ან/და “საგადასახადო მოთხოვნა” გადამხდელს ჩაბარდა გადახდის ვადის ამოწურვის ბოლო დღეს (15 ნოემბერი), ამ შემთხვევაში საურავის ათვლა დაიწყება “საგადასახადო მოთხოვნის” ჩაბარებიდან 21-ე კალენდარულ დღეს. ამასთან, გადამხდელს დაზუსტებულ “საგადასახადო მოთხოვნასთან” ერთად გაეგზავნება განმარტება, რომელშიც აისახება “საგადასახადო მოთხოვნაში” ცვლილებების შეტანის მიზეზები.(27.06.2008 N566)
1711. გადასახადის გადახდის ვადები შეიძლება განისაზღვროს შემდეგი კრიტერიუმებით: (27.06.2008 N566)
ა) კალენდარული თარიღის მიხედვით – მაგალითად, დღგ-ის გადახდის ვადაა კალენდარული თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვი;
ბ) დროის მონაკვეთით – მაგალითად, III და IV რიგის მემკვიდრეების მიერ ქონების ჩუქებით ან მემკვიდრეობით მიღების შემთხვევაში გადასახადის გადახდის ვადა დგინდება ყოველი 5 თვიანი მონაკვეთის მიხედვით – 2 წლის განმავლობაში (საქართველოს საგადასახადო კოდექსი, მუხლი 217, ნაწილი 10);
გ) გარემოებაზე მითითებით, რომელიც უნდა დადგეს;
დ) მოქმედებაზე მითითებით, რომელიც უნდა განხორციელდეს.
18. აკრძალულია გპაბ-ზე იმ თანხების ასახვა, რომლე-ბიც ბიუჯეტში ზედმეტად არის გადახდილი სხვა გადამ-ხდელის მიერ, გარდა საგადასახადო კანონმდებლობით გათ-ვალისწინებული შემთხვევებისა.
19. გადასახადის გადამხდელის განცხადების (მოთხოვნის) საფუძველზე საგადასახადო ორგანოს მიერ საშემოსავლო გადასახადისთვის გახსნილ გპაბ-ზე სავარაუდო წესით განხორციელებული დარიცხვის სისწორის დადასტურების შემთხვევაში მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველო ადგენს დასკვნას სავარაუდო წესით დარიცხული თანხების მოხსნის შესახებ (დანართი N30), რომელიც ფიქსირდება დეკლარაციების/დოკუმენტების რეგისტრაციის პროგრამაში. დასკვნების ნაკრებს (პაკეტს) ენიჭება პაკეტის ნომერი და შეიტანება (გადაიგზავნება) მონაცემთა ბაზაში, რის შემდეგ მოხდება სავარაუდო წესით განხორციელებული დარიცხვის მოხსნა. (22.10.2008 N 800)

მუხლი 4. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ნარჩენებისა და საურავების ასახვის წესები
1. საგადასახადო (ნარჩენ) დავალიანებად ითვლება ნებისმიერი გადასახადის თანხა, რომელიც დარჩა გადაუხდელი გადასახადის გადამხდელს/საგადასახადო აგენტს, სხვა ვალდებული პირს  კანონმდებლობით გათვალისწინებული ვადის გასვლის შემდეგ და განისაზღვრება როგორც სხვაობა ჯამურ საგადასახადო ვალდებულებასა და მის მიერ ცალკეული გადასახადების  ან/და სანქციების მიხედვით ბიუჯეტში ზედმეტად გადახდილი  თანხების ჯამს შორის.  (15.06.2007 N652)
11. საგადასახადო ვალდებულების შესრულებად ითვლება საგადასახადო კოდექსით დადგენილ ვადაში გადასახადის გადახდა. გადასახადი გადახდილი უნდა იქნას სრულ ლარებში, მხოლოდ საბანკო დაწესებულებების მეშვეობით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც შესაბამის ტერიტორიაზე არ არსებობს საბანკო დაწესებულება. ასეთ შემთხვევაში, გადასახადის გადამხდელი ფიზიკური პირის მიერ გადასახადის თანხა შეიტანება საგადასახადო ორგანოს სალაროში და მას სავალდებულო წესით ეძლევა მკაცრი აღრიცხვის ქვითარი.(27.06.2008 N566)
12. გადასახადი გადახდილად ითვლება თუ გადასახადის გადამხდელმა: (28.09.2006 N 1192)
ა) სათანადო საგადახდო დავალება საბანკო დაწესებულებას ჩააბარა შესაბამისი გადასახადის გადახდის ვადის ბოლო დღის 24 საათამდე.
ბ) უშუალოდ საგადასახადო ორგანოში შეიტანა გადასახადის თანხა, მისი გადახდის ვადის ბოლო დღის ბოლომდე.
მაგალითი:
შპს ‘’ელიტა”-მ დღგ-ის დეკლარაცია საგადასახადო ორგანოში წარადგინა 2006 წლის 15 მარტის დღის ბოლოსათვის და იქვე გადაიხადა კუთვნილი გადასახადი 15000 ლარის ოდენობით. ასეთ შემთხვევაში საგადასახადო ორგანო ვალდებულია ერთი სამუშაო დღის ვადაში ჩარიცხოს აღნიშნული თანხა შესაბამისი ბიუჯეტის ანგარიშზე.
ამდენად, თუ საგადასახადო ორგანოს მიერ ერთი დღის ვადაში (არა უგვიანეს 2006 წლის 16 მარტისა) არ იქნება შეტანილი ბიუჯეტის ანგარიშზე, გადასახადის გადამხდელს ანუ შპს ‘’ელიტა”-ს საურავი არ დაერიცხება.
13. საურავი წარმოადგენს ძირითად საგადასახადო სანქციას, რომელიც ეკისრება ნებისმიერ პირს, თუ მან საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში არ გადაიხადა ან არასრულად გადაიხადა ძირითადი გადასახადის თანხა. საურავის დარიცხვა წარმოებს იმ შემთხვევაშიც, როდესაც გადასახადის გადამხდელი დამოუკიდებლად აღმოაჩენს დაშვებულ შეცდომას და ბიუჯეტში გადარიცხავს გადასახადის შემცირებულ თანხებს. საურავი არ გამოიყენება, თუ გადასახადის გადახდა დაგვიანდა საგადასახადო ორგანოს მიერ მიცემული არასწორი წერილობითი მითითების შედეგად. (28.09.2006 N 1192)
მაგალითი N1:
შპს “ელიტა”-მ თვითონ აღმოაჩინა, რომ 2006 წლის 15 მარტისათვის საგადასახადო ორგანოში წარდგენილ დღგ-ის დეკლარაციაში გამოანგარიშებული გადასახადი 15000 ლარის ნაცვლად უნდა ყოფილიყო 18000 ლარი, ანუ გადასახადი შემცირებული იქნა 3000 ლარით, რომელიც გადარიცხულია ბიუჯეტში 10 დღის დაგვიანებით. საგადასახადო ორგანოს მიერ შემცირებულ თანხაზე დაერიცხება საურავი ყოველი ვადაგადაცილებული დღისათვის 21 ლარის ოდენობით.

[3000 X (10 X 0.07%)] = 21 ლარი

მაგალითი N2:
შპს “ელიტა”-მ საგადასახადო ორგანოს მიერ არასწორი წერილობითი მითითების შედეგად დღგ-ის გამოანგარიშებული გადასახადი დაგვიანებით, 15 მარტის ნაცვლად, გადაიხადა 2006 წლის 20 მარტისათვის.
ამ შემთხვევაში, დაგვიანებული 5 დღისათვის შპს “ელიტა”-ს საურავი არ დაერიცხება.
1.4  გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის განცხადების საფუძველზე საშემოსავლო, ქონების ან მოგების გადასახადის დეკლარაციის წარდგენის ვადის გასვლამდე, მისი წარდგენის ვადის გაგრძელების შემთხვევაში, გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გადასახადის გადახდის დრო არ იცვლება. ამოტომ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გადაუხდელი გადასახადის თანხის მიხედვით მოხდება საურავის დარიცხვა. (27.06.2008 N566)
 მაგალითი:
 შპს “ელიტა”-მ 2005 წლის 30 მარტს საგადასახადო ორგანოს მიმართა განცხადებით 2004 წლის მოგების გადასახადის დეკლარაციის ვადის გაგრძელებაზე და თან გადაიხადა ამ დროისათვის მოსალოდნელი გადასახადი თანხით 25000 ლარის ოდენობით. ამ შემთხვევაში დეკლარაციის წარდგენის ვადა ავტომატურად გრძელდება 3 თვით.
 შპს “ელიტა”-მ 2004 წლის მოგების გადასახადის დეკლარაცია საგადასახადო ორგანოს წარუდგინა 2005 წლის 1 ივლისს, რომლის მიხედვითაც მოგების გადასახადში ერიცხება 35000 ლარი, ანუ 10000 ლარით მეტი. ამ შემთხვევაში შპს “ელიტა”-ს 10000 ლარ გადაუხდელ თანხაზე დაერიცხება საურავი თითოეულ დღეზე 0.07 პროცენტის ოდენობით.
 [10000 X (91 X 0.07)] = 637 ლარი.
15. გადასახადის გადამხდელის/ვალდებული პირის საგადასახადო/საბაჟო ვალდებულება/დავალიანება შეიძლება შეასრულოს სხვა პირმა “საქართველოში უნაღდო ანგარიშსწორების წესების დამტკიცების შესახებ” საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის 2007 წლის 26 ივნისის N166 ბრძანებით დამტკიცებული წესით განსაზღვრული საგადახდო დავალების შესაბამისად. ასეთ შემთხვევაში შესრულებული საგადასახადო/საბაჟო ვალდებულება/დავალიანება (გადახდილი გადასახადის ან/და სანქციის თანხა) უკან დაბრუნებას არ ექვემდებარება. (31.12.2009 N 963)
2. თითოეული ვადაგადაცილებული დღისათვის საურავის დარიცხვა ხორციელდება საგადასახადო დავალიანების წარმოქმნის მომდევნო კალენდარული დღიდან თითოეული ვადაგადაცილებული დღისათვის ‘’საგადასახადო მოთხოვნის’’ წარდგენის ან წარუდგენლობის მიუხედავად, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. თუ გადასახადის გადამხდელი საურავის დარიცხვის ვალდებულების ვადის დადგომის შემდეგ გადაიხდის გადასახადის ძირითადი თანხის ნაწილს, გადახდის მომდევნო კალენდარული დღიდან საურავის დარიცხვა გაგრძელდება საგადასახადო დავალიანების ფაქტობრივად დარჩენილ ნაწილზე, ხოლო თუ მოვალე მთლიანად დაფარავს საგადასახადო დავალიანებას, ამ შემთხვევაში დავალიანების დაფარვის მომდევნო კალენდარული დღიდან შეწყდება საურავის დარიცხვა. დარიცხული საურავის თანხები ჩაირიცხება “ბიუჯეტის შემოსულობების სახაზინო კოდების დამტკიცების შესახებ” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2007 წლის 22 ნოემბრის N1226 ბრძანებით დამტკიცებული N3 დანართით (“ბიუჯეტის შემოსულობების სახის განმსაზღვრელი სახაზინო კოდები”) განსაზღვრული შესაბამისი გადასახადის სახაზინო კოდებზე. საურავის გაანგარიშება წარმოებს შემდეგი ფორმულის გამოყენებით: (27.06.2008 N566)
ს = (ნ X დ X 0.07) : 100, სადაც:
ს – დარიცხული საურავის ოდენობა;
ნ – ნარჩენის (ვადაგადაცილებული დავალიანების) თანხა;
დ – ვადაგადაცილებული დღეების რაოდენობა.
21. სა-გა-და-სა-ხა-დო და-ვა-ლი-ა-ნე-ბის თან-ხას სა-უ-რა-ვი და-ე-რიც-ხე-ბა მი-უ-ხე-და-ვად იმი-სა, გამოყე-ნე-ბულ იქ-ნა თუ არა მო-ვა-ლის მი-მართ სა-გა-და-სა-ხა-დო სა-მარ-თალ-დარ-ღვე-ვის-თვის პა-სუხის-მგებ-ლო-ბის სხვა ღო-ნის-ძი-ე-ბე-ბი. (27.06.2008 N566)
3. გადასახადის გადახდის ვადის გადაცილების შემ-თხვევაში გადასახადის გადახდის დღე ითვლება ვადაგადაცი-ლებულ დღედ.
4. საგადასახადო სამართალდარღვევის გამო გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის მიმართ საგადასახადო სანქციის გამოყენება არ ათავისუფლებს მას კუთვნილი გადასახადებისა და საურავის თანხების გადახდის ვალდებულებისაგან.  (28.09.2006 N 1192)
5. საგადასახადო სანქციას საურავი არ ერიცხება.
6. გადახდის დღედ ითვლება დავალიანების დასაფარავად, საქართველოს ეროვნულ ბანკში გახსნილ ბიუჯეტის შემოსულობათა ერთიან ანგარიშზე, გადამხდელის (დებიტორი ორგანიზაციის) ანგარიშიდან მომსახურე ბანკის მიერ თანხის განთავსების დღე.  (28.09.2006 N 1192)
7. ბანკის ან ცალკეულ სახეობათა საბანკო ოპერაციების შემსრულებელი სხვა ორგანიზაციების მიერ გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის ანგარიშზე ფულადი სახსრების არსებობის დროს მათი ანგარიშებიდან თანხების ჩამოწერის და ბიუჯეტში მისი გადარიცხვის შესახებ საგადახდო დავალების დროულად შეუსრულებლობის შემთხვევაში, ბანკს ან ცალკეული სახეობის საბანკო ოპერაციების შემსრულე-ბელს დაერიცხება საურავი საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით. ასეთ შემთხვევაში გადასახადის გადამხდელს/სა-გა-და-სახადო აგენტს ან სხვა ვალდებულ პირს სანქცია არ დაეკისრება.
8. ანალოგიური წესით დაერიცხება საურავი საბანკო და ცალკეულ სახეობათა საბანკო ოპერაციების შემსრულე-ბელ სხვა ორგანიზაციებს გადასახადის გადამხდელის/სა-გა-დასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის ანგა-რიშიდან გადასახადის ამოღებისათვის საგადასახადო ინსპექციების მიერ წარდგენილი საინკასო დავალებების შეუს-რულებლობის ან დაგვიანებით შესრულებისათვის.
9. ამოღებულია (28.09.2006 N 1192)
10. ამოღებულია (28.09.2006 N 1192)
 101. გადასახადის გადახდას არ აქვს საერთო წესი და იგი დგინდება თითოეული გადასახადისთვის ცალ-ცალკე. გადასახადი გადაიხდება ლარებში საბანკო დაწესებულების მეშვეობით, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შესაბამის ტერიტორიაზე არ არსებობს საბანკო დაწესებულება. ასეთ შემთხვევაში თანხა შეიტანება საგადასახადო ორგანოს სალაროში და გადამხდელს ეძლევა მკაცრი აღრიცხვის ქვითარი. გადამხდელის მიერ უცხო ქვეყნის ვალუტით განხორციელებული ოპერაცია, რომელიც ექვემდებარება დაბეგვრას გადაიანგარიშება ლარებში ოპერაციის დღისათვის საქართველოს ეროვნული ბანკის ოფიციალური კურსით. (28.09.2006 N 1192)
11. იმ შემთხვევაში, როდესაც გადასახადის გადახდის ვადა ემთხვევა დასვენების დღეს, ვადაგადაცილებულ დავალიანების თანხაზე საურავის დარიცხვა იწყება დასვენების დღის შემდეგ მეორე სამუშაო დღიდან.

მუხლი 5. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათებზე ოპერაციების ჩაწერის წესები
1. გპაბ (დანართი 1) შედგება 26 სვეტისაგან;
2. პირველ სვეტში აღინიშნება ოპერაციის ჩაწერის თარიღი – დღე, თვე, წელი. ჩანაწერები ამ სვეტში კეთდება ქრონოლოგიურად;
3. მე-2 სვეტში იწერება ოპერაციის შინაარსი, ინფორმაცია გადასახადის დარიცხვის, გადახდის,  შემცირების, დაბრუნების,  სხვა გადასახადებში გადატანის, გადასახადის გადახდის ვადის გაგრძელების, უიმედო ვალების ჩამოწერის და სხვათა შესახებ,  შესაბამისი პერიოდის მითითებით. ამავე სვეტში მიეთითება დოკუმენტები, რომელთა საფუძველზეც განხორციელდა ეს ოპერაციები: საგადახდო დავალება, საგადასახადო დეკლარაცია, დაზუსტებული (დამატებითი) საგადასახადო დეკლარაცია, დასკვნა ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნების ან გადატანის თაობაზე, გადაწყვეტილებები სავარაუდო დარიცხვის, საგადასახადო შემოწმების აქტით დარიცხული ან შემცირებული თანხების, დავალიანების გადახდის ვადის გაგრძელების შესახებ, კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს დადგენილება ან განჩინება. ამ სვეტში შესატანი ჩანაწერების ტიპური ჩამონათვალი მოცემულია ამ ინსტრუქციის მე-4 დანართში.  (28.09.2006 N 1192)
4. მე-3 სვეტში ,,გადახდის ვადა და ჩარიცხვის თარიღი” იწერება დარიცხული გადასახადის გადახდის ვადა, ხოლო ბიუჯეტის ანგარიშზე გადასახადის გადარიცხვის შემ-თხვევაში – ფაქტობრივად გადახდის თარიღი.
5. მე-4 სვეტში იწერება როგორც მიმდინარე თვეში გადასახდელად გამოანგარიშებული, ისე გასული პერიოდის მიხედვით დამატებით დარიცხული თანხები.
6. მე-5 სვეტი განკუთვნილია, როგორც მიმდინარე თვის, ისე გასულ პერიოდზე ადრე დარიცხული თანხების შემცირებისათვის. აგრეთვე, რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში მყოფი საწარმოს, რესტრუქტურიზებული დავალიანების თახის ძირითადი ნაწილისათვის, მისი გაყინვის პერიოდში.  (28.09.2006 N 1192)
7. მე-6 სვეტში იწერება საბანკო დაწესებულების მიერ ბიუჯეტში ჩარიცხული გადასახადის თანხები. ჩანაწერები ამ სვეტში წარმოებს მხოლოდ სახელმწიფო ხაზინიდან მიღებული დოკუმენტების საფუძველზე.
8. მე-7 სვეტში – ,,ბიუჯეტიდან უკან დაბრუნებულია ან გადატანილია” – იწერება ამ გადამხდელის მიერ ბიუ-ჯე-ტის შემოსულობების ერთიანი ანგარიშის საგადა-სახადო შემოსავლის ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბ-რუნების ქვეანგარიშიდან უკან დაბრუნებული ან ბიუჯეტის მიმდინარე შემოსავლებიდან გადატანილი თანხის ოდენობა.
9. მე-8 სვეტში იწერება გადასახადის ნარჩენი დავალია-ნების თანხა, რომელიც დარჩა გადაუხდელი კანონმდებ-ლობით გათვალისწინებული გადახდის ვადის გასვლის შემ-დეგ.
10. მე-9 სვეტში გამოიყოფა დავალიანების თანხა, რომელზედაც არ ხდება საურავის დარიცხვა. კერძოდ: (27.06.2008 N566)
ა) რეაბილიტაციის შესახებ განჩინების კანონიერ ძალაში შესვლიდან შესაბამისი პროცესის დასრულებამდე, რეაბილიტაციის პროცესში მყოფი საწარმოს ამ პროცესის დაწყებამდე არსებული ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანებები;
ბ) რეაბილიტაციის პროცესი შესვლის დროს გატარდება შემდეგი ოპერაციებით:
ბ.ა) “შეუმცირდა რეაბილიტაციის საფუძველზე” და თანხა მოიხსნება ნარჩენის ნაშთიდან, რომელზეც ერიცხებოდა საურავი (დანართი 1, სვ. 8);
ბ.ბ) “დაერიცხა რეაბილიტაციის საფუძველზე” და თანხა აისახება გრაფაში “ნარჩენი თანხა, რომელსაც საურავი არ ერიცხება” (დანართი 1, სვ. 9 და სვ. 8);
გ) რეაბილიტაციის პროცესიდან გამოსვლის დროს გატარდება შემდეგი ოპერაციებით:
გ.ა) “შეუმცირდა რეაბილიტაციის დასრულების საფუძველზე” და თანხა მოიხსნება “ნარჩენი თანხა, რომელსაც საურავი არ ერიცხება” ნაშთიდან. (დანართი 1, სვ. 9 და სვ. 8);
გ.ბ) “დაერიცხა რეაბილიტაციის დასრულების საფუძველზე” და თანხა აისახება გრაფაში “ნარჩენი” (დანართი 1, სვ. 8) და დაერიცხება საურავი.
11. მე-10 სვეტი გამოყოფილია გადამხდელის მიერ ამ გადასახადზე ზედმეტად გადახდილი ან წარმოქმნილი ზედმეტობის თანხის ოდენობის აღსარიცხავად.
12. სვეტები მე-11-16 განკუთვნილია ფინანსუ-რი სან-ქციებით დარიცხული ჯარიმების აღრიცხვისათვის: მე-11 – ,,დარიცხულია”, მე-12 – “შემცირებულია”, მე-13 – ,,გადახდილია ბიუჯეტში”, მე-14 – ,,უკან დაბრუნებულია”, მე-15 – ,,ნარჩენი”, მე-16 – ,,ზედმეტად გადახდილი”.
13. მე-17-21 სვეტები განკუთვნილია ვადაგადაცილებული დავალიანების გამო წარმოშობილი საურავების აღრიცხვისათვის. (28.09.2006 N 1192)
14. მე-17 სვეტში მიეთითება დროის პერიოდი, რომლის განმავლობაშიც ხდება საურავების დარიცხვა. მე-18-ე სვეტში ჩაიწერება დარიცხული საურავის თანხის ოდენობა, მე-19 სვეტში ჩაიწერება საურავი, რომელიც არ დაერიცხა სალდირების შედეგად, ამ ინსტრუქციის მე-3  მუხლის მე 16-პუნქტის თანახმად,  მე-20 სვეტში იწერება გადახდილი ან დაბრუნებული საურავი, 21-ე სვეტში აღირიცხება გადაუხდელი საურავის ნაშთი.(28.09.2006 N 1192)
15. ადრე დარიცხული საურავის შემცირების თანხები (სვეტი 18) ან შემოსული (ჩარიცხული) საურავები (სვეტი20) ძირითადი გადასახდელების დასაფარავად ჩაიწერება შესაბამისად ამავე სვეტებში (მე-20 სვეტში). ამავდროულად მე-20  სვეტში ჩაწერილი თანხა იწერება მე-6 სვეტში, როგორც ძირითადი გადასახდელების შემოსავლები და მე-2 სვეტში აღინიშნება ასე: ,,გადატანილია ძირითადი გადასახდელი თანხის დაფარვის ანგარიშზე საურავის ანგარიშიდან. (28.09.2006 N 1192)
16. 22-ე - 25-ე სვეტები განკუთვნილია გადამხდელის ჯამური ანგარიშსწორების სალდოსათვის, ძირითადი გადასახადის, ფინანსური სანქციის სახით ჯარიმისა და საურავების ჩათვლით.  (28.09.2006 N 1192)
17. საურავის დარიცხვა გპაბ–ზე მიმდინარეობს ყოველდღიურად და ჩანაწერები მის შესახებ წარმოებს ყოველი გატარებული ოპერაციის დროს. ინფორმაცია საურავის შესახებ ითვლება ნებისმიერი მითითებული პეროიდისათვის. (27.06.2008 N566)
18. 26-ე სვეტში აისახება გადახდილი თანხები ნაზარდი ჯამით, წლის დასაწყისიდან.  (28.09.2006 N 1192)
19. ამოღებულია (15.06.2007 N652)

მუხლი 6. გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე შედეგების გამოყვანის წესები
1. ყოველი მითითებული პერიოდისთვის გპაბ-ზე ხდება შედეგების გამოყვანა დარიცხული, შემცირებული, ბიუჯეტში გადახდილი და ბიუჯეტიდან უკან დაბრუნებული გადასახადის თანხების, ჯარიმებისა და საურავების მიხედვით, გარდა იმ სვეტებისა, რომლებშიც ასახულია საბოლოო ნაშთები და საბოლოო ნაშთების გამოყვანა ხდება ნაზარდი ჯამით წლის დასაწყისიდან. მიღებული შედეგები ჩაიწერება “შედეგი პერიოდისათვის” ჩანაწერის გასწვრივ.   (28.09.2006 N 1192)
2. ოპერაციის ჩანაწერის ყოველი თარიღისათვის განისაზღვრება “ანგარიშსწორების სალდო” ნარჩენი, ზედმეტად გადახდილი, ძირითადი გადასახადების, ჯარიმებისა და საურავის თანხებზე.  (28.09.2006 N 1192)
3. “შედეგი პერიოდისათვის“ აღინიშნება გპაბ-ზე გავლებული ხაზით, მითითებული პერიოდისთვის ბოლო ჩანაწერის შემდეგ.  (28.09.2006 N 1192)
4. შედეგების შეჯამების დროს ცალკეულ სვეტებში ,,-” ნიშნით ჩაწერილი თანხები ჯამს გამოაკლდება.
5. საშედეგო სტრიქონის იმ სვეტებში, რომლებშიც ასახულია ნაშთები, განმეორდება იგივე თანხები, რომლე-ბიც გამოყვანილი იყო უკანასკნელი ოპერაციის ჩაწერის დროს.
6. გპაბ-ში შედეგების გამოყვანის შემდეგ ხდება მისი სისწორის შემოწმება.
7. გადასახადების დარიცხვის, შემცირების, გადახდის და დაბრუნების შესახებ ყველა ჩანაწერი გპაბ-ზე წარმოებს განაყოფში “ანგარიშსწორება ძირითადი გადასახადების მიხედვით”, რომელიც იყოფა გრაფებად: “დარიცხულია”, “შემცირებულია”, “გადახდილია ბიუჯეტში”, “ბიუჯეტიდან უკან დაბრუნებულია ან გადატანილია”, და “ანგარიშსწორების სალდო”. განაყოფში  - “ანგარიშსწორება ძირითადი გადასახადის მიხედვით” ანგარიშსწორების სალდო “ნარჩენი და ზედმეტად გადახდილია”, გამოიანგარიშება შემდეგი არითმეტიკული მოქმედებების გამოყენებით: საშედეგო თანხებს მე-4 სვეტში, გამოკლებული მე-5 - მე-7 სვეტების ჯამი, დამატებული  ანგარიშსწორების სალდო საანგარიშო პერიოდის დასაწყისისათვის (უარყოფითი სალდოს შემთხვევაში - სვეტი 8, ხოლო დადებითი სალდოს შემთხვევაში - სვეტი 10), უნდა  უდრიდეს   შესაბამისად მე-8 ან მე-10  სვეტების საშედეგო თანხას საანგარიშო პერიოდის დასასრულისათვის.  (28.09.2006 N 1192)
8. გპაბ-ზე მიმდინარე გადასახადის  დარიცხვისა და გადახდის შესახებ ჩანაწერების  ერთიდაიმავე  თარიღით გატარების დროს,  უპირატესობა მიენიჭება დარიცხვის ჩანაწერს.  (28.09.2006 N 1192)
9. ყველა ჩანაწერი ჯარიმის დარიცხვის, შემცირების, გადახდის და დაბრუნების შესახებ წარმოებს ველში “ანგარიშსწორება ფინანსური სანქციის სახით ჯარიმის თანხაზე”, რომელიც იყოფა შემდეგ გრაფებად: “დარიცხულია”, “შემცირებულია”, “გადახდილია ბიუჯეტში”, “უკან დაბრუნებულია” და “სანქციის ანგარიშსწორების სალდო”. ანგარიშსწორების სალდო “ნარჩენი ან ზედმეტად გადახდილი” გამოიანგარიშება შემდეგი არითმეტიკული მოქმედების გამოყენებით:  - “ანგარიშსწორება ფინანსური სანქციის სახით ჯარიმის თანხაზე”,  საშედეგო თანხის მე-11 სვეტს გამოკლებული მე-12 - მე-14 სვეტების ჯამი,  დამატებული  ანგარიშსწორების სალდო საანგარიშო პერიოდის დასაწყისისათვის,   სვეტი 15 (ნარჩენი სალდოს შემთხვევაში),  ან  სვეტი 16 (დადებითი სალდოს შემთხვევაში), უნდა  უდრიდეს   შესაბამისად  მე-15  სვეტის  ან მე-16 სვეტის საშედეგო თანხას.  (28.09.2006 N 1192)
10. ყველა ჩანაწერი საურავის დარიცხვის, გადახდის, დაბრუნების შესახებ წარმოებს განაყოფში “ანგარიშსწორება საურავის დარიცხვაზე და გადახდაზე”, რომელიც იყოფა გრაფებად “დროის პერიოდი”, “დარიცხულია საურავი”, “საურავი, რომელიც არ დაერიცხა სალდირების შედეგად”, “გადახდილია ან დაბრუნებულია” და “გადაუხდელი საურავის ნაშთი”. ველი საურავის დარიცხვაზე “ნარჩენი”, ან “ზედმეტად გადახდილია”, გამოიანგარიშება შემდეგი არითმეტიკული მოქმედების გამოყენებით: განაყოფში - “ანგარიშსწორება საურავის დარიცხვაზე და გადახდაზე”,  გადაუხდელი საურავის სალდო საანგარიშო პერიოდის დასაწყისისათვის, დამატებული 18-ე სვეტის საშედეგო თანხა, უნდა უდრიდეს  20-ე და 21-ე სვეტების ჯამს.  (28.09.2006 N 1192)

მუხლი 7. გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათის შემოწმების წესი
1. გადასახადების აღრიცხვის სწორად წარმოების კონტროლის მიზნით, საგადასახადო ორგანოს მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მიერ, როგორც წესი ხდება გპაბ–ზე წარმოებული ჩანაწერების სისწორის ვიზუალური შემოწმება (ბარათიდან ნებისმიერი ინფორმაციის, შედარების აქტის, ცნობის და სხვა ანალოგიური სახის შემთხვევებისას), რომლებიც დაკავშირებულია გპაბ–ში ან/და შედარების აქტში არსებული ინფორმაციის მოთხოვნის დროს. (27.06.2008 N566)
2. შემოწმებას ექვემდებარება ყველა გპაბ.
3. გპაბ-ის შემოწმების დროს უნდა დადგინდეს: (28.09.2006 N 1192)
ა) გპაბ-ზე დარიცხული და შემცირებული გადასახადის თანხების შესახებ წარმოებული ჩანაწერების თავისდროულობა, სისწორე და სისრულე;
ბ) პირველადი და სახელმწიფო ხაზინის დოკუმენტაციის საფუძველზე, ბიუჯეტში ჩარიცხული და ბიუჯეტიდან უკან დაბრუნებული გადასახადის თანხების შესახებ გპაბ-ზე წარმოებული ჩანაწერების თავისდროულობა, სისწორე და სისრულე;
გ) გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის ბიუჯეტთან ანგარისსწორების სალდოს გამოყვანის სისწორე, საგადასახადო დავალიანების ან ზედმეტად გადახდილი თანხების კუთხით;
დ) გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ საგადასახადო ანგარიშგებაში შეტანილი ცვლილებების შედეგად, ადრე წარდგენილ საგადასახადო დეკლარაციაში არსებული განსხვავების გპაბ-ზე ასახვის სისწორე;
ე) გპაბ-ის ყველა სვეტების მიხედვით გამოყვანილი შედეგების სისწორე;
ვ) საურავების დარიცხვის სისწორე;
ზ) გადასახადების გადახდის ვადების მითითების სისწორე;
თ) საბანკო ანგარიშებიდან გადასახადის თანხების ჩამოწერის და მისი ბიუჯეტში ჩარიცხვის თარიღების მითითების სისწორე.
4. წლის დამთავრების შემდეგ ყველა გპაბ-ზე ავტომატურად  გამოიყვანება შედეგები წლის ბოლოსათვის, რომლებიც გადადის მომდევნო წლის დასაწყისდისათვის.  (28.09.2006 N 1192)
5. საგადასახადო ორგანოს მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მიერ წელიწადში ორჯერ ხდება აღრიცხვაზე მყოფი, მოცემული საგადასახადო ორგანოს მასშტაბებით, არანაკლებ 50 მსხვილი გადამხდელის პირველადი საბუთებისა და გპაბ–ში ჩანაწერების თავისდროულობის და უტყუარობის შემოწმება. დანარჩენი გადამხდელებისათვის შემოწმება უნდა განხორციელდეს წელიწადში ერთხელ მაინც. (27.06.2008 N566)
6. შემოწმების შედეგად პირველადი საბუთების მო-ნაცემების შეჯამებით მიღებული თანხები თუკი არ შეედ-რება გპაბ-ის მონაცემებს, საგადასახადო ინსპექციის აღრიცხვის დარგის მუშაკი ვალდებულია დოკუმენტურად შეამოწმოს ყველა ჩანაწერი და დაადგინოს განსხვავების მიზეზები.
7. იმ შემთხვევაში, როდესაც გადასახადის გადამხდე-ლის მიერ წარმოდგენილი ანგარიშებისა და პირადი ბარათების ნაშთები შესაბამისობაშია, ანგარიშები ითვლება შედარებულად, გადამხდელის გამოძახებისა და შედარების აქტების გაფორმების გარეშე.
8. თუ გადასახადის გადამხდელის მიერ წარმოდგენილი ანგარიშების ნაშთები არ ედრება გპაბ-ის ნაშთებს, მხოლოდ დარიცხული საურავების ან ანგარიშების შედარების დროს დამატებით დარიცხული გადასახადის თანხით, მაშინ ამ განსხვავების შესახებ უნდა ეცნობოს გადასახადის გადამხდელს. ამ შემთხვევაში გადასახადის გადამხდელის, ან მისი წარმომადგენლის გამოძახება საგადასახადო ინსპექციაში აუცილებელი არ არის.
9. თუ გადამხდელის მიერ წარმოდგენილი ანგარიშების ნაშთები საანგარიშო პერიოდის ბოლოსათვის არ ედრება საგადასახადო ინსპექციის მონაცემებს, ამ შემთხვევაში საგადასახადო ინსპექციის მიერ უნდა მოხდეს ანგარიშების შემოწმება გადამხდელის ან მისი წარმომადგენლის გამო-ძახებით და შედარების აქტის გაფორმებით.
10. ყოველი საგადასახადო წლის პირველი იანვრის მდგომარეობით, საგადასახადო ინსპექციები ატარებენ ყველა გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების მდგომარეობის შემოწმებას. თუ ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების სალდო პირველი იანვრისათვის არ ედრება საგადასახადო ინსპექციის მონაცემებს, ანგარიშების შემოწმება უნდა მოხდეს გადასახადის გადამხდელის, ან მისი წარმომადგენლის  თანდასწრებით და გაფორმდეს შედარების აქტი (28.09.2006 N 1192)
11. გადამხდელის მიერ ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის მოთხოვნის შემთხვევაში საგადასახადო ორგანო ახორციელებს შედარებას არსებული ყოველი საგადასახადო წლის მდგომარეობით ან ბოლო შედარების თარიღიდან, თუ ამის დადგენა შესაძლებელია. (27.06.2008 N566)

მუხლი 8. გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათის დახურვის წესი
1. საგადასახადო წლის დამთავრების შემდეგ გპაბ-ში დეკემბრის თვის ბოლო რიცხვში ყველა ოპერაციის მიხედვით გაკეთებული ჩანაწერის შემდეგ დაიხურება ყველა გპაბ და გამოიყვანება წლის შედეგები როგორც დარიცხული, შემცირებული, გადახდილი და დაბრუნებული გადასახდის თანხების, ისე ჯარიმებისა და საურავების მიხედვით. (28.09.2006 N 1192)
2. პირადი აღრიცხვის ბარათების დახურვა გადამხდელების მიხედვით ხდება ავტომატურად შემდეგი წესით: (28.09.2006 N 1192)
ა) გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ის ბარათები, რომლებზედაც არ ირიცხება ნარჩენი (დავალიანება ან ზედმეტობა) საგადასახადო წლის დამთავრების შემდეგ დაიხურება, გაევლება ხაზი და გაკეთდება ჩანაწერი „შედეგი წლის ბოლოსათვის“, გაიხსნება ახალი ბარათი და გაკეთდება ჩანაწერი „მიმდინარე წლის ათვლის სათავე”;
ბ) ნარჩენი ან ზედმეტად გადახდილი თანხების ნაშთები - ძირითადი გადასახადების, ასევე ჯარიმებისა და საურავების მიხედვით, გპაბ-ში გაევლება ხაზი და გაკეთდება ჩანაწერი „შედეგი წლის ბოლოსათვის“ ჩაიწერება ნაშთები და გადაიტანება მომავალი წლისათვის გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ახალ ბარათებში და გაკეთდება ჩანაწერი „მიმდინარე წლის ათვლის სათავე“. საგადასახადო წლის დამთავრებასთან დაკავშირებით პირადი აღრიცხვის ბარათის დახურვის შემდეგ, მასში ყოველგვარი ჩანაწერის გაკეთება დაუშვებელია.
3. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის (გარდა საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოში რეგისტრაციას დაქვემდებარებული პირებისა) ადგილსამყოფელის ან საქმიანობის განხორციელების ადგილის შეცვლასთან დაკავშირებით, ერთი საგადასახადო ორგანოდან საგადასახადო აღრიცხვიდან (რეგისტრაციიდან) მოხსნისა და მისი მეორე საგადასახადო ორგანოში საგადასახადო აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე) დადგომის შემთხვევაში, წარმოდგენილი განცხადება უნდა შეიცავდეს შემდეგ მონაცემებს: (31.12.2009 N 963)
ა) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის სრული დასახელება;
ბ) საიდენტიფიკაციო ნომერი;
გ) საგადასახადო აღრიცხვიდან (რეგისტრაციიდან) მოხსნის თარიღი;
დ) საგადასახადო ორგანოს დასახელება, სადაც გადადის გადამხდელი/საგადასახადო აგენტი ან სხვა ვალდებული პირი..
31. გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ საგადასახადო აღრიცხვიდან (რეგისტრაციიდან) მოხსნის თაობაზე წარმოდგენილი განცხადების საფუძველზე, საგადასახადო ორგანო აუცილებელი წესით აფორმებს გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტს (გარდა საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოში რეგისტრაციას დაქვემდებარებული პირებისა), მიმდინარე წლის დასაწყისიდან, საგადასახადო აღრიცხვიდან მოხსნის თარიღამდე პერიოდისათვის, რისთვისაც უნდა გატარდეს შემდეგი პროცედურები: (31.12.2009 N 963)
ა) შედარების აქტი ამოიბეჭდება სამ ეგზემპლარად:  ერთი ეგზემპლარი ინახება  გადამხდელთან, მეორე – საგადასახადო ორგანოში, სადაც მოხდა ბიუჯეტთან  ანგარიშსწორების შედარება, ხოლო მესამე ეგზემპლარი ეგზავნება ახალ, საგადასახადო აღრიცხვის ადგილმდებარეობის (იურიდიული მისამართის) მიხედვით საგადასახადო  ორგანოს;
ბ) შედარების აქტს ხელს აწერს გადამხდელი და  მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსი და ამის შემდეგ იგზავნება სათანადო მასალები შემოსავლების სამსახურში გადამხდელის საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) ადგილის შეცვლასთან დაკავშირებით. გპაბ–ის ელექტრონული ვერსია ავტომატურად გადავა, როგორც კი მიეთითება  მისი გადასვლის შესახებ გადამხდელთა საგადასახადო
აღრიცხვის (რეგისტრაციის) პროგრამაში;
გ) საგადასახადო ორგანო, საიდანაც გადადის გადასახადის გადამხდელი, მისი ახალი ადგილმდებარეობის (იურიდიული მისამართის) მიხედვით საგადასახადო ორგანოს უგზავნის წერილს შედარების აქტთან ერთად. წერილს ხელს აწერს საგადასახადო ორგანოს უფროსი, რომელიც უნდა დამოწმდეს საგადასახადო ორგანოს ბეჭდით;
დ) გადასახადის გადამხდელის ახალი ადგილმდებარეობის (იურიდიული მისამართის) მიხედვით საგადასახადო ორგანო უზრუნველყოფს არსებული დავალიანებების ბიუჯეტში ამოღებას და სხვა მიმდინარე ოპერაციებს დადგენილი წესის შესაბამისად;
ე) გადამხდელის ერთი საგადასახადო ორგანოდან მეორეში გადასვლის შემდეგ, ამ გადამხდელის მიერ წინა საგადასახადო აღრიცხვაზე მყოფი საგადასახადო ორგანოს ბიუჯეტის შემოსულობების სახაზინო კოდზე გადასახადების ჩარიცხვის შემთხვევაში, აღნიშნული თანხები გადაიტანება სახელმწიფო ხაზინის მეშვეობით, ახალი საგადასახადო აღრიცხვის მიხედვით საგადასახადო ორგანოს ბიუჯეტის შემოსულობების სახაზინო კოდზე;
ვ) გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ ადგილსამყოფელის ან საქმიანობის განხორციელების ადგილის შეცვლის შესახებ, ამ პირის ახალი ადგილსამყოფელის ან საქმიანობის განხორციელების (იურიდიული მისამართის) მიხედვით მდებარე საგადასახადო ორგანოსათვის სათანადო დოკუმენტები (შედარების აქტი, პირადი აღრიცხვის ბარათები)  გადაცემული უნდა იქნას გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის გადაყვანიდან 10 კალენდარული დღის განმავლობაში, რომელიც თავის მხრივ ვალდებულია დაუდასტუროს დოკუმენტაციის გამგზავნ საგადასახადო ორგანოს აღნიშნული დოკუმენტების მიღების შესახებ. დაუშვებელია შედარების აქტის გაფორმების გარეშე (გარდა საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოში რეგისტრაციას დაქვემდებარებული პირებისა), გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის  ან სხვა ვალდებული პირის ერთი საგადასახადო ორგანოდან მეორეში გადაყვანა.
32. საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოში რეგისტრაციას დაქვემდებარებული  პირების საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) შეცვლის შემთხვევაში გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი ფორმდება ახალი ადგილსამყოფელის (იურიდიული მისამართის) მიხედვით შესაბამის საგადასახადო ორგანოს მიერ, იმ საგადასახადო ორგანოსთან შეთანხმებით, სადაც პირი ადრე იმყოფებოდა აღრიცხვაზე. (31.12.2009 N 963) 
4. საწარმოს (ორგანიზაციის) რეორგანიზაციის შემთხვევაში, ფორმდება შედარების აქტი და რეორგანიზებული გადამხდელის ბიუჯეტში გადასახდელების ანგარიშგების სალდო გადაიტანება ახლადშექმნილი უფლებამონაცვლე საწარმოს (ორგანიზაციის) გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე რეორგანიზაციის თარიღით (რეორგანიზაციის თარიღის ათვლა მოხდება შესაბამისი მარეგისტრირებელი ორგანოს უფლებამოსილი პირის მიერ სათანადო ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ–სამართლებრივი აქტის გამოცემის თარიღიდან). რეორგანიზებული გადამხდელის გპაბ–ზე  ზედმეტობის არსებობის შემთხვევაში – აღნიშნული ზედმეტობა უფლებამონაცვლე საწარმოს (ორგანიზაციის) გპაბ–ზე მოქმედებს სალდოს გადატანის თარიღიდან. ამასთან, უფლებამონაცვლე ორგანიზაცია ვალდებულია შეასრულოს რეორგანიზებული გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულებები და გადაიხადოს ყველა გადასახადი, სანქცია ან/და საურავი, რომლებიც წარმოშობილი იყო  რეორგანიზაციამდე. რეორგანიზებული პირის რამოდენიმე უფლებამონაცვლის არსებობის შემთხვევაში “სალდო”, ნარჩენი ან ზედმეტობა განაწილდება ამ უფლებამონაცვლეებს შორის მათი წილის შესაბამისად. (31.12.2009 N 963)
41. “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონით განსაზღვრულ საწარმოთა რეორგანიზაციისას (გარდაქმნა, შერწყმა, გაყოფა) საწარმოთა შერწყმის შედეგად  გაერთიანებული ცალკეული საწარმოები წყვეტენ არსებობას და გაერთიანების შედეგად ისინი აღარ არსებობენ, როგორც სამართალსუბიექტები, ხოლო საწარმო, რომელსაც მიუერთდნენ (თუ ასეთს აქვს ადგილი) აგრძელებს არსებობას და გაერთიანების შედეგად წარმოშობილი საწარმო არის მიერთებული საწარმოს უფლებამონაცვლე, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 61-ე მუხლის მე-4 და მე-5-ე ნაწილების შესაბამისად. (27.06.2008 N566)
42. საწარმოთა შერწყმის (მიერთების) შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოს უფროსი, ან სათანანადოდ უფლებამოსილი პირი გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს, რომლის საფუძველზეც შეიტანება ცვლილებები საწარმოს სახელმწიფო რეგისტრაციის მონაცემებში და გაუქმებული იქნება მათი სახელმწიფო რეგისტრაცია, სადაც მიეთითება – “გაუქმებულია (ლიკვიდირებულია) შერწყმის (გაერთიანების) შედეგად.” ხოლო იმ საწარმოს სამეწარმეო რეესტრის ფორმულარში, რომელთანაც შერწყმა (მიერთება) განხორციელდა შეიტანება ყველა ის მონაცემი, რომელსაც შერწყმის (მიერთების) ხელშეკრულება და საწარმოს ახალი წესდება ითვალისწინებს. (27.06.2008 N566)
43. საწარმოს (ორგანიზაციის) გპაბ–ის გაერთიანების დროს, ანუ ერთ საწარმოზე (ორგანიზაციაზე) ორი და მეტი გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათის შეცდომით გახსნის შემთხვევაში, ფორმდება შედარების აქტი ყველა არსებული ბარათების მიხედვით და გადამხდელის ბიუჯეტში გადასახდელების ანგარიშგების სალდო გადაიტანება ერთ-ერთი გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე მიღებული გადაწყვეტილების თარიღით და გამოიყვანება საერთო სალდო ყველა ჩანაწერის გათვალისწინებით. გაუქმებული გპაბ–ის ნაშთები განულდება უკუოპერაციებით. თუ ხორციელდება ოპერაციების გადატანა, მაშინ ნაშთის გამოყვანა განხორციელდება ავტომატურად და გაუქმებულ გპაბ–ის განულება მოხდება ნაშთების განულებით უკუოპერაციების გატარებით. (27.06.2008 N566)
5. რეორგანიზაციის დამთავრების შემდეგ გამოიყვანება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების სალდო, დაიხურება გპაბ უკუოპერაციებით (განულდება) და გაკეთდება ჩანაწერი (დანართ1 სვეტი 2) ნარჩენი (ზედმეტობა) გადატანილია უფლებამონაცვლე ორგანიზაციის პირადი აღრიცხვის ბარათზე, მიეთითება მისი საიდენტიფიკაციო ნომერი, ბოლოს ამობეჭდილ ბარათზე კეთდება ხელმოწერა. (28.09.2006 N 1192)
6. უფლებამონაცვლე გადამხდელის გპაბ-ზე გადაიტანება რეორგანიზებული ორგანიზაციის სალდო, ნარჩენი (ზედმეტობა) და კეთდება ჩანაწერი: “გადმოტანილია რეორგანიზებული ორგანიზაციის გპაბ-დან” და მიეთითება რეორგანიზებული ორგანიზაციის საიდენტიფიკაციო ნომერი, ამოიბეჭდება ბარათი და კეთდება ხელმოწერა. (28.09.2006 N 1192)
7. იმ შემთხვევაში, როდესაც უფლებამონაცვლე ორგანიზაცია საგადასახადო აღრიცხვაზე იმყოფება სხვა რაიონის (ქალაქის) საგადასახადო ორგანოში, რეორგანიზებული გადამხდელის გპაბ–ის დახურვა, ანგარიშგების სალდოს, ნარჩენის (ზედმეტობის) გამოყვანა და მისი გაგზავნა წარმოებს გადამხდელის ერთი საგადასახადო ორგანოდან აღრიცხვიდან (რეგისტრაციიდან) მოხსნისა და მეორე საგადასახადო ორგანოში აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე)  გადასვლის წესის შესაბამისად. (31.12.2009 N 963)
8. გადასახადის გადამხდელი ფიზიკური პირის საცხოვრებელი ადგილის შეცვლის დროს იგზავნება შეტყობინებები და გპაბ ერთი საგადასახადო ინსპექციიდან მეორეში, ხოლო გპაბ–ის ელექტრონული ვერსია ავტომატურად გადავა, როგორც კი მიეთითება მისი გადასვლის შესახებ გამახდელთა აღრიცხვის (რეგისტრაციის) პროგრამაში. (28.09.2006 N 1192)
9. შეტყობინებაში მიეთითება სახელი, გვარი, დაბადების წელი, საქმიანობის სახე, ახალი საცხოვრებელი ადგილის მისამართი, გადასახდელი თანხის ოდენობა. (28.09.2006 N 1192)
10. საგადასახადო ინსპექცია, რომელმაც მიიღო შეტყობინება, ადგენს გადამხდელის ზუსტ მისამართს და ატყობინებს შესაბამის საგადასახადო ინსპექციას, რომ მის მიერ გაგზავნილი შეტყობინება გადასახადის ამოღების შესახებ მიღებულია შესასრულებლად და უთითებს გადამხდელის ზუსტ მისამართს. გადაცემული გპაბ-ს უდარებს გპაბ-ის ელექტრონულ ვერსიას. (28.09.2006 N 1192)
11. საგადასახადო ინსპექცია გადამხდელის ძველი ადგილმდებარეობის მიხედვით, მეორე საგადასახადო ინსპექციის მიერ გადასახადის ამოსაღებად შეტყობინების მიღების შესახებ ინფორმაციის საფუძველზე ამობეჭდილ გპაბ-ზე აკეთებს ჩანაწერს: “200 - წლის -- --” მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე გადასახადის ამოღება გადაეცა --------------- რაიონის (ქალაქის) საგადასახადო ინსპექციას. (28.09.2006 N 1192)
111. საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მიერ გადასახადის გადამხდელის ლიკვიდაციის თაობაზე სათანადო დოკუმენტაციის მიღების შემდეგ, დოკუმენტაციაში მითითებული ლიკვიდაციის თარიღისათვის დგება შედარების აქტი გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შესახებ თანახმად მოქმედი წესისა. (28.09.2006 N 1192)
112. იურიდიული პირის შესახებ მონაცემებში შეიტანება ჩანაწერი “ლიკვიდირებული იურიდიული პირი”.
113. საწარმოს/ორგანიზაციის ლიკვიდაციის მომენტისათვის არსებული საგადასახადო ვალდებულება (რომელიც მოიცავს ჯარიმებსა და საურავებს) სრულდება სალიკვიდაციო კომისიის მიერ ამ საწარმოს/ორგანიზაციის ფულადი და ქონების რეალიზაციის გზით მიღებული სახსრებით. (28.09.2006 N 1192)
114. საწარმოს/ორგანიზაციის ფილიალის ან სხვა სტრუქტურული ქვედანაყოფის ლიკვიდაციის დროს საგადასახადო ვალდებულებას ასრულებს თვითონ ის საწარმო ან ორგანიზაცია, რომელმაც დააფუძნა ფილიალი, ვინაიდან ფილიალს არ გააჩნია საკუთრების უფლება დამფუძნებლის მიერ მისთვის გადაცემულ ან მოგვიანებით თავისი სახსრებით შეძენილ ქონებაზე და მასთან არსებული მთელი ქონება დამფუძნებელი ორგანიზაციის საკუთრებაა. (28.09.2006 N 1192)
115. საწარმოს/ორგანიზაციის ლიკვიდაციამდე მისი ხელმძღვანელობა ვალდებულია მიმართოს საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) მიხედვით საგადასახადო ინსპექციას, საგადასახადო შემოწმების ჩატარებისათვის, რათა დადგინდეს მისი საბოლოო საგადასახადო ვალდებულება, რის შემდგომ უნდა დაიწყოს საწარმოს/ორგანიზაციის ლიკვიდაციის პროცედურები.
116. საწარმოს/ორგანიზაციის ლიკვიდაციის დროს საგადასახადო ვალდებულებები უნდა შესრულდეს არა უგვიანეს ერთი თვის ვადისა, რომელიც შეიძლება გაგრძელდეს არა უმეტეს ორი თვის ვადით. აღნიშნული ვადა აითვლება ლიკვიდაციის დაწყებიდან. ამასთან, საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების ვადის ორ თვემდე გაგრძელება არ აჩერებს საურავების დარიცხვას. (28.09.2006 N 1192)
117. სალიკვიდაციო გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ გპაბ–ზე ხდება ნაშთის  განულება უკუოპერაციებით. საწარმოს/ორგანიზაციის ლიკვიდაციის სტატუსის მინიჭების შემდგომ პერიოდში გპაბ–ზე საჭიროების შემთხვევაში ხორციელდება ოპერაციების ასახვა საბოლოო მიზნობრიობის გარკვევამდე. (27.06.2008 N566)
118. სასამართლოს მიერ ფიზიკური პირის უგზო - უკვლოდ დაკარგულად აღიარების შემთხვევაში, მის საგადასახადო ვალდებულებებს ასრულებს საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად უფლებამოსილი პირი. გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მიეწოდება მასალები სასამართლოს გადაწყვეტილების შესახებ, სადაც მიეთითება: (28.09.2006 N 1192)
ა) გვარი სახელი მამის სახელი;
ბ) საიდენტიფიკაციო ნომერი;
გ) სასამართლოს გადაწყვეტილების ნომერი და თარიღი;
დ) გადასახადების სახეები, რომლებშიც ირიცხება საგადასახადო დავალიანებები.
119.  საგადასახადო ორგანო ვალდებულია, უგზო - უკვლოდ დაკარგული პირის ქონების მმართველს გაუგზავნოს შეტყობინება ამ პირის საგადასახადო დავალიანებისა და ვალდებულების შესახებ. უგზო - უკვლოდ დაკარგული პირის საგადასახადო ვალდებულებების დადგენილი წესით შესრულების უზრუნველყოფის მიზნით. (28.09.2006 N 1192)
1110. გარდაცვლილი პირის საგადასახადო ვალდებულებას მემკვიდრეობით მიღებული ქონების ღირებულების ფარგლებში ასრულებს მისი მემკვიდრე (ან მემკვიდრეები). თუ მემკვიდრე ერთზე მეტია, თითოეული მათგანი გარდაცვლილის საგადასახადო ვალდებულებას ასრულებს სამკვიდრო ქონებაში მისი წილის პროპორციულად. საგადასახადო ვალდებულების შესრულება იწყება მემკვიდრეობის მიღების დღიდან. (28.09.2006 N 1192)
1111. ფიზიკური პირის გარდაცვალების შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანო მის მემკვიდრეებს (მათი არსებობის შემთხვევაში) უგზავნის შეტყობინებას, რომელშიც უნდა მიეთითოს, რომ ამ პირს ჰქონდა საგადასახადო დავალიანება და მემკვიდრეობის მიღების შემთხვევაში, მემკვიდრეობის მიღების დღიდან მემკვიდრეებს ეკისრებათ გარდაცვლილი პირის საგადასახადო ვალდებულების შესრულება. (28.09.2006 N 1192)
1112. თუ არ არსებობს გარდაცვლილის მემკვიდრე, ან თუ ყველა მემკვიდრემ უარი განაცხადა მემკვიდრეობის მიღებაზე, დავალიანება ითვლება უიმედო საგადასახადო დავალიანებად და ჩამოიწერება საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით. (28.09.2006 N 1192)
1113. იმ შემთხვევაში, თუ საგადასახადო ვალდებულების მოცულობა აღემატება მემკვიდრეობით მიღებული ქონების ღირებულებას, ამ ქონების ღირებულება უნდა მოხმარდეს საგადასახადო ვალდებულებების დაფარვას, ხოლო დარჩენილი ნაწილი ჩაითვლება უიმედო საგადასახადო დავალიანებად და ჩამოიწერება საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით. (28.09.2006 N 1192)
1114. სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ აღიარებული ფიზიკური პირის საგადასახადო ვალდებულებას, მისივე ქონების (ფულადი სახსრების) ხარჯზე, ასრულებს მისი მეურვე. მეურვე ვალდებულია გადაიხადოს ქმედუუნარო პირის საგადასახადო დავალიანება და პირის ქმედუუნაროდ აღიარების დღემდე მისთვის დაკისრებული სანქციების თანხა. (28.09.2006 N 1192)
12. იმ შემთხვევაში, თუ გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მუშაკი წყვეტს თავისი მოვალეობის შესრულებას (გათავისუფლება, სხვა სამუშაოზე გადას-ვლა და სხვა), ის ვალდებულია მოახდინოს ნაშ-თე-ბის და-ზუსტება ყველა სახის გადასახადის მიხე-დვით და ნაშთების მიღება-ჩაბარების აქტის საფუძველზე გადასცეს იმ მუშაკს, რომელსაც დაევალა ამ ფუნქციების შესრულება.

მუხლი 9. აქციზური მარკების ნიშანდებას დაქვემდებარებულ საქონლის რეალიზაციით მიღებული ,,აქციზის’’ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ასახვის წესი (30.12.2008 N 962)
1. აქციზის იმ გადამხდელთა მიმართ, რომლებიც აწარმოებენ აქციზური მარკებით ნიშანდებას დაქვემდებარებულ საქონელს, საგადასახადო ორგანო გადასახადის ამ სახეში აწარმოებს გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ,,აქციზური მარკების” და ,,აქციზის” ბარათებს.
2. ,,აქციზური მარკების” ბარათი გაიხსნება აქციზური მარკების შესაძენად გადახდილი თანხების აღრიცხვისათვის.
3. “აქციზის” ბარათი გამოიყენება დეკლარაციით გაცხადებული აქციზის გადასახადის აღრიცხვისათვის.
4. გპაბ-ის პროგრამაში გახსნილი “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე მე–6 სვეტში (დანართი N1) “გადახდილია ბიუჯეტში” აღირიცხება აქციზური მარკების შეძენის დროს გადახდილი გადასახადის თანხა, ხოლო მე–4 სვეტში “დარიცხულია” შეიტანება “აქციზის დეკლარაციის ფორმისა და მისი შევსების წესის შესახებ ინსტრუქციის დამტკიცების თაობაზე” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2008 წლის 30 დეკემბრის N961 ბრძანებით დამტკიცებული აქციზის დეკლარაციის III განაყოფის (შემდგომში, დეკლარაციის III განაყოფი) მე-15 სტრიქონზე აღნიშნული თანხა_(რომელიც მოიცავს აქციზური მარკებით ნიშანდებულ საქონელზე აქციზისა (სტრიქონი 3) და აქციზური მარკების დანაკლისზე აქციზის (სტრიქონი 4) ჯამს (სტრიქონი 3 + სტრიქონი 4) გამოკლებული დაბრუნებული აქციზური მარკებით ნიშანდებული საქონლის კუთვნილი აქციზი (სტრიქონი 7)) ერთდროულად, “აქციზური მარკების” ბარათის მე–4 სვეტში აღნიშნული თანხა, აისახება “აქციზის” ბარათის მე–5 სვეტში “შემცირებულია”. “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე, მე–5 სვეტში “შემცირებულია” შეიტანება დეკლარაციის III განაყოფის მე-14 სტრიქონზე ასახული თანხა_ (რომელიც მოიცავს დაბრუნებული აქციზური მარკებით ნიშანდებული საქონლის კუთვნილ აქციზს (სტრიქონი 7) გამოკლებული აქციზური მარკებით ნიშანდებული საქონლისა (სტრიქონი 3) და აქციზური მარკების დანაკლისზე (სტრიქონი 4) შესაბამისი აქციზის ჯამი). ერთდროულად, “აქციზური მარკები”–ს ბარათის მე–5 სვეტში აღნიშნული თანხა, აისახება “აქციზის” ბარათის მე–4 სვეტში “დარიცხულია”. “აქციზური მარკები”–ს ბარათის მე–7 სვეტში “ბიუჯეტიდან უკან დაბრუნებულია ან გადატანილია”, აღირიცხება აქციზის თანხა საგადასახადო ორგანოში  დაბრუნებული მარკების მიხედვით. დაუშვებელია “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე არსებული ზედმეტობის რაიმე ფორმით და წესით შემცირება, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა აქციზური მარკები უბრუნდება საგადასახადო ორგანოს, კანონმდებლობით გათვალისწინებული წესით.  (16.06.2009 N 382)
მაგალითი N1: 2009 წლის მარტში პირმა მიაწოდა აქციზური მარკებით ნიშანდებას დაქვემდებარებული საქონელი, რომლის კუთვნილი  აქციზი შეადგენს 900 ლარს. დასაბეგრ ოპერაციაზე ჩასათვლელი აქციზის თანხაა 300 ლარი. დაბრუნებული აქციზური მარკებით ნიშანდებას დაქვემდებარებული საქონლის კუთვნილი აქციზის თანხაა 400 ლარი. ეს თანხა პირს დარიცხული ჰქონდა 2009 წლის თებერვლის თვის დეკლარაციის საფუძველზე, როდესაც განახორციელა მიწოდება. 2009 წლის მარტის დეკლარაციის შევსების შედეგად მე–12 სტრიქონზე  ჩაიწერება 200 ლარი {900 – (300 + 400)}, რომელიც ექვემდებარება დარიცხვას “აქციზის” ბარათზე მე–4 სვეტში. ვინაიდან დეკლარაციის III განაყოფის სტ.3+სტ.4 მეტია სტ.7–ზე, ანუ 900 მეტია 400–ზე, დეკლარაციის III განაყოფის მე–14 სტრიქონში იქნება ნული, ხოლო მე–15 სტრიქონში ჩაიწერება (900 – 400) = 500 და 500 ლარი დაერიცხება “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე მე–4 სვეტში. ერთდროულად “აქციზური მარკები”–ს ბარათის მე–4 სვეტში აღნიშნული თანხა 500 ლარი აისახება “აქციზის” ბარათის მე–5 სვეტში “შემცირებულია”. “აქციზი”–ს ბარათზე შედეგი იქნება 300 ლარის შემცირება, ხოლო “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე შედეგი იქნება 500 ლარის დარიცხვა, რაც შეესაბამება რეალურ შედეგს.
მაგალითი N2: 2009 წლის მარტში პირმა მიაწოდა აქციზური მარკებით ნიშანდებას დაქვემდებარებული საქონელი, რომლის კუთვნილი  აქციზი შეადგენს 200 ლარს. 2009 წლის მარტის დეკლარაციის შევსების შედეგად მე–13 სტრიქონში ჩაიწერება 500 ლარი {(300 + 400) – 200}, რომელიც ექვემდებარება შემცირებას და აისახება “აქციზის” ბარათზე მე–5 სვეტში. ვინაიდან დეკლარაციის III განაყოფის სტრიქონი 7 მეტია სტ.3 + სტ.4–ზე, ანუ 400 მეტია 200 – ზე, დეკლარაციის III
განაყოფის მე–15 სტრიქონში იქნება ნული, ხოლო მე–14 სტრიქონში ჩაიწერება (400 – 200) = 200 და ამ 200 ლარის შემცირება აისახება “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე მე–5 სვეტში. ერთდროულად “აქციზური მარკები”–ს ბარათის მე–5 სვეტში აღნიშნული თანხა 200 ლარი აისახება “აქციზი”–ს ბარათის მე–4 სვეტში “დარიცხულია”. “აქციზი”–ს ბარათზე შედეგი იქნება 300 ლარის შემცირება, ხოლო “აქციზური მარკები”–ს ბარათზე შედეგი იქნება 200 ლარის შემცირება, რაც შეესაბამება რეალურ შედეგს.n (16.06.2009 N 382)
5. “აქციზი”-ს ბარათი იწარმოება აქციზის დეკლარაციის მიხედვით.  დეკლარაციაში აისახება მთლიანი აქციზი ყველა საქონელზე, როგორც მარკების გარეშე, ასევე მარკებით ნიშანდებულ საქონელზე. სტრიქონში “დარიცხულია გადასახდელად” აისახება აქციზის დეკლარაციის III განაყოფის მე-12 სტრიქონში აღნიშნული თანხა. სტრიქონში “შემცირებულია” აისახება აქციზის დეკლარაციის III განაყოფის მე-13 სტრიქონში აღნიშნული თანხა. სტრიქონში “გადახდილია ბიუჯეტში” აისახება აქციზის გადასახადის თანხა (აქციზური მარკების ანგარიშზე გადახდილი თანხის გარდა), ანუ ის თანხა, რომელიც გადახდილია აქციზის და არა აქციზური მარკის სახაზინო კოდით. სტრიქონში “უკან დაბრუნებულია”, “ჩათვლილია სხვა გადასახადში” აისახება თანხა, რომელიც “აქციზი”-ს ბარათზე წარმოშობილი ზედმეტობის ანგარიშიდან, რომელშიც არ გაითვალისწინება “აქციზური მარკების” ბარათზე წარმოშობილი ზედმეტობის თანხები, დაბრუნებულია ან გადატანილია სხვა გადასახადში არსებული წესის შესაბამისად. ამასთან, ყველა შემთხვევაში, აქციზის გადასახადში (იგულისხმება “აქციზის ბარათი” და “აქციზური მარკები”-ს ბარათი) პირველად აისახება დარიცხვის ოპერაცია “აქციზის ბარათზე” სტრიქონში “დარიცხულია გადასახდელად” სადაც აისახება აქციზის დეკლარაციის III განაყოფის მე-12 სტრიქონში აღნიშნული თანხა.
6. “აქციზი”-ს ბარათზე წარმოშობილი ზედმეტობის ანგარიშში შესაძლებელია აქციზური მარკების გაცემა მხოლოდ იმ შემთხვევაში,  თუ მარკების შესაბამისი გადასახადის თანხა, საგადასახადო ორგანოს მიერ წარდგენილი დასკვნების საფუძველზე, დადგენილი წესის თანახმად გადატანილი იქნება სახაზინო სამსახურის მიერ აქციზური მარკების ანგარიშზე და აისახება “აქციზური მარკები”-ს ბარათზე. ამასთან, “აქციზური მარკების” ბარათზე წარმოქმნილი ზედმეტობა მონაწილეობას არ მიიღებს გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის სხვა გადასახადებში არსებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის პროცესში. 

მუხლი 10. გადამხდელების მიერ ზედმეტად ან შეცდომით გადახდილი თანხების გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათებზე გადატანისა და დაბრუნების ასახვის წესი
1. თუ გადასახადების და სანქციების გადახდილი თანხების ჯამი აღემატება დარიცხული გადასახადების და სანქციების თანხების ჯამს ითვლება, რომ გადასახადის გადამხდელს/საგადასახადო აგენტს, ან სხვა ვალდებულ პირს გააჩნია ზედმეტად გადახდილი თანხები. (28.09.2006 N 1192)
2. ცალკეული გადასახადების ან/და სანქციების მიხედვით ზედმეტად გადახდილია თანხა, რომელიც: (15.06.2007 N652)
ა) გამოვლენილია საგადასახადო ორგანოს მიერ;
ბ) დადასტურებულია საგადასახადო ორგანოს მიერ გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის საფუძველზე;
გ) დადასტურებულია ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული დავების განხილვის საბჭოს გადაწყვეტილებით;
დ) წარმოშობილია სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილების საფუძველზე.
3. ზედმეტობად არ ჩაითვლება:
ა. მიმდინარე გადასახდელების ის თანხა, რომელთა გადახდის ვადა ჯერ არ დამდგარა;
ბ. განვლილ საანგარიშო პერიოდზე საგადასახადო დეკლარაციის წარმოდგენამდე თანხის წინასწარი გადახდა.
4. გადამხდელის მიერ ზედმეტად გადახდილი გადასახადის თანხის დაბრუნება ან სახელმწიფო ხაზინის ბიუჯეტის შემოსულობების ერთიან ანგარიშზე გადამხდელის სხვა გადასახადების გადახდის ანგარიშებში გადატანა, კალენდარული წლის განმავლობაში გადასახადის სახეებში მობილიზებული სახსრების ფარგლებში ხორციელდება „ბიუჯეტების შემოსულობების აღრიცხვა-ანგარიშგებისა და ანგარიშსწორების განხორციელებისა და ბიუჯეტში ზედმეტად ან შეცდომით გადახდილი შემოსულობის თანხის დაბრუნების, აღრიცხვისა და ანგარიშგების შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2005 წლის 14 მარტის N45 დადგენილების და საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 71-ე მუხლის დებულებების თანახმად. (28.09.2006 N 1192)
5. ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნების ან სხვა გადასახადის ანგარიშში გადატანისთვის საგადასახადო ინსპექციის მიერ ყველა სახის გადასახადის პირადი აღრიცხვის ბარათის მიხედვით ხდება გპაბ-თან დაკავშირე-ბული პირველადი დოკუმენტების შემოწმება, მათი მონაცემების ბარათის მონაცემებთან შედარება, შესაბამისი შედარების აქტების შედგენა და ფორმდება დასკვნა ზედმეტობის არსებობის შესახებ.
51. გპაბ-თან დაკავშირებული პირველად დოკუმენტები მოიცავს: საგადასახადო დავალებას, საგადასახადო დეკლარაციას, დაზუსტებულ საგადასახადო დეკლარაციას, დასკვნას ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნების ან გადატანის თაობაზე, გადაწყვეტილებებს სავარაუდო დარიცხვის, საგადასახადო შემოწმების (აუდიტის) აქტით დარიცხული ან შემცირებული თანხების, საგადასახადო დავალიანების დაფარვის ვადის გაგრძელების შესახებ, კანონიერ ძალაში შესულ სასამართლოს დადგენილებას ან განჩინებას და სხვა დოკუმენტებს, რომელთა ტიპური ჩამონათვალი მოცემულია ამ ბრძანების მე-4 დანართში. (5.11.2007 N1198)
6.  ამოღებულია (2.04.2007 N298)
7. საწარმოს/ორგანიზაციის ლიკვიდაციის შემთხვევაში გადახდილი გადასხადებისა და სანქციების თანხების ჯამის დარიცხული გადასახადებისა და სანქციების თანხების ჯამზე გადამეტების შემთხვევაში, შესაბამისი საგადასახადო ორგანო პირველ რიგში მას ჩათვლის ლიკვიდაციის პროცესში მყოფი საგადასახადო სუბიექტის სხვა გადასახადების გადახდების (მათ შორის სანქციების) ანგარიშში დავალიანების საერთო თანხის პროპორციულად ან უბრუნებს ლიკვიდაციის პროცესში მყოფ საგადასახადო სუბიექტს, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 71-ე მუხლით დადგენილი წესით.(27.06.2008 N566)
8. საწარმოს/ორგანიზაციის რეორგანიზაციამდე მის მიერ ზედმეტად გადახდილი გადასახადის თანხას საგადასახადო ორგანო ჩათვლის ამ საწარმოს/ორგანიზა-ციის უფლებამონაცვლის მიერ რეორგანიზებული საწარმოს/ორგანიზაციის გადასახდელი სხვა გადასახადების (მათ შორის სანქციების) ვალდებულებათა ანგარიშში საერთო თანხის პროპორციულად ან უბრუნდება უფლებამონაც-ვლეს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით.
9. სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ აღიარებული ფიზი-კური პირის საგადასახადო ვალდებულებების შესრუ-ლება ეკისრება მეურვეს ქმედუუნარო პირის ქონების (ფულადი სახსრების) ხარჯზე და იგი ვალდებულია გა-დაიხადოს გადასახადის გადამხდელის მიერ გადაუხდელი გადასახადის მთელი თანხა და პირის ქმედუუნაროდ აღიარების დღისათვის რიცხული სანქციების თანხა, ხოლო პირის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ან ქმედუუნა-როდ აღიარების გაუქმების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების დღიდან განახლდება ადრე ჩამოწერილი საგადასახადო ვალდებულებების მოქმედება, საურავის დარიცხვა (მათ შორის ადრე დარიცხული) და ჯარი-მების დაკისრება.
10. ზედმეტად გადახდილი გადასახადის ან/და სანქციის თანხების დაბრუნების დროს საგადასახადო ინსპექციის ბეჭდით დამოწმებული დასკვნის (დანართი N6) პირველი ეგზემპლარი საგადახდო დავალებასთან ერთად იგზავნება შემოსავლების სამსახურში. ზედმეტად გადახდილი გადასახადის ან/და სანქციის თანხების  სხვა გადასახადში გადატანის დროს, საგადასახადო ორგანოების მიერ შემოსავლების სამსახურში დასკვნა (დანართი N5) არ იგზავნება, მის საფუძველზე საგადასახადო ინსპექცია ამზადებს და სხვა დოკუმენტაციასთან ერთად სახაზინო სამსახურში (სახაზინო დეპარტამენტში) აგზავნის ბეჭედდასმულ წერილს თანხების გადატანის მოთხოვნით. (15.06.2007 N652)
11. დანართი 5-ით გათვალისწინებულ დასკვნას ხელს აწერენ საგადასახადო ინსპექციებში გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსი და უშუალოდ შემსრულებელი, დასკვნას ამტკიცებს საგადასახადო ინსპექციის უფროსი ან მისი მოადგილე, ხოლო დანართი 6-ით გათვალისწინებულ დასკვნას ხელს აწერს საგადასახადო ინსპექციებში გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსი, დასკვნას ამტკიცებს საგადასახადო ინსპექციის უფროსი ან მისი მოადგილე. (15.06.2007 N652)
12. აღნიშნულ საკითხზე ურთიერთობა საგადასახადო ორგანოებსა და სახელმწიფო ხაზინას შორის რეგულირდება საქართველოს მთავრობის 2005 წლის 14 მარტის N45 დადგენილებით დამტკიცებული „ბიუჯეტების შემოსულობათა აღრიცხვა-ანგარიშგებისა და ანგარიშსწორების განხორციელებისა და ბიუჯეტში ზედმეტად ან შეცდომით გადახდილი შემოსულობის თანხის დაბრუნების, აღრიცხვისა და ანგარიშგების შესახებ ინსტრუქციით. (28.09.2006 N 1192)
13. საგადასახადო ინსპექციების საბიუჯეტო შემოსავლის სახაზინო კოდების არასწორი მითითების გამო   შეცდომით ჩარიცხული თანხების  აღსარიცხავად, საგადასახადო ინსპექციები  აწარმოებენ  შესაბამის  რეესტრს  (დანართი 7). (28.09.2006 N 1192)
14. ზედმეტად გადახდილი გადასახადის ან/და სანქციის თანხების სხვა გადასახადების ანგარიშში გადატანისა და უკან დაბრუნების აღრიცხვის მიზნით, შემოსავლების სამსახური და საგადასახადო ინსპექციები აწარმოებენ  გადატანებისა და დაბრუნებების რეესტრებს (შესაბამისად დანართებით N8 და N9). (15.06.2007 N652)
15. გადასახადის გადამხდელის მიერ ზედმეტად გადახდილი გადასახადის  ან/და სანქციის თანხის სხვა გადასახადების ვალდებულებათა ანგარიშში გადატანის შემთხვევაში, გადამხდელს ეგზავნება შეტყობინება თანდართული ფორმის შესაბამისად (დანართი N18), რომელშიც მიეთითება, თუ რომელი გადასახადის ანგარიშზე (ანგარიშებზე) განხორციელდა ზედმეტად გადახდილი გადასახადის  ან/და სანქციის თანხის გადატანა. (15.06.2007 N652)
16. შეცდომით ითვლება შენატანები, რომელთა გპაბ-ზე განთავსება მიღებული საგადამხდელო დოკუმენტებით შეუძლებელია. კერძოდ: (28.09.2006 N 1192)
ა) უზუსტობაა დაშვებული გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის საიდენტიფიკაციო ნომრის მითითებაში;
ბ) ბანკის ან ცალკეული სახის საბანკო ოპერაციების განმახორციელებელი ორგანიზაციების მიერ, შეცდომით, ორჯერ არის ჩარიცხული გადასახადის თანხები;
გ) გადახდის ტექსტური დანიშნულება არ შეესაბამება “გადახდის დანიშნულებას” - გადახდილი თანხის დანიშნულება უნდა შეესაბამებოდეს შემოსულობის კოდის სრულ დასახელებას;
დ) პირის, სხვა განმთავსებლის ან მომსახურე ბანკის მიერ შეცდომით გადასახადის ამკრეფის ან თვითმმართველი ერთეულის კოდის არასწორი სიმბოლოებით ბიუჯეტში განხორციელებული შენატანები. (31.12.2008 N 976)
161. ამ მუხლის მე-16 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, შეცდომით ჩარიცხული გადასახადის/გადასახდელის თანხების გასწორების მიზნით პირმა, სხვა განმთავსებელმა ან მომსახურე ბანკმა წერილობით უნდა მიმართოს შეცდომით გადარიცხული გადასახადის/გადასახდელის თანხების მიმღებ შესაბამის საგადასახადო ორგანოს. (31.12.2008 N 976)
17. შეცდომით ჩარიცხული თანხების დოკუმენტაციის კუთვნილების გარკვევის შემდეგ, წარმოებს მისი პირადი აღრიცხვის ბარათზე განაწილება ან ხდება შეცდომით ჩარიცხული გადასახადის თანხის დაბრუნება იმ საგადასახადო ორგანოსათვის, სადაც რეგისტრირებულია გადამხდელი. რის შესახებაც კეთდება სათანადო ჩანაწერი შეცდომით ჩარიცხული თანხის აღრიცხვის რეესტრში. (28.09.2006 N 1192)
18. საგადასახადო ორგანოს მუშაკის მიერ დოკუმენტებში მითითებული თანხის პირადი აღრიცხვის ბარათზე ორჯერ გატარების გამო დაშვებული შეცდომის გასწორება წარმოებს შემდეგი წესით: (28.09.2006 N 1192)
ა) აუცილებელი წესით წარმოებს საგადამხდელო დოკუმენტების რეკვიზიტების შედარება დარიცხვის დოკუმენტებთან;
ბ) ბიუჯეტის შემოსულობების შესახებ შეცდომით განხორციელებული ჩანაწერის დადასტურების შემთხვევაში, რომელიც საჭიროებს შესაბამისად პირადი აღრიცხვის ბარათის ჩანაწერის ცვლილებას, წარმოებს პირადი აღრიცხვის ბარათის შესაბამის გრაფაში ადრე გაკეთებული ჩანაწერის “უკუოპერაციით გასწორება” საბოლოო მონაცემებიდან გამორიცხვის გზით. გრაფაში “ოპერაციის შინაარსი” კეთდება შესაბამისი ჩანაწერი შეცდომის გასწორების თარიღის და გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი პირის სახელისა და გვარის მითითებით.
19. გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკის მიერ 30 საბანკო დღის განმავლობაში უნდა განხორციელდეს გაურკვევლად ჩათვლილი ბიუჯეტში განხორციელებული გადახდების კუთვნილების გარკვევა, შემდგომში სათანადო პროცედურების ჩასატარებლად. (28.09.2006 N 1192)
20. გადასახადის გადამხდელი/საგადასახადო აგენტი ან სხვა ვალდებული პირი უფლებამოსილია მოითხოვოს ზედმეტად გადახდილი ან/და ზედმეტად ამოღებული გადასახადის ან/და სანქციის თანხის დაბრუნება ან სხვა გადასახადების ვალდებულებათა ანგარიშში ჩათვლა,  შესაბამისი ვალდებულების წარმოშობის კალენდარული წლის დასრულებიდან 6 წლის განმავლობაში. თუ საგადასახადო კოდექსით, რომელიმე კონკრეტული შემთხვევისათვის (საქართველოს საგადასახადო კოდექსი 252-ე მუხლი) სხვა ვადა არ არის დადგენილი. (5.11.2007 N1198)
21. საგადახდო დოკუმენტების განაწილება-განთავსებისას, რომლის საფუძველზეც განხორციელდა გადამხდელისათვის ზედმეტად გადახდილი გადასახადის ან/და სანქციის თანხის დაბრუნება ან სხვა გადასახადების გადახდის ანგარიშში ჩათვლა, გადამხდელის პირადი აღრიცხვის სათანადო ბარათებზე გატარდება შემდეგი ოპერაციები: (15.06.2007 N652)
ა) შესაბამის პირადი აღრიცხვის ბარათზე, რომლიდანაც განხორციელდა ჩათვლა, დაბრუნება ან ბიუჯეტის შემოსულობათა სხვა გადასახადის გადახდის ვალდებულებათა ანგარიშში გადატანა, ჩათვლილი ან დაბრუნებული გადასახადის თანხის ოდენობა აისახება გრაფაში „დაბრუნებულია ან გადატანილია“;
ბ) პირადი აღრიცხვის ბარათზე, რომელზედაც განხორციელდა ჩათვლა - ოპერაცია აისახება გრაფაში „გადახდილია ბიუჯეტში.
211. დაუშვებელია გადასახადის გადამხდელის მიერ ბიუჯეტში ზედმეტად ან შეცდომით გადახდილი გადასახადის ან/და სანქციის თანხა გადავიდეს სხვა პირის დავალიანების დაფარვის ნაგარიშში. (15.06.2007 N652)
212. ფიზიკურ პირს, რომელიც არ არის ვალდებული წარადგინოს დეკლარაცია მიღებული შემოსავლებისა და გადახდილი თანხების შესახებ, შეუძლია წარადგინოს იგი საგადასახადო ორგანოში აღნიშნული გადასახადის თანხის გადაანგარიშებისა და მისი ანაზღაურების მოთხოვნით. (15.06.2007 N652)
213. არარეზიდენტ პირს, რომელიც საქართველოში არსებული წყაროდან იღებს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 197-ე მუხლის პირველი ნაწილის “გ” და “დ” ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ შემოსავლებს და გადახდის წყაროსთან დაუკავდა შესაბამისი გადასახადი, უფლება აქვს საგადასახადო აღრიცხვის ადგილის მიხედვით საგადასახადო ორგანოს საანგარიშო წლის მომდევნო წლის პირველ აპრილამდე, წარუდგინოს საგადასახადო დეკლარაცია დაკავებული გადასახადის თანხის დაბრუნების მოთხოვნით. (27.06.2008 N566)
22. საგადასახადო აგენტი (დამქირავებელი), რომელმაც ფიზიკურ პირს ხელფასის სახით განაცემზე ზედმეტად (შეცდომით, არასწორად) დაუკავა საშემოსავლო გადასახადი, უფლებამოსილია მოახდინოს კუთვნილი საშემოსავლო გადასახადის გადაანგარიშება, აუნაზრაუროს ფიზიკურ პირს ზედმეტად გადახდილი თანხა და საგადასახადო ორგანოში შესაბამისი საანგარიშო პერიოდის (პერიოდების) მიხედვით წარადგინოს დეკლარაცია ფიზიკურ პირზე გადახდილი თანხების და დაკავებული საშემოსავლო გადასახადის ოდენობის შესახებ, სათანადოდ კორექტირებული. (27.06.2008 N566)
23. იმ შემთხვევაში, თუ ობიექტური მიზეზების გამო შეუძლებელია საგადასახადო აგენტის მიერ, ზედმეტად (შეცდომით, არასწორად) დაკავებული საშემოსავლო გადასახადის დაბრუნება (ფიზიკურმა პირმა შეწყვიტა მუშაობა იმ საწარმოში, სადაც მას არ ჰქონდა გავრცელებული კანონმდებლობით გათვალისწინებული შეღავათი. საწარმო, სადაც ფიზიკური პირი დაქირავებით მუშაობდა ლიკვიდირებულია, აღარ ფუნქციონირებს და ა.შ), მაშინ ფიზიკური პირისათვის ზედმეტად დაკავებული საშემოსავლო გადასახადის დაბრუნება უნდა განხორციელდეს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 217-ე მუხლის მე-5 ნაწილის შესაბამისად, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით საგადასახადო ორგანოში დეკლარაციის წარდგენის გზით. ამასთან, დაცული უნდა იქნას ზედმეტად გადახდილი თანხის გამოვლენის ხანდაზმულობის 6 წლიანი ვადა. (27.06.2008 N566)

მუხლი 11. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესი  საგადასახადო ვალდებულების შესრულების შეცვლის პერიოდში
1. საგადასახადო დავალიანებების რესტრუქტურიზაცია ხორ-ციელდება საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტი-ლებით, ,,საგადასახადო დავალიანებებისა და სახელმწიფო სესხების რესტრუქტურიზაციის შესახებ” საქართველოს კანონით განსაზღვრული წესით (ს.კ.მ. 79).
2. საგადასახადო დავალიანების რესტრუქტურიზაციასთან დაკავშირებით გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათში მე-5 სვეტში ,,შემცირებულია”  და მე-18 სვეტში ,,დარიცხული საურავი” რესტრუქტურიზებული თანხის გასწვრივ მე-2 გრაფაში ,,ოპერაციის შინაარსი” გაკეთდება ჩანაწერი ,,რესტრუქტურიზებულია საქართველოს მთავრობის 200 წლის “ “ “ “N განკარგულებით”, მე-5 სვეტში “შემცირებულია” აისახება რესტრუქტურიზებული დავალიანების ძირითადი ნაწილი და გატარდება ოპერაციით (დანართი 4) „შემცირებულია, რესტრუქტურიზებულია ძირითადი ნარჩენი“ , მე-12 სვეტში  „შემცირებულია რესტრუქტურიზებულია ფინანსური სანქცია“  ხოლო მე-18 სვეტში ,,დარიცხული საურავი“ კი - რესტრუქტურიზებული საურავის ნაწილი და გატარდება ოპერაციით (დანართი 4) „შემცირებულია რესტრუქტურიზებულია საურავი. (28.09.2006 N 1192)
3. რესტრუქტურიზებული დავალიანება გაყინვის პერიოდში ნარჩენში არ აისახება.
4. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათში მოხდება რესტრუქტურიზებული დავალიანების აღრიცხვა, კერძოდ, რესტრუქტურიზებული დავალიანების აღდგენა საქარ-თველოს ფინანსთა სამინისტროსთან დადებული ხელ-შეკრულებით გათვალისწინებული გრაფიკიდან გამომდი-ნარე და მასთან ერთად აღირიცხება რესტრუქტურიზებუ-ლი დავალიანების დაფარვის მდგომარეობა.
5. ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანებების რესტრუქტურიზაცია ხორციელდება შემდეგი პროცედურების დაცვით: (28.09.2006 N 1192)
ა) საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში მომუშავე საწარმოს შორის ფორმდება ხელშეკრულება ვადაგადაცილებულ საგადასახადო დავალიანებათა რესტრუქტურიზაციის შესახებ;
ბ) ხელშეკრულების მონაწილე ორივე მხარე აცხადებს თანხმობას, რომ რესტრუქტურიზებული საგადასახადო დავალიანების მართვა მოხდეს სახელმწიფო სესხის მართვის პრინციპით;
გ) ხელშეკრულებას თან ერთვის რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში მომუშავე საწარმოს მიერ რესტრუქტურიზებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის გრაფიკი, რომელშიც გათვალისწინებულია რესტრუქტურიზებული თანხების დაფარვის ვადები და მასზე დასარიცხი სარგებლის პროცენტი თანხობრივად. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე რესტრუქტურიზებული თანხების აღდგენასთან ერთად (როგორც ძირითადი, ისე საურავის) მოხდება სარგებლის პროცენტის (თანხობრივად) დარიცხვა.
მაგალითი: საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან შპს “სიმის” მიერ გაფორმებული ხელშეკრულებისა და რესტრუქტურიზებული თანხების დაფარვის გრაფიკის მიხედვით რესტრუქტურიზებული 71786 ლარიდან 2007 წლის პირველ კვარტალში უნდა დაფაროს 8973 ლარი, სარგებელი კი 1077 ლარი, ანუ გრაფიკით გათვალისწინებული 8973 ლარის 12%, რომელიც ყოველკვარტალურად მცირდება და სარგებლის პროცენტი განსაზღვრულია 6.75 პროცენტის ოდენობით. პირადი აღრიცხვის ბარათზე გატარდება სვეტში “დარიცხულია”, ჩანაწერით “დარიცხულია რესტრუქტურიზებული დავალიანების დაფარვის გრაფიკით გათვალისწინებული ძირითადი 8170 ლარი, საურავი 1803 ლარი და სარგებელი 1077 ლარი”. პირადი აღრიცხვის ბარათზე რესტრუქტურიზებული თანხა და სარგებლის პროცენტი გატარდება რესტრუქტურიზებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის გრაფიკის მიხედვით. სარგებლის პროცენტის თანხა გამოანგარიშებულია რესტრუქტურიზებული თანხების დაფარვის გრაფიკით, რომელიც გატარებული უნდა იქნას პირადი აღრიცხვის ბარათზე.
დ) გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ცალკე აღირიცხება რესტრუქტურიზებული დავალიანების ძირითადი ნაწილი, ცალკე მოხდება აგრეთვე რესტრუქტურიზებული საურავის და ჯარიმის თანხების დავალიანების აღდგენაც. გატარდება ოპერაციებით „დაერიცხა რესტრუქტურიზებული ნარჩენი“, „დაერიცხა რესტრუქტურიზებული ფინანსური სანქცია“, „დაერიცხა რესტრუქტურიზებული საურავი“, „დაერიცხა სარგებელი“ (დანართი 4).
6. რესტრუქტურიზებულ დავალიანებას გაყინვის პერიოდში საურავი არ ერიცხება. ხოლო გადავადების პერიოდში გადაუხდელ თანხას დაერიცხება საურავი. გადახდილი რესტრუქტურიზებული თანხით პირველ რიგში ჩამოიწერება ძირითადი დავალიანების, ხოლო შემდეგ ჯარიმის და საურავისა თანხა. (28.09.2006 N 1192)
7. რესტრუქტურიზაციის რეჟიმის მოქმედება წყდება ვადის გასვლის, გადამხდელის მიერ ვადის გასვლამდე გადახდის ან რესტრუქტურიზაციის ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში.
71. იმ შემთხვევაში თუ გადასახადის გადამხდელის მიერ რესტრუქტურიზებული დავალიანების თანხა მთლიანად დაფარული იქნება ვადაზე ადრე (გაყინვის პერიოდში) მას პროცენტები (სარგებელი) და საჯარიმო სანქციები არ დაერიცხება, ხოლო თუ დავალიანება მთლიანად დაფარული იქნება გადავადების პერიოდში, მაშინ სარგებელი დაერიცხება გრაფიკით გათვალისწინებული თანხის ფარგლებში, იმ პერიოდის ჩათვლით, რომელი თარიღისთვისაც მოხდება რესტრუქტურიზებული თანხის მთლიანად დაფარვა. (27.06.2008 N566)
მაგალითი: შპს “ელიტა”-მ რესტრუქტურიზებული დავალიანება 8400.0 ათ. Lლარი მთლიანად დაფარა 2007 წლის 25 დეკემბერს გაყინვის პერიოდში (გაყინვის პერიოდი განსაზღვრული ჰქონდა 2007 წლის 1 იანვრიდან 2009 წლის 1 იანვრამდე), ამ პერიოდში მას სარგებელი არ დაერიცხება.
მაგალითი: შპს “ელიტა”-მ რესტრუქტურიზებული დავალიანება 8400.0 ათ. ლარი მთლიანად დაფარა 2009 წლის 25 აგვისტოსათვის. რესტრუქტურიზებული დავალიანების დაფარვის გრაფიკის მიხედვით 2009 წლის 25 აგვისტოსათვის სარგებლის თანხა განსაზღვრულია 12500 ლარის ოდენობით, რომელიც ექვემდებარება დარიცხვას.
8. იმ შემთხვევაში, თუ მოხდა პირობების დარღვევის გამო რესტრუქტურიზაციის ვადამდე შეწყვეტა, მაშინ პირადი აღრიცხვის ბარათზე მთლიანად აღდგება რესტრუქტურიზებული დავალიანება როგორც ძირითად, ისე სანქცია-საურავის ნაწილში.
მაგალითი: იმ შემთხვევაში, როცა შპს “ელიტას” რესტრუქტურიზებული დავალიანება 8400.0 ათ. ლარია (ძირითადი 6350.0 ათ. ლარი, საურავისა და ჯარიმის თანხა კი - 2050.0 ათ. ლარი) და მას პირობების დარღვევის, რესტრუქტურიზებული თანხის გადაუხდელობის გამო მთავრობის განკარგულებით ვადამდე შეუწყდა ამ რეჟიმში მუშაობის ვადა, რეჟიმიდან გამოყვანის პერიოდისათვის პირად ბარათზე აღდგენილი (დარიცხული) იყო ძირითადი დავალიანება 3050.0 ათ. ლარი და სანქციის თანხა კი 1025.0 ათ. ლარის ოდენობით, ამავე პერიოდისათვის დაერიცხება დარჩენილი ძირითადი გადასახადის დავალიანება 3000.0 ათ. ლარის და სანქციის თანხა 1025.0 ათ. ლარის ოდენობით. გარდა ამისა, რესტრუქტურიზებული ძირითადი დავალიანების გადაუხდელ თანხას რესტრუქტურიზაციის დაწყების პერიოდიდან დაერიცხება საურავი. საზოგადოება რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში იყო 2005 წლის 1 იანვრიდან და ამ პერიოდიდან დაერიცხება საურავი 6350.0 ათ. ლარზე თითოეულ ვადაგადაცილებულ დღეზე 0.07 პროცენტის ოდენობით, რეჟიმიდან გამოყვანის და შემდგომ პერიოდშიც. (28.09.2006 N 1192)
9. რესტრუქტურიზებული დავალიანება მთლიანად აღდგება ასევე გადამხდელის მიერ ვადის გასვლამდე გადახდის დროსაც. (28.09.2006 N 1192)
მაგალითი: სააქციო საზოგადოება “ელიტამ” რესტრუქტურიზებული დავალიანება 8400.0 ათ. ლარი (მ.შ. ძირითადი 6350.0 ათ. ლარი და სანქცია 2050.0 ათ. ლარი) გადაიხადა გრაფიკით გათვალისწინებული 2009 წლის 25 სექტემბრის ნაცვლად ვადაზე ადრე, 2007 წლის 25 დეკემბრისათვის. ამავე პერიოდისათვის პირადი აღრიცხვის ბარათზე აღდგენილი (დარიცხული) იყო 2545.0 ათ. ლარი. ე.ი. დარჩენილი 3805.0 ათ. ლარიც ექვემდებარება აღდგენას (დარიცხვას).
91. იმ შემთხვევაში როდესაც რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში მუშაობის პერიოდში წარმოიშობა ზედმეტად გადახდილი თანხა და იგი გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნით მიმართული იქნება მიმდინარე საგადასახადო ვალდებულების დასაფარავად და მისი დაფარვისას კვლავ დარჩება ზედმეტდ გადახდილი თანხები, იგი გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის შემთხვევაში შეიძლება მიმართული იქნას რესტრუქტურიზებული თანხის ვადამდე ადრე დასაფარავად. თუ ზედმეტად გადახდილი თანხით მთლიანად დაიფარება რესტრუქტურიზებული დავალიანება, მაშინ მოხდება რესტრუქტურიზებული თანხის მთლიანად აღდგენა, ხოლო ნაწილობრივ დაფარვის შემთხვევაში, რესტრუქტურიზებული თანხის გადაუხდელი ნაწილი ვადამდე ადრე აღდგენას არ ექვემდებარება. რესტრუქტურიზაციის (რეაბილიტაციის) რეჟიმში მუშაობის პერიოდში ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნება არ ხდება. (5.11.2007 N1198)
92. იმ შემთხვევაში, თუ რესტრუქტურიზებული თანხის დაფარვა მოხდა ვადამდე (გაყინვის პერიოდში), ამ შემთხვევაში გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე მთლიანად აღდგება (დაერიცხება) რესტრუქტურიზებული დავალიანება, როგორც ძირითადი ნაწილის, ასევე საურავის თანხით ცალ-ცალკე. აღნიშნულ თანხას არ დაერიცხება ხელშეკრულებით და დაფარვის გრაფიკით გათვალისწინებული სარგებლის თანხა, ხოლო თუ რესტრუქტურიზებული დავალიანების დაფარვა მოხდა ვადამდე (გადავადების პერიოდში), მაშინ აღდგება მთლიანად რესტრუქტურიზებული თანხა. Aამავე დროს მას დაერიცხება სარგებელი გადახდის თარიღამდე ხელშეკრულებით და დაფარვის გრაფიკით გათვალისწინებული თანხით. (27.06.2008 N566)
მაგალითი: სს “ელიტა”-ს 8400.0 ათ. Lლარი (მ.შ. ძირითადი 6350.0 ათ. Lლარი, საურავი 2050.0 ათ. Lლარი) რესტრუქტურიზებული აქვს 5 წლით, 2007 წლის 1 ივლისიდან 2012 წლის 1 ივლისამდე. მათ შორის გაყინვის პერიოდია 2 წელი, 2007 წლის 1 ივლისიდან 2009 წლის 1 ივლისამდე, გადავადების პერიოდი 2009 წლის 1 ივლისიდან 2012 წლის 1 ივლისამდე. სარგებელი ხელშეკრულების და გრაფიკის მიხედვით 150.0 ათ. ლარია. საზოგადოებამ რესტრუქტურიზებული დავალიანება გადაიხადა მთლიანად გაყინვის პერიოდში და მოხდება რესტრუქტურიზებული დავალიანების მთლიანად აღდგენა (დარიცხვა) ცალ-ცალკე, ძირითადი თანხისა და საურავის ნაწილში, რაც შეეხება ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ სარგებლის თანხას, იგი გაყინვის პერიოდში გადასახდელად დარიცხვას არ ექვემდებარება. იმ შემთხვევაში, თუ რესტრუქტურიზებული თანხის დაფარვა მოხდება გადავადების პერიოდში (2009 წლის 1 ივლისის შემდეგ პერიოდში), მაშინ რესტრუქტურიზებული თანხის მთლიანად აღდგენასთან ერთად დაერიცხება სარგებელი ხელშეკრულების და გრაფიკის მიხედვით 2009 წლის 1 ივლისიდან გადახდის თარიღამდე გამოანგარიშებული თანხით.
10. რესტრუქტურიზებული ვადაგადაცილებული დავალიანების გრაფიკით გადაუხდელ თანხას გადასახადის ძირითად ნაწილში (როგორც რესტრუქტურიზაციის ვადის ამოწურვის დროს, ისე რეჟიმის ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში და ამ რეჟიმში მუშაობის პერიოდში) რეჟიმის დაწყების თარიღიდან კვარტალების მიხედვით დაერიცხება საურავი, რაც შეეხება გადაუხდელ სანქცია-საურავის თანხას, მასზე საურავის დარიცხვა არ განხორციელდება. (28.09.2006 N 1192)
მაგალითი: რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში მუშაობის დაწყების პერიოდიდან მოხდება სს “ელიტას” რესტრუქტურიზებული 8400.0 ათ. ლარის გაყინვა (ვადაგადაცილებული დავალიანებების შემცირება ძირითადში 6350.0 ათ. ლარით, სანქციაში 2050.0 ათ. ლარით) საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან გაფორმებული ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვადით, ხოლო გაყინვის ვადის გასვლის შემდგომი პერიოდიდან პირადი აღრიცხვის ბარათზე მოხდება გაყინული საგადასახადო დავალიანების დარიცხვა, დავალიანებათა დაფარვის გრაფიკით გათვალისწინებული თანხით, წლების მიხედვით ცალკე ძირითადი გადასახადის და ცალკე სანქციისა. სს “ელიტა”-ს ვადაგადაცილებული დავალიანება 8400.0 ათ. ლარი რესტრუქტურიზებული აქვს 5 წლით, 2006 წლის 1 იანვრიდან. გაყინვის პერიოდი 2 წელია, 2006 წლის 1 იანვრიდან 2008 წლის 1 იანვრამდე. გაყინვის პერიოდში რესტრუქტურიზებული დავალიანების ძირითად გადასახადს საურავი არ ერიცხება, ხოლო 2008 წლის 1 იანვრიდან, ხელშეკრულების მიხედვით, დავალიანების გრაფიკიდან გამომდინარე, კვარტლის ბოლო თვის 25 რიცხვისათვის უნდა გადაიხადოს 675000 ლარის ოდენობით, რომელიც დაერიცხება პირადი აღრიცხვის ბარათზე ჩანაწერით : “დაერიცხა რესტრუქტურიზებული დავალიანების ძირითადი ნაწილი 135.0 ათ. ლარი”, საურავის ნაწილში კი რესტრუქტურიზებული საურავის თანხა 540.0 ათ. ლარის ოდენობით. ასე გაგრძელდება ყოველკვარტალურად 3 წლის განმავლობაში, რესტრუქტურიზაციის ვადის ამოწურვამდე. ხოლო ძირითადი ნაწილის გადაუხდელობის შემთხვევაში დაერიცხება საურავი რეჟიმის დაწყებიდან.
101. იმ შემთხვევაში, როდესაც გადასახადის გადამხდელი ვერ ასრულებს საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან დადებული ხელშეკრულების პირობებს, ვერ იხდის მიმდინარე საგადასახადო ვალდებულებებს და რესტრუქტურიზებული თანხების დაფარვის გრაფიკით გათვალისწინებულ თანხებს, საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით მოხდა რესტრუქტურიზაციის რეჟიმის ვადამდე შეწყვეტა, ამ შემთხვევაში მის მიმართ გამოიყენება კანონმდებლობით გათვალისწინებული სანქციები. ასევე რესტრუქტურიზაციის პერიოდის დასაწყისიდან რესტრუქტურიზებული თანხის ძირითად ნაწილზე (გადაუხდელ თანხაზე) დაერიცხება ფინანსური სანქცია.
მაგალითი: შპს “ელიტა”-ს 2005 წლის 1 იანვრიდან რესტრუქტურიზებული აქვს 8400.0 ათასი ლარი, მათ შორის ძირითადი 3400.0 ათასი ლარი (გაყინვის პერიოდი 2005 წლის 1 იანვრიდან 2007 წლის 1 იანვრამდე, გადავადება 2007 წლის 1 იანვრიდან 2010 წლის 1 იანვრამდე) 2009 წლის 1 აპრილის მდგომარეობით იგი ვერ იხდიდა მიმდინარე გადასახადებს, რესტრუქტურიზაციის გრაფიკით გათვალისწინებულ 2400.0 ათას ლარს. Aამ თანხიდან გადაუხდელი დარჩა 1000.0 ათასი ლარი და მთავრობის განკარგულებით მას ვადამდე შეუწყდა რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში მუშაობის პერიოდი. Pამ შემთხვევაში გპაბ-ზე მოხდება დარჩენილი 1000.0 ათასი ლარის დარიცხვა (აღდგენა) და ამ 1000.0 ათას ლარს და გრაფიკით გადაუხდელ მეორე 1000.0 ათას Lლარზე 2005 წლის 1 იანვრიდან (გაყინვის პერიოდის დასაწყისიდან) დაერიცხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული ფინანსური სანქცია.  (16.06.2009 N 382)
11. რესტრუქტურიზაციის რეჟიმში მუშაობის დაწყე-ბის პერიოდიდან ხდება დავალიანების გაყინვა ანუ საგადა-სახადო დავალიანების გადახდის შეჩერება, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსა და რესტრუქტურიზაციის რე-ჟიმში მომუშავე საწარმოს შორის დადებულ ხელშეკრუ-ლებაში განსაზღვრული ვადით. ვადაგადაცილებული დავალიანების გადახდის ვალდებულების განვადების ანუ გადავადების პერიოდში გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე მოხდება გაყინული საგადასახადო დავალიანების დარიცხვა დავალიანებათა დაფარვის გრა--ფიკით გათვალისწინებული თანხით წლების მიხედ-ვით.
12. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათში რესტრუქტურიზებული დავალიანების ძირითადი თანხა, სანქცია-საურავი და დავალიანების აღდგენა აღირიცხება ცალ-ცალკე.
121. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან გაფორმებული ხელშეკრულებით გათვალისწინებული რესტრუქტურიზებული თანხის დაფარვის გრაფიკიდან გამომდინარე, გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გადასახადის სახეების მიხედვით თანხების დარიცხვა უნდა მოხდეს იმ გადასახადის სახეებთან პროპორციით, რომელიც ნაჩვენებია საგადასახადო ორგანოს მიერ გაცემულ ცნობაში შემდეგი თანმიმდევრობით: (27.06.2008 N566)
ა) გადასახადის ძირითადი თანხა;
ბ) ფინანსური სანქციის სახით დარიცხული ჯარიმის თანხა;
გ) დარიცხული საურავის თანხა;
მაგალითი: შპს “ელიტას” რესტრუქტურიზებული საგადასახადო დავალიანება შეადგენს 1080 ლარს. მათ შორის ძირითადი 360 ლარი, სანქცია 360 ლარი, ხოლო საურავი 360 ლარი. სახეების მიხედვით რესტრუქტურიზებულია:

 

 

ძირითადი     

სანქცია         

საურავი

დღგ               

120           

120            

120

აქციზი            

120           

120            

120

საშემოსავლო      

120           

120            

120

სულ:

360           

360             

360

  

ხოლო სარგებლის თანხაა 90 ლარი, რომელიც დამტკიცებული გრაფიკის თანახმად გადამხდელმა უნდა დაფაროს 9 თვის განმავლობაში, ყოველკვარტალურად 30 ლარის ოდენობით ძირითად გადასახადთან ერთად. სულ გადასახადის გადამხდელმა გრაფიკის თანახმად 9 თვის განმავლობაში უნდა გადაიხადოს 1170 ლარი (საგადასახადო დავალიანება 1080 ლარს დამატებული სარგებლის თანხა 90 ლარი), ყოველკვარტალურად 390 ლარი (1170:3) ამ შემთხვევაში აღნიშნული გადასახადების დარიცხვა (გარდა სარგებლის თანხისა) გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე განხორციელდეს შემდეგნაირად:

  

 

 

პირველი კვარტალი 360 ლარი:

 

 მეორე კვარტალი 360 ლარი:

  მესამე კვარტალი 360 ლარი:

              

ძირითადი

სანქცია

საურავი

დღგ

120

120 

120

აქციზი

120

120   

120

საშემოსავლო

120 

120

120

სულ:

360

360   

360

 13. პირის გადახდისუუნარობის შესახებ განცხადების წარმოებაში მიღების თაობაზე სასამართლო გადაწყვეტილების, აგრეთვე გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყების, რეაბილიტაციის შესახებ გადაწყვეტილების/განჩინების კანონიერ ძალაში შესვლიდან, ან საქართველოს საფინანსო ზედამხედველობის სააგენტოს გადაწყვეტილებით კომერციული ბანკისათვის საქმიანობის ლიცენზიის ჩამორთმევიდან შესაბამისი რეჟიმის დასრულებამდე ამ რეჟიმების დაწყებამდე არსებულ ვადაგადაცილებულ საგადასახადო დავალიანებებზე საურავი არ დაერიცხება. (31.12.2008 N 976)
14. საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები შეიძლება შეჩერდეს გადასახადის გადამხდელის დასაბუთებული წერილობითი განცხადების წარდგენის საფუძველზე, რომელსაც თან უნდა ერთვოდეს საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველსაყოფად (გადასახდელი გადასახადის ან/და სანქციის და შეჩერების პერიოდში მასზე დარიცხული საურავის ოდენობის გათვალისწინებით) საბანკო გარანტია ან ფინანსური გარანტია. (27.06.2008 N566)
141. საგადასახადო ვალდებულებების უზრუნველყოფის ღონისძიებების შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს: (27.06.2008 N566)
ა) საგადასახადო ორგანო, თუ შესასრულებელი საგადასახადო ვალდებულება არ აღემატება 250 000 ლარს, ხოლო შეჩერების ვადა არ აღემატება 6 თვეს;
ბ) საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახური, თუ შესასრულებელი საგადასახადო ვალდებულება არ აღემატება 1 000 000 ლარს, ხოლო შეჩერების ვადა არ აღემატება 1 წელს.
142. საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებების შეჩერება არ ათავისუფლებს გადასახადის გადამხდელს ბიუჯეტში გადასახადის არადროულად ჩარიცხვის გამო დარიცხული საურავის გადახდისაგან. (27.06.2008 N566)   
15. იმ შემთხვევაში, როდესაც საწარმო სასამართლოს შესაბამისი განჩინების საფუძველზე მუშაობს რეაბილიტაციის რეჟიმში, ამ რეჟიმში მუშაობის დაწყების პერიო¬დისათვის არსებული ვადაგადაცილებული დავალიანების მოცულობა არ მცირდება, მათი გადახდევინება მოხდება რეაბილიტაციის რეჟიმში მუშაობის მთელ პერიოდში განჩინებით დამტკიცებული გრაფიკიდან გამომდინარე. ამ რეჟიმში მუშაობის დაწყებამდე არსებულ ძირითად ვადაგადაცილებულ დავალიანებას რეაბილიტაციის რეჟიმის პერიოდში საურავი არ დაეიცხება და გატარდება შემდეგი ოპერაციებით: (28.09.2006 N 1192)
ა) გადავადების რეჟიმიში შესვლის დროს:
ა.ა) „შეუმცირდა გადავადების საფუძველზე“ და თანხა მოიხსნება ნარჩენის ნაშთიდან, რომელზეც ერიცხება საურავი; (დანართი 1  სვ.8.)
ა.ბ) “დაერიცხა გადავადების საფუძველზე“ და თანხა აისახება გრაფაში “ნარჩენი თანხა, რომელსაც საურავი არ ერიცხება“; (დანართი 1  სვ.9 და სვ.8)
ბ) გადავადების რეჟიმიდან გამოსვლის დროს:
ბ.ა) „შეუმცირდა გადავადების დასრულების საფუძველზე“ და თანხა მოიხსნება “ნარჩენი თანხა, რომელსაც საურავი არ ერიცხება” ნაშთიდან. დანართი 1  სვ.9 და  სვ.8 .
ბ.ბ) “დაერიცხა გადავადების დასრულების საფუძველზე“ და თანხა აისახება გრაფაში “ნარჩენი”. (დანართი 1  სვ.8)
მაგალითი: სს “ელიტა” სასამართლოს შესაბამისი განჩინების საფუძველზე 2006 წლის 1 იანვრიდან მუშაობს რეაბილიტაციის რეჟიმში. აღნიშნულ რეჟიმში მუშაობის ვადა განსაზღვრულია 15 წლით. საზოგადოებას ამ რეჟიმში მუშაობის დაწყების პერიოდისათვის ვადაგადაცილებულ დავალიანებად ერიცხება 8400.0 ათ ლარი (ძირითადი 6350.0 ათ. ლარი, სანქცია 2050.0 ათ. ლარი), რომლითაც მისი მოცულობა არ მცირდება. ვადაგადაცილებული დავალიანების გადახდევინება მოხდება რეაბილიტაციის რეჟიმში მუშაობის მთელ პერიოდში განჩინებით დამტკიცებული გრაფიკიდან გამომდინარე. სს “ელიტას” ძირითადი გადასახადის დავალიანებას 6350.0 ათ. ლარის რეაბილიტაციის რეჟიმში მუშაობის პერიოდში საურავი არ დაერიცხება.
კერძოდ, სს “ელიტა”-ს რეაბილიტაციის რეჟიმში მუშაობა დაეწყო 2005 წლის 1 მაისიდან. ამ რეჟიმში მუშაობის დაწყებიდან ძირითადი გადასახადის დავალიანებაზე, რომელიც 6350.0 ათ. ლარია, საურავი არ დაერიცხება ამ რეჟიმში მუშაობის მთელი პერიოდისათვის. იმ შემთხვევაში, თუ რეაბილიტაციის რეჟიმი ვადაზე ადრე შეწყდა, საურავის დარიცხვა გაგრძელდება.
151 იმ შემთხვევაში, როდესაც საწარმოს მიმართ სასამართლოს მიერ გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყების შესახებ გამოტანილი განჩინება გამოქვეყნდება, ან საქართველოს საფინანსო ზედამხედველობის სააგენტოს მიერ კომერციული ბანკისათვის საქმიანობის ლიცენზიის ჩამორთმევისა და მისი ლიკვიდაციის შესახებ შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში გპაბ-ზე მოხდება ვადაგადაცილებული დავალიანების გამიჯვნა (შემცირება) მიმდინარე გადასახდელებისაგან, რომელიც ერიცხებოდა გაკოტრების პროცესში მყოფ საწარმოს განჩინების გამოქვეყნების დღისათვის. ხოლო გაკოტრების საქმის წარმოების დამთავრების თარიღისათვის, ან საქართველოს საფინანსო ზედამხედველობის სააგენტოს მიერ კომერციული ბანკისათვის ლიკვიდაციის პროცესის შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების თარიღისათვის, გპაბ-ზე მოხდება ზემოთაღნიშნული საგადასახადო დავალიანების თანხების აღდგენა (დარიცხვა) გადასახადების სახეების მიხედვით. რაც შეეხება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შესახებ შედარების აქტს, მასში შენიშვნის სახით აღინიშნება, რომ საწარმო იმყოფება გაკოტრების საქმის წარმოების პროცესში, ან შესაბამისად კომერციული ბანკის შემთხვევაში _ ბანკი იმყოფება ლიკვიდაციის პროცესში, რომელსაც ამ პროცესის დაწყების მომენტისათვის ერიცხებოდა ვადაგადაცილებული დავალიანება. გპაბ-ზე გაკოტრების პროცესში მომუშავე საწარმოების ვადაგადაცილებული დავალიანებების გამიჯვნა (შემცირება) მოხდება იმ საწარმოებზე, რომლებიც ამ პროცესში მუშაობას იწყებენ “გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ’’ საქართველოს კანონის მოთხოვნებიდან გამომდინარე. გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყებისას ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანებების აღრიცხვა იწარმოებს ამ ინსტრუქციის დანართი N26–ის შესაბამისად. იმ შემთხვევაში თუ გაკოტრების პროცესში, ან შესაბამისად კომერციული ბანკის შემთხვევაში _ ლიკვიდაციის პროცესში მომუშავე საწარმო (დაწესებულება) ამ პროცესში მუშაობის პერიოდში აწარმოებს გაკოტრების (კომერციული ბანკის შემთხვევაში _ ლიკვიდაციის) პროცესში მუშაობის დაწყების პერიოდისათვის არსებული დავალიანების დაფარვას, გადახდილი თანხები ჩაითვლება ზედმეტად გადახდილად და გაკეთდება ჩანაწერი საწარმოს შემთხვევაში “მიმდინარეობს გაკოტრების პროცესში მუშაობის დაწყების პერიოდისათვის რიცხული დავალიანების დაფარვა”, ხოლო კომერციული ბანკის შემთხვევაში “მიმდინარეობს ლიკვიდაციის პროცესში მუშაობის დაწყების პერიოდისათვის რიცხული დავალიანების დაფარვა”, რომლის დარიცხვა (აღდგენა) (თანხის გადახდის თარიღით) მოხდება ამ პროცესში მუშაობის დასრულებისთანავე.
მაგალითი: სასამართლოს შესაბამისი განჩინების საფუძველზე დაწყებულია შპს “ელიტას” გაკოტრების საქმის წარმოება. სასამართლოს ზემოაღნიშნული განჩინება გამოქვეყნებულია 2008 წლის 1 თებერვალს, ამ პერიოდისათვის მისი ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება შეადგენდა 8400 ათას ლარს (ძირითადი – 6350 ათასი ლარი, საურავი – 2050 ათასი ლარი) გპაბ-ზე გადასახადის სახეების მიხედვით მოხდება არსებული დავალიანების თანხების შემცირება, რის შესახებაც გაკეთდება ჩანაწერი “შემცირებულია გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყებასთან დაკავშირებით’’, ან ბანკის შემთხვევაში _ “შემცირებულია ლიკვიდაციის პროცესის დაწყებასთან დაკავშირებით”, ხოლო გაკოტრების საქმის წარმოების დასრულების თარიღისათვის დაერიცხება (აღდგება) გაკოტრების საქმის წარმოების დაწყების პერიოდისათვის შემცირებული დავალიანების თანხა (გადასახადის სახეების მიხედვით) და გაკეთდება ჩანაწერი “დარიცხულია გაკოტრების საქმის წარმოების დასრულებასთან დაკავშირებით, ან ბანკის შემთხვევაში _ “დარიცხულია ლიკვიდაციის პროცესის დასრულების გამო. (16.06.2009 N 382)
16. ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანებები (ან მისი ნაწილი) ჩამოიწერება საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსთან არსებული ვადაგადაცილებული საგადასახადო და სასესხო დავალიანებების რესტრუქტურიზაციის მიზანშეწონილობის საკითხის შემსწავლელი კომისიის დასკვნის საფუძველზე, საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით. თუ: (28.09.2006 N 1192)
ა) იგი აღიარებული უიმედო საგადასახადო დავალიანებად; 
ბ) საგადასახადო ვალდებულება შეწყვეტილია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 62-ე მუხლის შესაბამისად;
გ) საგადასახადო ვალდებულება შეწყვეტილია საგადასახადო კანონმდებლობის სხვა აქტის საფუძველზე.
17. საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით უიმედო ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის შემთხვევაში, გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე, გადასახადის სახეების მიხედვით გაკეთდება შემდეგი ჩანაწერი: “ჩამოწერილია, როგორც უიმედო ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება, საქართველოს ფინანსთა მინისტრის “… “ წლის ……N ბრძანებით”, რომლის საფუძველზე ჩამოიწერება როგორც ძირითადი საგადასახადო ვალდებულება, ასევე დარიცხული სანქცია. (28.09.2006 N 1192)
18. თუ პირს ჩამოეწერა საგადასახადო დავალიანება, მაგრამ შემდეგ აღმოჩნდა, რომ საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დავალიანების ჩამოწერის შესახებ გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით აღნიშნული თარიღიდან ხანდაზმულობის ვადის გასვლამდე განაახლებს ან აგრძელებს ეკონომიკურ საქმიანობას, ან/და დადგინდა, რომ მას აქვს ქონება, მაშინ ამ პირის მიმართ განახლდება ადრე ჩამოწერილი საგადასახადო ვალდებულებების მოქმედება, საურავის დარიცხვა და ჯარიმის დაკისრება. ასეთ შემთხვევაში, გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გაკეთდება ჩანაწერი “აღდგენილია საქართველოს ფინანსთა მინისტრის “…. “ წლის N ბრძანებით ჩამოწერილი უიმედო ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება”, რომლის საფუძველი იქნება უიმედო ვადაგადაცილებული დავალიანების ჩამოწერის შესახებ საქართველოს ფინანსთა მინისტრის შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი მისი ბათილად ცნობის შესახებ.  (28.09.2006 N 1192)

მუხლი 111. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესი საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების პირობებში (31.12.2009 N 963)
1. ამ მუხლით განსაზღვრული გპაბ-ის წარმოების წესი შემუშავებულია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის XVII თავის შესაბამისად და განსაზღვრავს საგადასახადო ორგანოსა და გადასახადის გადამხდელს შორის საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების პირობებში გპაბ-ზე გადასატარებელი ოპერაციების თანმიმდევრობას;
2. გადასახადის გადამხდელის შესახებ მიღებული ინფორმაცია, რომელიც გამოიყენება საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების პროცესში, წარმოადგენს საგადასახადო საიდუმლოებას და მასზე ვრცელდება ამ ინსტრუქციის პირველი მუხლით განსაზღვრული პირობები;
3. საგადასახადო შეთანხმება ფორმდება, თუ გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულებების ჯამური (საგადასახადო სანქციების ჩათვლით) ოდენობა აღემატება 10 000 (ათი ათასი) ლარს და არ არის აღიარებული გადამხდელის მიერ;
4. საგადასახადო შეთანხმება ფორმდება:
ა) გადასახადების ან/და საგადასახადო სანქციების თანხების შემცირების მიზნით;
ბ) არადეკლარირებული საგადასახადო ვალდებულებების თანხების განსაზღვრის მიზნით.
5. იმ შემთხვევაში, როდესაც გადასახადის გადამხდელის მიერ წარმოდგენილია განცხადება არადეკლარირებული და შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულების ოდენობის განსაზღვრის მიზნით, იგი არ უნდა იქნეს განხილული, როგორც საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 68-ე მუხლით განსაზღვრული სათანადო ინფორმაცია და შესაბამისად გპაბ-ზე არ უნდა განხორციელდეს დარიცხვის ოპერაცია;
6. საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების თაობაზე გადაწყვეტილებას იღებს საქართველოს მთავრობა, რომლის შესაბამისად განისაზღვრება გადამხდელის მიერ გადასახდელი საგადასახადო ვალდებულებების ოდენობა და მისი გადახდის ვადა.
7. საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების დღიდან საგადასახადო შეთანხმების შესაბამისად გადასახდელი საგადასახადო ვალდებულებები ითვლება გადამხდელის მიერ აღიარებულად და დაუშვებელია აღნიშნულ პერიოდზე საგადასახადო ვალდებულებების დაზუსტება საგადასახადო დეკლარაციის წარმოდგენის გზით. ასევე დაუშვებელია საგადასახადო ორგანოს მიერ დამატებით საგადასახადო ვალდებულებების დარიცხვა, გარდა გადამხდელის მიერ საგადასახადო შეთანხმებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შეუსრულებლობის შემთხვევისა.
მაგალითი:
შპს “ელიტა”-ს ერიცხება აღიარებული საგადასახადო ვალდებულება 25200 ლარის (ძირითადი და საგადასახადო სანქცია) ოდენობით,  რაზედაც საგადასახადო ორგანოსთან 2009 წლის 1 აპრილისათვის  გააფორმა საგადასახადო შეთანხმება, რომლის საფუძველზეც საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების ვადა განისაზღვრა 2009 წლის 10 აპრილი.
საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების შემდეგ შპს “ელიტა”-მ საგადასახადო ორგანოში წარადგინა დაზუსტებული საგადასახადო დეკლარაცია, რომლითაც შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულება ნაცვლად 25200 ლარისა განსაზღვრა 20200 ლარის ოდენობით, ანუ 5000 ლარით ნაკლები. 20200 ლარის გადახდა შპს “ელიტა” – მ მოახდინა 2009 წლის 20 აპრილს.
ასეთ შემთხვევაში, შპს “ელიტა” – ს საგადასახადო შეთანხმებით განსაზღვრულ, მაგრამ შეუსრულებელ საგადასახადო ვალდებულებაზე _ 5000 ლარზე დაერიცხება 0.5
პროცენტი, დაწყებული 2009 წლის 1 აპრილიდან 20 აპრილის ჩათვლით პერიოდზე, თანხით 500 ლარის ოდენობით.
(5000 X 0.5% X 20 დღე) : 100 = 500 ლარი
8. საგადასახადო შეთანხმების აქტით გადასახდელად განსაზღვრული საგადასახადო ვალდებულებები გადამხდელმა უნდა შეასრულოს საქართველოს მთავრობის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებით დადგენილ ვადაში.
9. ამ მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებული ვადების დარღვევის შემთხვევაში, გადამხდელს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ დაეკისრება საგადასახადო შეთანხმებით გადასახდელად განსაზღვრული (როგორც ძირითად ისე საგადასახადო სანქციის ნაწილში), მაგრამ შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულების 0.5 პროცენტი, ყოველი ვადაგადაცილებული დღისათვის, მაგრამ იგი არ უნდა აღემატებოდეს საგადასახადო შეთანხმებით გადასახდელად განსაზრვრული მთლიანი თანხის 10 პროცენტს;
მაგალითი “ა”:
შპს “ელიტა”-ს საგადასახადო შეთანხმებით 2009 წლის 1 აგვისტომდე დაეკისრა  25200 ლარის ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადახდა, ფაქტიურად მან აღნიშნულ ვადაში გადაიხადა მხოლოდ 20200 ლარი, ანუ 5000 ლარით ნაკლები, ვიდრე ამას ითვალისწინებთა საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი ვალდებულება.  დარჩენილი 5000 ლარის გადახდა გადამხდელმა მოახდინა 2009 წლის 15 ოქტომბერს.
ასეთ შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოს მიერ გადაუხდელ 5000 ლარზე ყოველ ვადაგადაცილებულ დღეზე დაერიცხება 0.5 პროცენტი. Dმაგრამ პირობის თანახმად პროცენტის სახით დარიცხული თანხა არ უნდა იყოს საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი ვალდებულების თანხის, 25200 ლარის 10 პროცენტზე მეტი, ანუ 2520 ლარზე მეტი (25200 X 10%) : 100 = 2520 ლარი;
ამდენად, შპს “ელიტა”-ს მიერ საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი ვალდებულების შეუსრულებლობისათვის ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადაიხდება 1900 ლარი
(5000 X 0.5% X 76 დღე) : 100 = 1900 ლარი;
მაგალითი “ბ”:
პირობები იგივეა, რაც “ა” მაგალითში, იმ განსხვავებით, რომ შპს “ელიტა”-მ საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი საგადასახადო ვალდებულება ნაცვლად 2009 წლის 15 ოქტომბრისა შეასრულა 2009 წლის 15 დეკემბერს.
ამ შემთხვევაში შპს “ელიტა”-ს საგადასახადო სეთანხმებით ნაკისრი ვალდებულების _ 5000 ლარის დაგვიანებით გადახდისათვის ბიუჯეტში გადასახდელად გამოუანგარიშდება
(5000 X 0.5% X 137 დღე) : 100 =  3425 ლარი;
აღნიშნული თანხა (3425 ლარი) აღემატება 25200 ლარის 10 პროცენტს, ამიტომ შპს “ელიტა”-ს შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულებისათვის არ შეიძლება დაეკისროს საგადასახადო შეთანხმებით გადასახდელად განსაზღვრული მთლიანი თანხის, 25200 ლარის 10 პროცენტზე მეტი, აღნიშნულის გათვალისწინებით შპს “ელიტა”-ს ბიუჯეტში გადასახდელად უნდა დაერიცხოს 2520 ლარი;
(25200 X 10%) : 100 = 2520 ლარი;  
10. თუ გადასახადის გადამხდელი საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით დადგენილ ვადაში უზრუნველყოფს საგადასახადო შეთანხმებაში გადასახდელად განსაზღვრული საგადასახადო ვალდებულებების დაფარვას, ასეთ შემთხვევაში შემოსავლების სამსახურის უფროსი/მოადგილე უფლებამოსილია მთავრობის გადაწყვეტილების საფუძველზე გამოსცეს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ _ სამართლებრივი აქტი,  გპაბ-ზე შესაბამისი გადასახადების ან/და სანქციების შემცირების თაობაზე,  რისთვისაც პირადი აღრიცხვის შესაბამის ბარათებზე  გატარდება შემდეგი ოპერაციები:
ა) მე-6, მე-13 და მე-20 გრაფებში _ “გადახდილია ბიუჯეტში” _ მიეთითება საგადასახადო შეთანხმებით განსაზღვრული და ბიუჯეტში გადახდილი გადასახადის ან/და სანქციის თანხების ოდენობა;
ბ) მე-5, მე-12 და მე-20 გრაფებში _ “შემცირებულია” _ განხორციელდება კუთვნილი საგადასახადო ვალდებულებების იმ ნაწილის შემცირების ოპერაცია, რომლის შემცირებაც გათვალისწინებული იყო საგადასახადო შეთანხმებით;      
მაგალითი: (5.02.2010 N62)
შპს “ელიტა”-მ საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით დადგენილ ვადაში, 2009 წლის 1 დეკემბრისათვის გადაიხადა საგადასახადო შეთანხმებით გათვალისწინებული 25200 ლარი, პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხული აღიარებული საგადასახადო ვალდებულება კი შეადგენს 30200 ლარს, ანუ 5000 ლარით მეტს. 
ასეთ შემთხვევაში შემოსავლების სამსახურის უფროსის/მოადგილის მიერ გამოიცემა ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ_სამართლებრივი აქტი კუთვნილი საგადასახადო ვალდებულების ნაწილის 5000 ლარით შემცირების შესახებ, რომლის შესაბამისად პირადი აღრიცხვის ბარათზე განხორციელდება შემდეგი სახის ჩანაწერები.
ა) გადახდილია საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი ვალდებულება და თანხა – 25200 ლარი აისახება მე – 6 გრაფაში “გადახდილია ბიუჯეტში”;
ბ) შემცირებულია საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი კუთვნილი ვალდებულების ნაწილი და თანხა _ 5000 ლარი აისახება მე – 5 გრაფაში “შემცირებულია”.
11. გადასახადის გადამხდელის მიერ საგადასახადო შემოწმების ჩატარებამდე ან შემოწმების დასრულებამდე, არადეკლარირებული და შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულებების ჯამური ოდენობის გაცხადების შემთხვევაში, შემოსვლების სამსახური საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილების საფუძველზე უფლებამოსილია საგადასახადო შეთანხმების აქტით განსაზღვროს შესაბამის პერიოდზე გადასახადის გადამხდელის საგადასახადო ვალდებულებები,= გადასახადის სახეების მიხედვით.
12. ამ მუხლის მე-11 პუნქტით განსაზღვრულ შემთხვევაში და საგადასახადო შეთანხმებით გათვალისწინებული პირობების შესრულების შემდეგ, გადასახადის გადამხდელისათვის შესაბამისი საგადასახადო ვალდებულებების გპაბ-ზე დარიცხვა ხორციელდება შემოსავლების სამსახურის უფროსის/მოადგილის მიერ გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ _ სამართლებრივი აქტის საფუძველზე და გპაბ-ზე გატარდება შემდეგი ოპერაციები:
ა) მე-6 გრაფაში _ “გადახდილია ბიუჯეტში” _ მიეთითება საგადასახადო შეთანხმებით განსაზღვრული და ბიუჯეტში გადახდილი არადეკლარირებული საგადასახადო ვალდებულების ოდენობა;
ბ) მე-4 გრაფაში _ “დარიცხულია” _ განხორციელდება საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი და ბიუჯეტში გადახდილი არადეკლარირებული საგადასახადო ვალდებულების ტოლი თანხის (გრ.6)  დარიცხვის ოპერაცია;
მაგალითი:
შპს “ელიტა”-ს მიერ არადეკლარირებული და შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულებების შესახებ საგადასახადო ორგანოში გაცხადებული იქნა ჯერ კიდევ მასთან შემოწმების ჩატარებამდე და მიუთითა, რომ მისი ჯამური ოდენობა შეადგენს 16800 ლარს, რაზედაც გაფორმდა საგადასახადო შეთანხმების აქტი, რომლის შესაბამისად მისი დაფარვის ვადა განისაზღვრა 2009 წლის 1 აპრილი.
შპს “ელიტა”- მ საგადასახადო შეთანხმებით ნაკისრი ვალდებულება შეასრულა დათქმულ ვადაში, 2009 წლის 1 აპრილს.
ასეთ შემთხვევაში, პირადი აღრიცხვის ბარათზე გატარდება შემდეგი ოპერაციები:
ა. გადახდილია არადეკლარირებული საგადასახადო ვალდებულება, საგადასახადო შეთანხმებით და თანხა – 16800 ლარი აისახება მე – 6 გრაფაში “გადახდილია ბიუჯეტში”;
ბ. დარიცხულია არადეკლარირებული საგადასახადო ვალდებულება, საგადასახადო შეთანხმებით და თანხა _ 16800 ლარი აისახება მე – 4 გრაფაში “დარიცხულია

მუხლი 12. საგადასახადო მოთხოვნა (28.09.2006 N 1192)
1. საგადასახადო კოდექსის მე-80 მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საგადასახადო ორგანო ვალდებულია თვითონ გამოიანგარიშოს გადასახადის თანხა, დაარიცხოს იგი გადამხდელს და აცნობოს მას ამის შესახებ. თუ საგადასახადო ორგანომ გამოავლინა საგადასახადო კანონმდებლობის ისეთი დარღვევა, რომელიც იწვევს გადასახადის დარიცხვას ან/და საურავის ან/და ჯარიმის დაკისრებას, ასეთ შემთხვევაში მან უნდა გამოიანგარიშოს გადასახადისა და სანქციის ოდენობა, დაარიცხოს იგი გპაბ-ზე და აცნობოს მას ამის შესახებ. ზემოთაღნიშნული ხორციელდება საგადასახადო ორგანოს მიერ “საგადასახადო მოთხოვნის” წარდგენით.
2. “საგადასახადო მოთხოვნა” (დანართი N10, N10ა, N10ბ, N10გ და N10ვ) წარმოადგენს საგადასახადო ორგანოს მიერ საქართველოს საგადასახადო კოდექსისა და  ამ ინსტრუქციით დადგენილი წესით გამოცემულ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ – სამართლებრივ აქტს, რომელიც წარედგინება გადასახადის გადამხდელს/საგადასახადო აგენტს ან სხვა ვალდებულ პირს და მისი შესრულება სავალდებულოა. (27.06.2008 N566)
3. თუ არსებობს “საგადასახადო მოთხოვნის” წარდგენის საფუძველი, საგადასახადო ორგანო ვალდებულია გადასახადის გადამხდელს/საგადასახადო აგენტს ან სხვა ვალდებულ პირს წარუდგინოს იგი. ამასთან, წარდგენის კონკრეტულ საფუძველზე შესაბამის პირებს წარედგინება მხოლოდ ერთი “საგადასახადო მოთხოვნა”.
4. საგადასახადო სამართალდარღვევის გამოვლენის ან საგადასახადო შემოწმებისას აღმოჩენილი შეუსრულებელი ან არასწორად შესრულებული საგადასახადო ვალდებულების შემთხვევაში საგადასახადოს ორგანოს უფროსი ან მისი მოადგილე იღებს გადაწყვეტილებას შესაბამისი თანხების დარიცხვის შესახებ და გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ სამართლებრივ აქტს - ,,საგადასახადო მოთხოვნა»-ს, რომელიც ამ გადაწყვეტილების მიღებიდან 5 სამუშაო დღის განმავლობაში ეგზავნება (ან უშუალოდ ბარდება) გადასახადის გადამხდელს/საგადასახადო აგენტს ან სხვა ვალდებულ პირს. (5.11.2007 N1198)
5. “საგადასახადო მოთხოვნის” წარდგენის საფუძვლებია:
ა) იმ გადასახადის დარიცხვის ვალდებულება, რომელთა გაანგარიშებაც აკისრია საგადასახადო ორგანოს;
ბ) გამოვლენილ საგადასახადო სამართალდარღვევაზე ან საგადასახადო შემოწმების მასალებზე თანხების (საგადასახადო სანქციების ან/და დამატებით დარიცხული გადასახადების) დარიცხვის შესახებ საგადასახადო ორგანოს უფროსის/მოადგილის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება.
გ) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 86-ე მუხლის შესაბამისად მესამე პირის მფლობელობაში არსებულ ქონებაზე გადახდევინების მიქცევის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება. (31.12.2008 N 976)
6. “საგადასახადო მოთხოვნა” უნდა შეიცავდეს შემდეგ მონაცემებს:
ა) “საგადასახადო მოთხოვნის” გამგზავნი საგადასახადო ორგანოს დასახელება და მისამართი;
ბ) “საგადასახადო მოთხოვნის” გაგზავნის (გადაცემის) თარიღი;
გ) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის რეკვიზიტები (სახელი და გვარი) დასახელება, მისამართი;
დ) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის საიდენტიფიკაციო ნომერი (ასეთის არსებობის შემთხვევაში);
ე) “საგადასახადო მოთხოვნის” წარდგენის საფუძველი;
ვ) “საგადასახადო მოთხოვნის” შინაარსი (დაბეგვრის ობიექტი, დარიცხული გადასახადის, საურავისა და ჯარიმის ოდენობა, ამ მოთხოვნის შესრულების ვადა, გადახდის წესი);
ზ) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის უფლებები და ვალდებულებები (მათ შორის “საგადასახადო მოთხოვნის” გასაჩივრების წესი);
თ) “საგადასახადო მოთხოვნის” შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები, რომლებიც გამოიყენება გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიმართ ამ მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში.
7. გადამხდელისათვის/საგადასახადო აგენტისათვის ან სხვა ვალდებული პირისათვის “საგადასახადო მოთხოვნის” წარდგენასთან დაკავშირებული პროცედურებია:
ა) “საგადასახადო მოთხოვნა” საგადასახადო ორგანოს გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მიერ ამოიბეჭდება ორ ეგზემპლარად;
ბ) საგადასახადო ორგანოს პასუხისმგებელი პირის მიერ “საგადასახადო მოთხოვნის” პირველი და მეორე ეგზემპლარი მოწმდება ხელმოწერითა და ბეჭდით, ისმება ნომერი და ფიქსირდება თარიღი;
გ) საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს “საგადასახადო მოთხოვნა” გადამხდელს ან მის უფლებამოსილ წარმომადგენელს წარუდგინოს პირადად ხელზე ან გაუგზავნოს დაზღვეული საფოსტო გზავნილის სახით, შიგთავსის აღწერით;
დ) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის იდენტიფიკაციის შემდეგ რეკომენდებულია “საგადასახადო მოთხოვნა” მსხვილი დავალიანების მქონე გადამხდელებს წარუდგინოს საგადასახადო ორგანოს გადასახადების ადმინისტრირების სამმართველოს, როგორც მინიმუმ ორმა თანამშრომელმა, ხოლო დანარჩენ გადამხდელებს კი, ამავე სამმართველოს თითო თანამშრომელმა;
ე) “საგადასახადო მოთხოვნის” გადასახადის გადამხდელზე/საგადასახადო აგენტზე ან სხვა ვალდებულ პირზე ან მათ უფლებამოსილ წარმომადგენელზე ხელზე ჩაბარების შემთხვევაში მის მეორე ეგზემპლარზე გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის ან მათი უფლებამოსილი წარმომადგენლის მიერ კეთდება ჩანაწერი “საგადასახადო მოთხოვნის” ჩაბარების თაობაზე და ესმება თარიღი;
ვ) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის ან მათი უფლებამოსილი წარმომადგენლის მიერ “საგადასახადო მოთხოვნის” ჩაბარებაზე უარის თქმის ან სხვა გარემოებათა გამო მისი გადაცემის შეუძლებლობის შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანოს თანამშრომლების მიერ განემარტება მათი უფლებამოსილება ზეპირად. ამის შემდეგ “საგადასახადო მოთხოვნის” მეორე ეგზემპლარზე კეთდება სათანადო ჩანაწერი ჩაუბარებლობის მიზეზების მითითებით, კეთდება შესაბამისი ხელმოწერა და ესმება თარიღი;
ზ) საგადასახადო ორგანოს მიერ გადასახადის გადამხდელისათვის/საგადასახადო აგენტისათვის ან სხვა ვალდებული პირისათვის ან მათი უფლებამოსილი წარმომადგენლისათვის „საგადასახადო მოთხოვნის“ ჩაუბარებლობის შემთხვევაში მისი გაგზავნა ხდება დაზღვეული საფოსტო გზავნილის სახით, შიგთავსის აღწერით. ასეთ შემთხვევაში „საგადასახადო მოთხოვნის“ გადაცემის თარიღად ითვლება საფოსტო გზავნილის ჩაბარების თარიღი. (15.06.2007 N652)
თ) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის ან მათი უფლებამოსილი წარმომადგენლისათვის “საგადასახადო მოთხოვნის” დაზღვეული საფოსტო გზავნილის სახით გაგზავნის შემთხვევაში, “საგადასახადო მოთხოვნის” საფოსტო გზავნილის წესით ჩაბარების პროცედურის დასრულებამდე, მისამართად რეკომენდირებულია გამოყენებული იქნას საგადასახადო ორგანოსათვის ცნობილი შემდეგი მისამართები შემდეგი თანამიმდევრობით:
თ.ა) იურიდიული მისამართი;
თ.ბ) ფაქტობრივი მისამართი;
თ.გ) საწარმოს (ორგანიზაციის) ხელმძღვანელის ან მისი უფლებამოსილი წარმომადგენლის მისამართი;
თ.დ) საწარმოს დამფუძნებლების მისამართი.   
8. ,,საგადასახადო მოთხოვნა” შეიძლება გასაჩივრდეს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით.
9. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ საგადასახადო ორგანოსათვის გასაგზავნი ნებისმიერი დოკუმენტი შედგენილი უნდა იყოს წერილობითი ფორმით, ხელმოწერილი უნდა იყოს მისი კანონიერი ან უფლებამოსილი წარმომადგენლის მიერ და დამოწმებული უნდა იყოს ბეჭდით. ადრესატს უნდა გადაეცეს დოკუმენტის დედანი ან დამოწმებული ასლი.
10. დაზღვეული საფოსტო გზავნილით გაგზავნის შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოსათვის დოკუმენტის/წერილის გადაცემის თარიღად ითვლება საფოსტო გზავნილის გაგზავნის თარიღი. (27.06.2008 N566)
11. საგადასახადო ორგანო აწარმოებს გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირზე წარდგენილი “საგადასახადო მოთხოვნის” სარეგისტრაციო ჟურნალს თანახმად (დანართი N11). 

მუხლი 13. ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა”
1. გადასახადის გადამხდელი/საგადასახადო აგენტი ან სხვა ვალდებული პირი საგადასახადო ორგანოს წარუდგენს,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნას’’, (დანართი N12) მისი წარდგენის საფუძვლის დადგენის პირობებში და საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრულ შემთხვევებში მისი შესრულება სავალდებულოა.
2. საგადასახადო ინსპექციას ,,გადასახადის გადამხდე-ლის მოთხოვნა’’ წარედგინება გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე გადასახადის ან/და საურავის ზედმე-ტად გადახდილი თანხის არსებობის შემთხვევაში.
3. ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა’’ უნდა შეიცავდეს შემდეგ მონაცემებს:
ა) საგადასახადო ორგანოს დასახელება და მისამართი;
ბ) მისი გაგზავნის (გადაცემის) თარიღი;
გ) გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის რეკვიზიტები (სახელი და გვარი) დასახელება, საიდენტიფიკაციო ნომერი (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), მისამართი;
დ). მისი წარდგენის საფუძვლები;
ე) მისი შინაარსი (დასაბეგრი ობიექტი, დარიცხული გადასახადისა და საურავის ოდენობა. ამ მოთხოვნის შესრულების ვადა, გადახდის წესი);
ვ) დავის განხილვის ფორმა (საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში, ან სასამართლოში). (28.09.2006 N 1192)
4. ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნას’’ უნდა დაერთოს საბუთები, რომელთა საფუძველზედაც მოხდა მისი წარდგენა.
5. ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა’’ უნდა ჩაბარდეს უშუალოდ საგადასახადო ორგანოს ან უნდა გაიგზავნოს დაზღვეული საფოსტო გზავნილით.
6. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის საგადასახადო ორგანოსათვის გასაგზავნი ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა“ გადაცემულად ითვლება, თუ იგი ჩაბარდა ადრესატს უშუალოდ. მისი საფოსტო გზავნილით გაგზავნის შემთხვევაში გადაცემის თარიღად ითვლება საფოსტო გზავნილის ჩაბარების თარიღი. (15.06.2007 N652)
7. საგადასახადო ორგანო აწარმოებს გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ საგადასახადო ორგანოსათვის წარდგენილი ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის’’ სარეგისტრაციო ჟურნალს თანახმად N13 დანართისა.
8. გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის” სარეგისტრაციო ჟურნალი უნდა იყოს დანომრილი, ზონარგაყრილი, ხელმოწერილი საგადასახადო ორგანოს ხელმძღვანელი პირის მიერ და დამოწმებული ბეჭდით. (17.03.2006 N220)
9. “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის” სარეგისტრაციო ჟურნალი ინახება საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელ მუშაკთან, რომელსაც ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით განსაზღვრავს საგადასახადო ინსპექციის უფროსი. მას ევალება “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნების” მიღება, აღრიცხვა, შენახვა და მასზე დროული რეაგირების თაობაზე კონტროლის დაწესება.(17.03.2006 N220)
10. შემოსავლების სამსახური საჭიროების შემთხვევაში ახორციელებს „გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის“ სარეგისტრაციო ჟურნალის წარმოების სისწორის მონიტორინგს. (15.06.2007 N652)
11. თუ საგადასახადო ორგანო საგადასახადო კოდექსით დადგენილ ვადაში აღიარებს გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მოთხოვნას, ამ შემთხვევაში საგადასახადო ორგანო ვალდებულია შეასრულოს ეს მოთხოვნა საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით, ხოლო ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის» შესრულებაზე უარის შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანომ მოთხოვნის მიღებიდან 15 კალენდარული დღის ვადაში მოთხოვნის წარმდგენს უნდა გაუგზავნოს წერილობითი შესაგებელი. თუ ამ ვადაში მან მოთხოვნის წარმდგენს შესაგებელი არ გაუგზავნა, ჩაითვლება რომ უარი უთხრა მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე. (5.11.2007 N1198)
12. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 282-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით ამ კოდექსის პროცედურული დებულებები ვრცელდება იმ საგადასახადო პერიოდებზეც, რომლებიც მთავრდება 2005 წლის 1 იანვრამდე. (28.09.2006 N 1192)
13. 2005 წლის 1 იანვრამდე მოქმედი საგადასახადო კოდექსის მიხედვით (მუხლი 236) გადასახადის დარიცხული თანხების შესახებ პროცედურულად გადამხდელს ეგზავნებოდა შეტყობინება. ამდენად, ახალი საგადასახადო კოდექსის მიხედვით “საგადასახადო მოთხოვნა” გაეგზავნება იმ გადამხდელებსაც, რომელთაც ვადაგადაცილებული დავალიანება წარმოეშვათ და ერიცხებათ 1997 წლიდან. (28.09.2006 N 1192)

მუხლი 14. ,,საგადასახადო მოთხოვნისა’’ და ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის’’ შესრულების წესი
1.  საგადასახადო ორგანოს მიერ გადასახადის გადამხდელზე/საგადასახადო აგენტზე ან სხვა ვალდებულ პირზე გაგზავნილი „საგადასახადო მოთხოვნის“ შესრულება უზრუნველყოფილ უნდა იქნას მისი მიღებიდან 20 კალენდარული დღის განმავლობაში, თუ საქართველოს საგადასახადო კოდექსით სხვა ვადა არ არის დადგენილი და შესაბამისად, საგადასახადო ორგანოს მიერ  გადასახდელად დარიცხულია გადასახადის თანხა, საურავი ან ჯარიმა. (15.06.2007 N652)
2. ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ ვადაში გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ დარიცხული  თანხის გადაუხდელობისა და საგადასახადო კოდექსის 147-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული საჩივრის წარდგენის ან  სასამართლოში „საგადასახადო მოთხოვნაზე“ სარჩელის წარდგენის შემთხვევაში, მან საგადასახადო ორგანოს იმავე ვადაში უნდა წარუდგინოს „საგადასახადო მოთხოვნის“ უზრუნველყოფის გარანტია. გარანტიის წარუდგენლობის შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე მის მიმართ გამოიყენოს საგადასახადო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები საგადასახადო კოდექსის 150-ე მუხლის შესაბამისად. (15.06.2007 N652)
3. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ  დარიცხული თანხის გადაუხდელობა და ამ მუხლის მე-2 პუნქტში აღნიშნული საჩივრის  ან სარჩელის წარმოუდგენლობა განიხილება, როგორც საგადასახადო ვალდებულების აღიარება და მის მიმართ შეიძლება გამოყენებული იქნას საგადასახადო კოდექსის XI თავით გათვალისწინებული საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში „საგადასახადო მოთხოვნაზე“ ვადის დაუცველად შეტანილი საჩივარი განუხილველი რჩება, ხოლო სასამართლოში შეტანილ სარჩელზე წყდება საქმის წარმოება დასაშვებობის მოთხოვნების დარღვევის გამო. (15.06.2007 N652)
4.  ამოღებულია(28.09.2006 N 1192)
5. საგადასახადო ორგანომ “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა” მისი დაკმაყოფილების შემთხვევაში უნდა შეასრულოს მისი მიღებიდან 3 თვის ვადაში, თუ საგადასახადო კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი. (27.06.2008 N566)
6. “საგადასახადო მოთხოვნა” და “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა” წყდება მისი შესრულებით ან გაუქმების შემთხვევაში. (28.09.2006 N 1192)
7. გადამხდელის მიერ ,,საგადასახადო მოთხოვნაში’’ აღნიშნული თანხის სრული მოცულობით გადახდის მომენტიდან ,,საგადასახადო მოთხოვნა’’ ითვლება შესრულებულად, ხოლო ,,გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა’’ შესრულებულად ითვლება საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ მასში აღნიშნული თანხის სრული მოცულობით გადახდის მომენტიდან.
8. “საგადასახადო მოთხოვნა” და “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა” გაუქმებულად ჩაითვლება, თუ წარმდგენმა მასზე უარი განაცხადა, ან თუ კანონმდებლობის შესაბამისად მოთხოვნა ცნობილ იქნა უკანონოდ ან დაუსაბუთებლად. (28.09.2006 N 1192)

მუხლი 141. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესი საგადასახადო სესხის მიღების პირობებში (2.05.2008 N 410)
1.  საგადასახადო სესხი წარმოადგენს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის XL1 თავის შესაბამისად გაფორმებული ხელშეკრულების საფუძველზე გაცემულ სესხს, რომელსაც “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ პირებზე გასცემს საგადასახადო ორგანო განსაზღვრული დროით, გარკვეული გადასახდელით სარგებლის სახით.
2. საგადასახადო სესხით სარგებლობის უფლება აქვს პირს, რომელიც “მეწარმეთა შესახებ” საქართველოს კანონის შესაბამისად ეწევა სამეწარმეო საქმიანობას და 2008 წლის 1 იანვრიდან შესაბამის საგადასახადო ორგანოში გაიარა სახელმწიფო და საგადასახადო რეგისტრაცია. ამასთან პირმა საგადასახადო სესხის მისაღებად შესაბამის საგადასახადო ორგანოს უნდა მიმართოს რეგისტრაციიდან 12 თვის ვადაში.
3. საგადასახადო სესხი მეწარმე პირზე გაიცემა მხოლოდ ერთხელ, მისი მოთხოვნის შემთხვევაში. პირს (მათ შორის რეორგანიზაციის შედეგად ჩამოყალიბებულ პირს) ეკრძალება ერთზე მეტი საგადასახადო სესხით სარგებლობა.
4. პირის მიერ სასესხო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სესხის აღების შემთხვევაში მისი აღრიცხვის მიზნით საგადასახადო სესხის ამღები პირისათვის საგადასახადო ორგანოები  ამ ინსტრუქციის მე-2 მუხლით დადგენილი წესითა და ფორმით ხსნიან და აწარმოებენ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათებს. რომელზედაც საგადასახადო სესხის გაცემისას გაკეთდება შემდეგი ჩანაწერები:
ა) გაცემულია საგადასახადო სესხი, რომელიც აისახება გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათის მე-5, მე-10 და 25-ე გრაფებში, სასესხო ხელშეკრულებაში მითითებული სესხის გაფორმების თარიღისათვის;
ბ) ხელშეკრულების დასრულების თარიღისათვის კეთდება ჩანაწერი: “განულებულია საგადასახადო სესხის დაბრუნების ვადის ამოწურვის გამო, ჩაიწერება გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათის მე-4 გრაფაში და შესაბამისად გამოიყვანება სალდო ამ ინსტრუქციის მოქმედი წესის შესაბამისად; “გადატანილია სარგებელი სხვა ბარათზე” გრ. 20 მინუს ოპერაციით, შესაბამისად მოაკლდება გრ. 21-ს და გრ. 24-ს”; “დაერიცხა სარგებელი” სხვა არაკლასიფიცირებულ საერთო სახელმწიფოებრივ გადასახადში. გრ. 18 და გრ. 24;
5. საგადასახადო სესხის ზღვრული ოდენობა განისაზღვრება 2000 ლარის ოდენობით და იგი გაიცემა არა უმეტეს 10 წლისა და 3 თვის (123 თვის) ვადით, რომელსაც დაერიცხება წლიური 4%-იანი სარგებელი. ამასთან, სარგებლის დარიცხვა მოხდება ყოველდღიურად, საგადასახადო სესხის გაცემის მეორე დღიდან 4%-ის 1/365 ნაწილის ოდენობით. ჩანაწერი, საბოლოო დაანგარიშებული სარგებლის თანხის ოდენობის შესახებ გაკეთდება საგადასახადო სესხის ვადის ამოწურვის ბოლო თარიღისათვის გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათის მე-11 გრაფაში “დარიცხულია სარგებელი სასესხო ხელშეკრულების შესაბამისად”.
6. საგადასახადო სესხით მოსარგებლე პირს უფლება აქვს პირველი 10 წლის (120 თვის) განმავლობაში არ მოახდინოს სესხზე დარიცხული პროცენტის და ძირითადი თანხის გადახდები, მაგრამ აღნიშნული ვადა არ უნდა აღემატებოდეს საგადასახადო სესხით სარგებლობის შესახებ გაფორმებულ ხელშეკრულებაში მითითებულ სესხის დაფარვის ვადებს.
7. 10 წლიანი (120 თვიანი) ვადის (ან საგადასახადო სესხით სარგებლობის თაობაზე გაფორმებულ ხელშეკრულებაში მითითებული სესხის დაფარვის ვადის)  ამოწურვის შემდეგ საგადასახადო სესხზე დარიცხული პროცენტის და ძირითადი თანხის გადახდის ვალდებულება პირს ეკისრება ყოველთვიურად თანაბარი ოდენობით.
მაგალითი 1:  შპს “ელიტა”-მ 2008 წლის 15 თებერვალს საგადასახადო რეგისტრაციის მიხედვით შესაბამის საგადასახადო ორგანოსთან გააფორმა სასესხო ხელშეკრულება 2000 ლარზე 10 წლის და 3 თვის ვადით.  საგადსახადო სესხით სარგებლობისათვის მას 2018 წლის 15 თებერვლისათვის დაერიცხება სარგებელი წლიური 80 ლარის (2000X4%), ხოლო მთლიანობაში კი _ 800 ლარის (80 ლარი X 10 წელი) ოდენობით.
შპს “ელიტა”-მ საგადასახადო სესხის ძირითადი თანხის და მასზე დარიცხული პროცენტის გადახდა უნდა მოახდინოს 2018 წლის 15 თებერვლის შემდეგ სამი თვის განმავლობაში თანაბარი ოდენობით. კერძოდ:
I თვე – ძირითადი _ 666 ლარი და პროცენტი _ 266 ლარი;
II თვე – ძირითადი _ 667 ლარი და პროცენტი _ 267 ლარი;
III თვე – ძირითადი _ 667 ლარი და პროცენტი _ 267 ლარი;
8. საგადასახადო სესხის აღრიცხვის მიზნით გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე, სასესხო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სესხის დაფარვის ვადის ამოწურვის შემდეგ სესხის ძირითადი თანხის ერთი მესამედი ნაწილის შემცირების პროცედურის პარალელურად, ამავე ბარათზე დარიცხული სარგებლის თანხის ერთი მესამედი ნაწილი ავტომატურად გადავა სხვა არაკლასიფიცირებული საერთო სახელმწიფოებრვი  გადასახადის პირადი აღრიცხვის ბარათის ფინანსური სანქციის ნაწილში, დარიცხვის გრაფაში (თანხის დანარჩენი ორი მესამედის გადატანა პირადი აღრიცხვის ბარათზე განხორციელდება შესაბამისად სესხის დაფარვის მეორე და მესამე თვეებში) და გაკეთდება ჩანაწერი: “გადმოტანილია საგადასახადო სესხის პირადი აღრიცხვის ბარათიდან სარგებლის თანხის ერთი მესამედი ნაწილი”.
9. საგადასახადო სესხის აღრიცხვის მიზნით გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე  არსებული თანხა (ზედმეტობა), სხვა გადასახადების პირადი აღრიცხვის ბარათების ჩავაწერბთან ერთად, მონაწილეობას ღებულობს გასალდოების პროცედურაში.
10. პირის მიერ საგადასახადო სესხის ხელშეკრულების 10 წელზე და 3 თვეზე (123 თვეზე) ნაკლები ვადით გაფორმების შემთხვევაში საგადასახადო სესხის აღრიცხვის მიზნით გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე შეტანება საგადასახადო სესხის ხელშეკრულების  გაფორმების და მისი დასრულების ბოლო ვადის ამღნიშვნელი თარიღები და  წლიური 4%-იანი სარგებლის დარიცხვა განხორციელდება სესხის გაცემის მეორე დღიდან ყოველდრიურად 1/365-ე ნაწილის ოდენობით, ხოლო სარგებლის დაფარვის, ანუ მისი სხვა არაკლასიფიცირებული საერთო სახელმწიფოებრივი გადასახადის პირადი აღრიცხვის ბარათზე გადატანა, დარიცხვის ოპერაციით, განხორციელდება სესხის დასრულების ბოლო თარიღისათვის.
11. საგადასახადო სესხით მოსარგებლე პირის ინიციატივით შესაძლებელია სასესხო ხელშეკრულების ვადაზე ადრე შეწყვეტა, მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ ხელშეკრულების შეწყვეტის პერიოდისათვის პირის მიერ შესრულებული იქნება ნაკისრი ვალდებულებები. ამ შემთხვევაში საგადასახადო სესხის აღრიცხვის მიზნით გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გატარების პროცედურა მიმდინარეობს სტანდარტულად, ამ მუხლის მე-10 პუნქტის ანალოგიურად.
მაგალითი 2: შპს “ელიტა”-მ გამოთქვა სურვილი აღებული საგადასახადო სესხის და სარგებლის პროცენტის ვადაზე ადრე დაფარვისა და ნაცვლად სასესხო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული 10 წილის და 3 თვის (123 თვის) ვადისა გადახდა დაიწყოს 5 წლის დასრულების (60 თვის) შემდეგ.
ამ შემთხვევაში სხვა არაკლასიფიცირებული საერთო სახელმწიფოებრივი გადასახადის გადამხდელის  პირადი აღრიცხვის ბარათის საურავის გრაფაში მოხდება კუთვლილი სარგებლის თანხის დარიცხვა 400 ლარის {(2000 X 4%): 100} X 5 ოდენობით და მხოლოდ ამის შემდეგ იქნება შესაძლებელი მოახდინოს მისი გადახდა ერთჯერადად მთლიანი თანხის (400 ლარი) ოდენობით.
12. საგადასახადო სესხით მოსარგებლე პირის მიერ  სასესხო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობების დარღვევის შემთხვევაში, მასზე გავრცელდება საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული სანქციები და ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები. 
13. საგადასახადო სესხით მოსარგებლე პირების მიერ მიღებული საგადასახადო სესხის თანხები, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 71-ე მუხლით გათვალისწინებული ზედმეტად გადახდილი თანხების დაბრუნების პროცედურების განხორციელებისას არ გაითვალისწინება”. მაგრამ, იგი მონაწილეობას ღებულობს გასალდოების პროცედურაში. 
მაგალითი 3: შპს “ელიტა”, რომელმაც სახელმწიფო და საგადასახადო რეგისტრაცია/აღრიცხვა გაიარა 2008 წლის 15 თებერვალს, შესაბამის საგადასახადო ორგანოს მიმართა თხოვნით საგადასახადო სესხის მისაღებად. საგადასახადო ორგანომ დააკმაყოფილა შპს “ელიტა”-ს თხოვნა და მას გამოუყო საგადასახადო სესხი 2000 ლარის ოდენობით 10 წლის და 3 თვის (123 თვის) ვადით. აღნიშნული სესხის თანხების აღრიცხვა განხორციელდა ამ მიზნისათვის გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე.
ამავდროულად შპს “ელიტა”-ს ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების განხორციელებისას (შედარება განხორციელდა საგადასახადო სესხის აღრიცხვის მიზნით გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე რიცხული თანხების, 2000 ლარის გათვალისწინებით), დაუდგინდა ბიუჯეტის სასარგებლოდ ზედმეტად გადახდილი თანხები 3500 ლარის ოდენობით, რაზედაც მან წარუდგინა საგადასახადო ორგანოს “გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნა” მისი დაბრუნების მოთხოვნით.
ამ შემთხვევაში შპს “ელიტა”-ს ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების შედეგებიდან გამომდინარე წარმოქმნილი ზედმეტობის დაბრუნება უნდა განხორციელდეს საგადასახადო სესხის აღრიცხვის მიზნით გახსნილ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათის მონაცემების მხედველობაში მიღებით და გადამხდელს უნდა დაუბრუნდეს ზედმეტობის თანხა 1500 ლარის ოდენობით (3500 - 2000).

მუხლი 142.  ვალდებულ პირთა მიერ გადახდილი საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის დარიცხული და გადახდილი თანხების აღრიცხვის წესი (22.10.2008 N 800)
1. საბაჟო ორგანოს შესაბამისი უფლებამოსილი პირები, მათთვის მინიჭებული კომპეტენციის ფარგლებში პასუხს აგებენ ვალდებულ პირზე დარიცხული და გადახდილი თანხების აღრიცხვის წარმოებისა და ანგარიშგების შედგენის სისწორეზე, აგრეთვე ზედმეტად გადახდილი ან შეცდომით ჩარიცხული თანხების ბიუჯეტიდან დაბრუნების ან საბაჟო გადასახდელის ერთი სახიდან მეორეში გადატანის სისწორეზე და აღრიცხვის დოკუმენტების დაცულობაზე.
2. ვალდებული პირის მიერ საბაჟო ორგანოებისადმი საქართველოს საბაჟო კოდექსითა და საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად წარდგენილი ინფორმაცია არის კომერციული საიდუმლოება და მისი გამოყენება დასაშვებია მხოლოდ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 122-ე მუხლით დადგენილი წესით.
3. კონფიდენციალური ინფორმაცია საბაჟო ორგანოს მიერ არ შეიძლება გადაეცეს მესამე პირს, გარდა ამ ინსტრუქციის პირველი მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 თავით დადგენილი შემთხვევებისა.
4. ამონაბეჭდი კომფიდენციალური მონაცემების თაობაზე შესაბამისად ხელმოწერილი უნდა იქნეს საბაჟო ორგანოს უფლებამოსილი პირის მიერ.
5. საბაჟო ორგანოები ვალდებული არიან აწარ-მოონ საბაჟო გადასახდელების ზედმეტად ან შეცდომით ჩარიც-ხული თანხების, საბაჟო გადასახდელების ერთი სახიდან მეორეში გადატანისა და დაბრუნების რეესტრები ელექტრონული ვერსიის სახით, თანახმად, ამ ინსტრუქციის დანართების N7, N8 და N9.
6. საბაჟო ვალდებუ-ლების შესრულების აღრიცხვის წარმოების მიზნით საბაჟო ორგანოებში ამ ინსტრუქციის მე-2 მუხლით დადგენილი წესის შესაბამისად იხსნება გპაბ-ი (დანართი N1). გპაბ-ი ერთიანია. გადასახადელების სხვადასხვა სახეების მიხედვით გპაბ-ის გახსნა ხდება პროგრამულად.
7. გპაბ იხსნება არსებული საბაჟო გადასახდელების მიხედვით ცალ-ცალკე.
8. ვალდებულ პირთა მიერ საბაჟო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის მიზნით დეპოზიტის გამოყენების შემთხვევაში საბაჟო დეპოზიტების აღრიცხვა წარმოებს  დანართი N27-ის შესაბამისად, (“დეპოზიტები სახელმწიფო ხაზინაში”). ამასთან, დეპოზიტიდან საბაჟო ვალდებულების შესრულების მიზნით თანხის ბიუჯეტში გადატანა უნდა განხორციელდეს ვალდებული პირის მიერ თავისუფალი ფორმით შედგენილი განცხადების საფუძველზე. გარდა საგარანტიო უზრუნველყოფისათვის განკუთვნილი სადეპოზიტო თანხებისა.
9. საქართველოს საბაჟო კოდექსის 237-ე მუხლის შესაბამისად, საბაჟო გადასახდელების გადაუხდელობის გამო დარიცხული საურავი, რომელიც გამოიანგარიშება კონკრეტული საბაჟო გადასახდელის თანხის მიმართ პროცენტულად, აღირიცხება იმავე გადასახდელის გპაბ-ზე და მიიმართება იმ სახაზინო კოდზე, რომელ გადასახდელსაც ერიცხება საურავი.
10. საბაჟო სამართალდარღვევათა ჩადენის გამო ვალდებულ პირზე დარიცხული საჯარიმო თანხების აღრიცხვისათვის საბაჟო ორგანოები გპაბ–ის პროგრამაში ხსნიან ბარათებს საბაჟო ჯარიმებისათვის რომელიც მოიცავს: (16.06.2009 N 382)
ა) ჯარიმას _ დეკლარირების დადგენილ ვადაში განუხორციელებლობისათვის;
ბ) ჯარიმას _ საბაჟო ორგანოს თანხმობის გარეშე საბაჟო იდენტიფიკაციის საშუალებების მოხსნის/მოცილების ან/და განადგურებისათვის;
გ) ჯარიმას _ საბაჟო გადასახდელების ოდენობის შემცირებისათვის;
დ) ჯარიმას _ არასატარიფო ღონისძიებების დაცვისთვის თავის არიდებისათვის;
ე) ჯარიმას _ საქართველოს საბაჟო საზღვარზე საქონლის უკანონოდ გადატანის ან გადმოტანისათვის;
ვ) ჯარიმას _ საბაჟო ორგანოსთან შეუთანხმებლად საბაჟო ზედამხედველობის ქვეშ მყოფი საქონლის გახსნის, ხელმეორედ შეფუთვის, გადატვირთვის ან გადმოტვირთვისათვის;
ზ) ჯარიმას _ თავისუფალი ზონისათვის დადგენილი მოთხოვნების დარღვევისათვის;
თ) ჯარიმას _ საბაჟო ორგანოს უფლებამოსილი პირისათვის წინააღმდეგობის გაწევისათვის:
ი) ჯარიმას _ სატრანსპორტო საშუალების გადაადგილებასთან დაკავშირებული საქართველოს საბაჟო კანონმდებლობის დარღვევისათვის;
კ) ჯარიმას _ საბაჟო დამუშავების ოპერაციებზე საბაჟო კანონმდებლობით დადგენილი პირობების დარღვევისათვის;
ლ) ჯარიმას _ საქონლის დაკარგვის, განადგურების ან უკანონო განკარგვისათვის;
მ) ჯარიმას _ დოკუმენტების შენახვის ვადის დარღვევისათვის;
ნ) ჯარიმას _ საბაჟო დეკლარაციაში საბაჟო ღირებულების თაობაზე არასწორი მონაცემების შეტანისათვის;
ო) ჯარიმას _ სატრანსპორტო საშუალების შემოსვლის/ჩამოფრენის ან გასვლის/გაფრენის შესახებ საბაჟო ორგანოსათვის შეუტყობინებლობისათვის;
პ) ჯარიმას _ საბაჟო საწყობის, თავისუფალი საწყობის ან უბაჟო ვაჭრობის პუნქტის საქმიანობის ნებართვის მფლობელის მიერ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სანებართვო პირობების შეუსრულებლობისათვის;
ჟ) ჯარიმას _ საბაჟო დეკლარაციაში არასწორი მონაცემების შეტანისათვის.
11. ვალდებულ პირთა გპაბ-ზე ჯარიმის დარიცხვის საფუძველს წარმოადგენს შესაბამისი სამართალდარღვევის ოქმზე საბაჟო ორგანოს უფროსის ან მისი მოადგილის მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილება ან/და საქართველოს საბაჟო კოდექსის 235-ე მუხლის მე-12 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევებში სამართალდარღვევათა ოქმი. ამ პუნქტით დარიცხული თანხების ვალდებული პირის გპაბ-ზე გატარებას ახორციელებს საბაჟო ორგანოს საბაჟო კონტროლისა და ინფორმაციის დამუშავების განყოფილება. 
12. საქართველოს საბაჟო კოდექსის 234-ე მუხლის შესაბამისად, საბაჟო სანქციის თანხებზე საურავის დარიცხვა არ ხდება.     
13. ვალდებულ პირთა გპაბ-ზე (დანართი N1), მე_6 გრაფაში (გადახდილია ბიუჯეტში) ჩანაწერის გატარების საფუძვლად მიიღება შესაბამისი ბიუჯეტების ანგარიშებზე განხორციელებული თანხების გადარიცხვის ოპერაციების შესახებ სახელმწიფო ხაზინის ამონაწერი ან სახელმწიფო ხაზინის ელექტრონული ფაილი.
14. გპაბ-ში მიეთითება ვალდებული პირის დასახელება (სახელი გვარი), საიდენტიფიკაციო ნომერი, საბაჟო გადასახდელის დასახელება და პერიოდი.
15. გპაბ-ი საბაჟო ორგანოებში იხსნება იურიდიული და ფიზიკური პირებისათვის, არარეზიდენტებისათვის, რომლებიც ახორციელებენ საბაჟო პროცედურებს და მოქმედი საბაჟო კანონმდებლობის შესაბამისად ექვემდებარებიან საბაჟო გადასახდელების გამოანგარიშებას და გადახდას, მათ მიერ საბაჟო დამუშავების ოპერაციის განხორციელების ადგილის მიხედვით საბაჟო ორგანოში, რომელთა იდენტიფიცირება მოხდება “საბაჟო დეკლარაციის სახეების, ფორმების, შევსების, წარდგენის, დაბრუნების, შეცვლის,  რეგისტრაციის და მონაცემთა ბაზის ელექტრონული დამუშავების სისტემის გამოყენებით, ზეპირი დეკლარირებით ან სხვა მოქმედებების განხორციელებით საბაჟო დეკლარაციის წარდგენის, ფიზიკური პირის საბაჟო დეკლარაციის ფორმისა და შევსების, საფოსტო გზავნილის დეკლარაციის ფორმისა და შევსების წესების შესახებ ინსტრუქციების და საბაჟო დეკლარირების კლასიფიკატორის დამტკიცების თაობაზე” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2007 წლის 22 ნოემბრის N1232 ბრძანებით დამტკიცებული დანართი N2-ით გათვალისწინებული სატვირთო-საბაჟო დეკლარაციის მე-2 ან მე-8 გრაფის და სარეგისტრაციო მონაცემების მიხედვით;
16. ვალდებული პირის მიმართ საბაჟო სამართალდარღვევათა ჩადენის გამო ჯარიმის თანხების დარიცხვის შესახებ ჩანაწერები გპაბ-ზე განხორციელდება “ანგარიშსწორება ფინანსური სანქციის სახით ჯარიმის თანხაზე” განაყოფის “დარიცხულია” ან “შემცირებულია” გრაფების მიხედვით. 
17. ამ მუხლის თანახმად, გპაბ-ზე საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხების დარიცხვა გულისხმობს საბაჟო ორგანოში კონკრეტული პერიოდისათვის  ვალდებული პირის მიერ გადასახდელი საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხის აღრიცხვას. დარიცხვა მოიცავს შესწორებით დარიცხვას და სავარაუდო დარიცხვას. ამასთანავე, შესწორებითი დარიცხვის განხორციელების შემთხვევაში უქმდება სავარაუდო დარიცხვა.
18. სავარაუდო დარიცხვას საბაჟო ორგანო ახორციელებს მის ხელთ არსებული სანდო ინფორმაციის საფუძველზე და იმ შემთხვევაშიც, როდესაც დეკლარანტი არ წარმოადგენს დასარიცხად საჭირო უტყუარ ინფორმაციას. საბაჟო კონტროლისა და ინფორმაციის დამუშავების განყოფილება სავარაუდო დარიცხვებს ახორციელებს სათანადოდ გაფორმებული დასკვნის საფუძველზე.
19. გპაბ-ში ჩანაწერები ხორციელდება საბაჟო ორგანოს საბაჟო დამუშავების ოპერაციის სამმართველოს მუშაკების მიერ, ვალდებული პირის მიერ წარმოდგენილი  საბაჟო დეკლარაციების, კამერალური შემოწმების მასალების, უფლებამოსილი მაკონტროლებელი ორგანოების შემოწმების მასალების და სხვა სათანადო ინფორმაციის, არსებული წესის შესაბამისად გაფორმებული დასკვნების, გადახდილი თანხების შესახებ ინფორმაციის, კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გადაწყვეტილებების, საბაჟო ვალდებულების შესრულების ვადების გაგრძელების შესახებ დასკვნების, სახელმწიფო ხაზინიდან და საბანკო დაწესებულებებიდან მიღებული ამონაწერებისა და სხვა დოკუმენტების საფუძველზე. ამასთან, საბაჟო დეკლარაციის გპაბ-ზე გადატანა ხდება ავტომატურ რეჟიმში ASYCUDA-ს მეშვეობით.
20. საქონელზე, რომლის მიმართაც გამოყენებული უნდა იქნეს საბაჟო რეჟიმი, ვალდებულ პირს ევალება საბაჟო ორგანოს წარუდგინოს საბაჟო დეკლარაცია, თუ საქართველოს საბაჟო კოდექსით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
21. საბაჟო დეკლარაციის წარდგენა შესაძლებელია განხორციელდეს, როგორც წერილობითი, ისე ელექტრონული ფორმით. ზეპირი დეკლარირების დროს დასადეკლარირებელი საქონლის არსებობის შემთხვევაში პირი ვალდებულია წარადგინოს წერილობითი დეკლარაცია.
22. “საბაჟო დეკლარაციის სახეების, ფორმების, შევსების, წარდგენის, დაბრუნების, შეცვლის,  რეგისტრაციის და მონაცემთა ბაზის ელექტრონული დამუშავების სისტემის გამოყენებით, ზეპირი დეკლარირებით ან სხვა მოქმედებების განხორციელებით საბაჟო დეკლარაციის წარდგენის, ფიზიკური პირის საბაჟო დეკლარაციის ფორმისა და შევსების, საფოსტო გზავნილის დეკლარაციის ფორმისა და შევსების წესების შესახებ ინსტრუქციების და საბაჟო დეკლარირების კლასიფიკატორის დამტკიცების თაობაზე” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2007 წლის 22 ნოემბრის N1232 ბრძანებით დამტკიცებული დანართი N17-ით (სატვირთო საბაჟო დეკლარაციის ფორმა N2) დეკლარირების დროს ფიზიკურ პირზე დარიცხული საბაჟო გადასახდელების თანხების გპაბ-ზე ასახვას ახორციელებს საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის შესაბამისი რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) საბაჟო კონტროლისა და ინფორმაციის დამუშავების განყოფილება. 
23. საბაჟო დეკლარაციაში დაფიქსირებული მონაცემები გპაბ-ზე აისახება მისთვის შეფასების “A” ნომრის მინიჭების შემდეგ დაუყოვნებლივ. 
24. საბაჟო დეკლარაციის ბათილად ცნობის (გაუქმების) შემთხვევაში გპაბ-ზე ბათილად ცნობილი (გაუქმებული) საბაჟო დეკლარაციის შესაბამისი მონაცემები ექვემდებარება განულებას. აღნიშნულის თაობაზე შეტყობინება ეგზავნება საბაჟო ორგანოს შესაბამის პასუხისმგებელ პირს.
25. ვალდებული პირის მიერ საბაჟო გადასახდელების თანხის არასწორად (შეცდომით) გადახდის შემთხვევაში მონაცემების გპაბ-ზე გასწორება ხორციელდება საბაჟო ორგანოს მიერ გაფორმებული დასკვნის (აქტის) საფუძველზე.
26. შეტყობინება არის საბაჟო ორგანოს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ–სამართლებრივი აქტი, რომელიც წარედგინება ვალდებულ პირს. შეტყობინების შესრულება ვალდებული პირის მიერ სავალდებულოა საქართველოს საბაჟო კოდექსით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით.
27. ,,შეტყობინების” (“საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურში საბაჟო სამართალდარღვევის საქმის წარმოების წესის თაობაზე ინსტრუქციის დამტკიცების შესახებ” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2006 წლის 20 დეკემბრის N1755 ბრძანების დანართი N4) საბაჟო გადასახდელის ან/და საბაჟო სან-ქციების თანხების დარიცხვის შესახებ და ,,ვალდებული პირის მოთხოვნის’’ (ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხის დაბრუნების ან/და ჩათვლის თაობაზე (დანართი N28)  წარდგენის ხან-დაზმულობის ვადაა 6 წელი. ეს ვადა აითვლება შესაბამისი ვალდებულების წარმოშობის კალენდარული წლის დას-რულებიდან.
28. საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხების ბარათზე ასახვა უნდა განხორციელდეს საბანკო დაწესებულების მიერ საგადახდო დავალების საბანკო დაწესებულებაში გატარების თარიღით.Aამასთან, საბაჟო ვალდებულების შესრულების თარიღად მიჩნეული იქნეს ბიუჯეტის შესაბამის ანგარიშზე თანხის ჩარიცხვის თარიღი ან ვალდებული პირის მიერ სახელმწიფო ხაზინაში დეპოზიტით უზრუნველყოფილი საბაჟო ვალდებულებების შეუსრულებლობის შემთხვევაში საბაჟო ორგანოს მიერ ხაზინის ერთიან ანგარიშზე განთავსებული დეპოზიტიდან თანხის სახელმწიფო ბიუჯეტში ჩარიცხვის თარიღი.
29. გპაბ-ზე (გრ. 2) საბაჟო დეკლარაციის გატარების დროს მიეთითება საბაჟო რეჟიმის კოდი, თანახმად ამ ინსტრუქციის დანართი N29-ით გათვალისწინებული კლასიფიკატორისა.
30. ვალდებული პირის მიერ საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხის დასარიცხად საჭირო ინფორმაციის წარმოუდგენლობის შემთხვევაში  საქართველოს საბაჟო კოდექსის 203-ე მუხლის შესაბამისად, საბაჟო ორგანოები უფლებამოსილები არიან გააკეთონ დარიცხვა მათ ხელთ არსებული ინფორმაციის საფუძველზე და გაუგზავნოს მას შესაბამისი შეტყობინება, “საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურში საბაჟო სამართალდარღვევის საქმის წარმოების წესის თაობაზე ინსტრუქციის დამტკიცების შესახებ” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2006 წლის 20 დეკემბრის N1755 ბრძანების დანართი N4-ის ფორმის შესაბამისად.
31. საბაჟო ორგანოს უფლება აქვს განახორციელოს თითოეული ვალდებული პირის კუთვნილი საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხის დარიცხვა შემდეგი ერთი ან ერთზე მეტი ინფორმაციის საფუძველზე:
ა)  ვალდებული პირის საბაჟო დეკლარაცია;
ბ) შემოწმების მასალები და სხვა ინფორმაცია, რომელიც ცნობილია საბაჟო ორგანოსათვის;
გ) საბაჟო სამართალდარღვევის ოქმი.
32. საბაჟო ორგანო დამოუკიდებლად ახორციელებს საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხების დარიცხვას და ამის თაობაზე ვალდებულ პირს უგზავნის შეტყობინებას, თუ საბაჟო ორგანო დაასკვნის, რომ ადრინდელი დარიცხვა არასწორია, ხანდაზმულობის ვადის გათვალისწინებით.
33. იმ შემთხვევაში, როდესაც ვალდებული პირის კუთვნილი საბაჟო გადასახდელის გადახდევინება დაკავშირებულია საბაჟო დეკლარაციის შევსებასთან, ამ შემთხვევაში საბაჟო გადასახდელის გადახდის ვალდებულებათა ამსახველი დეკლარაციის შევსება და წარდგენა განიხილება, როგორც:
ა)  ამ გადასახდელის დარიცხვა;
ბ) შეტყობინება;
გ) საქართველოს საგადასახადო ან/და საბაჟო კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში შესასრულებელი ვალდებულება.
34. თუ ვალდებულმა პირმა განსაზღვრულ ვადაში არ გადაიხადა დადგენილი საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხა, საბაჟო ორგანოები ამ პირის მიმართ ახორციელებენ საბაჟო ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებებს, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის XI თავით საბაჟო ორგანოებისათვის დადგენილი წესით.
35. საბაჟო გადასახდელის თანხის, საბაჟო კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში  გადაუხდელობის შემთხვევაში, ვალდებული პირის მიმართ გამოიყენება საურავის დარიცხვისა და სალდირების პროცედურის ამ ინსტრუქციის მე-3 მუხლის მე-16 პუნქტით  დადგენილი ნორმა, ხოლო პირის მიერ პლასტიკური ბარათის მეშვეობით გადახდისას “საგადახდო დავალების“ საბანკო დაწესებულებაში ელექტრონული შეტყობინების სახით წარდგენის შემთხვევაში, საურავის დარიცხვა განხორციელდეს საპროცესინგო ცენტრში გატარების თარიღიდან და შესაბამისად ვალდებული პირის გპაბ-ზე სავადო თარიღად მიჩნეული იქნეს საპროცესინგო ცენტრში გატარების თარიღი. ბიუჯეტში ჩარიცხული თანხებით გპაბ-ზე ასახვის შემდეგ, არა უგვიანეს მეორე სამუშაო დღისა, ავტომატურ რეჟიმში განხორციელდეს არსებული სავადო თარიღის შეცვლა საპროცესინგო თარიღით. ამასთან, სალდირების პროცედურაში მონაწილეობას ღებულობს ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული საბაჟო გადასახდელების ყველა ბარათი, გარდა ხაზინის ერთიან ანგარიშზე განთავსებული დეპოზიტის თანხისა. (4.03.2010 N 150)
36. ვალდებულ პირთა  გპაბ-ი გადასახდელების მიხედვით საბაჟო ვალდებულებების არსებობის შემთხვევაში ბიუჯეტის დავალიანებათა დაფარვა უნდა განხორციელდეს შემდეგი თანმიმდევრობით:
ა) საბაჟო გადასახადელის ძირითადი თანხის გადახდა;
ბ) საბაჟო სანქციის სახით დარიცხული ჯარიმის თანხის გადახდა;
გ) დარიცხული საურავის თანხის გადახდა.  
37. საბაჟო გადასახდელების გადახდის ვადებია:
ა) საბაჟო გადასახდელების საბაჟო დეკლარაციით დარიცხვის შემთხვევაში საქონლის გაშვებამდე, გარდა დროებითი შემოტანის დროს იმპორტის გადასახდელების გადახდისაგან ნაწილობრივ გათავისუფლებული საქონლის საქართველოს საბაჟო ტერიტორიაზე ყოფნის ყოველ სრულ და არასრულ კალენდარულ თვეზე გადასახდელი იმპორტის გადასახდელების თანხის (გარდა საბაჟო მოსაკრებლისა) 3%-ისა, რომელიც გადაიხდევინება ყოველთვიურად, არა უგვიანეს საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვისა “საქონლის დროებითი შემოტანის საბაჟო რეჟიმის გამოყენების წესების შესახებ ინსტრუქციის დამტკიცების თაობაზე” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2006 წლის 20 დეკემბრის N1757 ბრძანების N1 დანართის შესაბამისად, ხოლო ბოლო გადახდა უნდა განხორციელდეს საქონლის დროებითი შემოტანის საბაჟო რეჟიმის დასრულების დღეს. შესაბამისად საბაჟო გადასახდელების გპაბ-ზე ასახვა უნდა განხორციელდეს ზემოთაღნიშნულ ვადებში. დეკლარანტის სურვილის შემთხვევაში მთელი გადასახდელი თანხა შეიძლება გადახდილი იქნეს ერთდროულად. თანხის ერთდროულად გადახდის შემთხვევაში გადახდის ვადის დადგომამდე იგი ჩაითვლება ზედმეტად გადახდილად და შესაბამისად მონაწილეობას მიიღებს სალდირების პროცედურაში. ამ პუნქტში მოცემული ვადების დარღვევის შემთხვევაში (ყოველი თვის 15 რიცხვი) საბაჟო დავალიანების წარმოქმნილ თანხაზე საურავის დარიცხვა განხორციელდება დავალიანების წარმოშობის მომდევნო კალენდარული დღიდან.
მაგალითი: შპს “ელიტა”-მ 2009 წლის თებერვალში ტვირთი მოაქცია დროებითი შემოტანის საბაჟო რეჟიმში და საბაჟო დეკლარაციასთან ერთად წარადგინა “საქონლის დროებითი შემოტანის საბაჟო რეჟიმში მოქცეული, იმპორტის გადასახდელების გადახდისაგან ნაწილობრივ გათავისუფლებული საქონლის მიმართ გადასახდელი თანხის გადახდის განრიგი”, რომლის მიხედვითაც ყოველთვიურად გადასახდელი საბაჟო გადასახდელების გადახდის თარიღად არჩეული იქნა თვის 8 რიცხვი. შპს “ელიტა”-მ თებერვლის თვის გადასახდელები ნაცვლად 8 მარტისა გადაიხადა 25 მარტს, ასეთ შემთხვევაში იმპორტის გადასახდელების გადახდისაგან ნაწილობრივ გათავისუფლებულ, დროებით შემოტანილ საქონელზე წარმოშობილ საბაჟო დავალიანების თანხაზე საურავი გადაიხდევინება დავალიანების წარმოშობის მომდევნო კალენდარული დღიდან, ანუ 16 მარტიდან 25 მარტის ჩათვლით პერიოდზე (სულ 10 დღე). (16.06.2009 N 382)
ბ) თუ საბაჟო ვალდებულების შესრულების საფუძველს არ წარმოადგენს საბაჟო დეკლარაცია და საბაჟო გადასახდელების დარიცხვა შესაძლებელია “შეტყობინების” საფუძველზე, მაშინ საბაჟო გადასახდელები გადახდილი უნდა იქნეს “შეტყობინების” მიღებიდან 15 კალენდარულ დღეში;
გ) თუ პირს გაუგრძელდა საბაჟო გადასახდელების გადახდის ვადა, მაშინ საბაჟო გადასახდელები გადახდილი უნდა იქნეს არა უგვიანეს ამ შეცვლილი (გაგრძელებული) ვადის ფარგლებში;
დ) გამარტივებული წესით საბაჟო დეკლარაციის წარდგენის დროს, თუ იქნება გადახდის სხვა ვადები, მაშინ საბაჟო გადასახდელების გადახდა უნდა განხორციელდეს ამ ვადაში.
371. ამ მუხლის 37-ე პუნქტში მითითებული დროებითი შემოტანის საბაჟო რეჟიმში მოქცეული იმპორტის გადასახდელების გადახდისაგან ნაწილობრივ გათავისუფლებული საქონლის მიმართ გადასახდელი თანხის განრიგის გაუქმების ან მისი შეცვლის შემთხვევაში საბაჟო მოხელე ვალდებულია შესაბამის პროგრამაში (AშYჩUDA) გადაამოწმოს ის საბაჟო დეკლარაცია, რომლის შესაბამისადაც იყო დამტკიცებული გადასახდელი თანხის გადახდის განრიგი დაGრეჟიმის პირობების საბაჟო დეკლარაციის მონაცემებთან შედარებით შეცვლის შემთხვევაში განრიგის გაუქმება ან/და ახლით შეცვლა განახორციელოს სათანადო წესით გაფორმებული შესაბამისი დასკვნის საფუძველზე. (16.06.2009 N 382)
38. ვალდებული პირის წერილობითი განცხადების შედეგად, რეგისტრირებულ საბაჟო დეკლარაციაში დაფიქსირებული გადასახდელი თანხის ან მისი ნაწილის გადახდის ვადა შეიძლება გაგრძელდეს 1 კალენდარული თვით. ამ შემთხვევაში საბაჟო ორგანოში წარმოდგენილი უნდა იქნეს გადასავადებელი თანხის შესაბამისი საბაჟო გარანტია. საბაჟო გადასახდელის თანხის გადახდის ვადის გადავადება ვალდებულ პირს არ ათავისუფლებს საურავის გადახდისაგან და ბარათზე გადასახდელის გადახდის ვადა არ იცვლება.
39. საბაჟო ვალდებულების შესრულების ვადის გაგრძელების შესახებ შემოსავლების სამსახურის მიერ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში გადავადებული საბაჟო ვალდებულებების დაფარვის გრაფიკზე საბაჟო ორგანოსა და ვალდებულ პირს შორის იდება ხელშეკრულება გადასახდელი თანხის პერიოდულად გადახდის გრაფიკის შესახებ.
40. თუ ფინანსურ დარეგულირებაზე პასუხისმგებელია მესამე პირი (ირიბი წარმომადგენელი), ამ შემთხვევაში მათ მიერ გადახდილი საბაჟო გადასახდელების თანხების ასახვა უნდა განხორციელდეს ვალდებული პირის გპაბ-ზე და შესაბამისად ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასაახდელების თანხები უბრუნდება ვალდებულ პირს.
41. საქართველოს საბაჟო კოდექსის 205-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საბაჟო ორგანო ვალდებულია ვალდებულ პირს წარუდგინოს შეტყობინება, თუ საბაჟო ორგანომ დაადგინა საბაჟო სამართალდარღვევის არსებობა, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც გადახდას დაქვემდებარებული გადასახდელის თანხა დეკლარირებულია პირის მიერ წარმოდგენილ საბაჟო დეკლარაციაში და მასში მითითებული გადასახდელის თანხა შეესაბამება საბაჟო ორგანოს მიერ გამოანგარიშებულ გადასახდელის თანხას.
42. შეტყობინება შეიძლება გასაჩივრდეს საქართველოს საბაჟო კოდექსით დადგენილი წესით.
43. საბაჟო ორგანო აწარმოებს ვალდებულ პირზე წარდგენილი “შეტყობინებების’’ სარეგისტრაციო ჟურნალის ელექტრონულ ვერსიას (დანართი N11).
44. საბაჟო გადასახდელებისა და საბაჟო სანქციის გადახდილი თანხების ჯამის, გპაბ-ზე დარიცხულ, ამავე თანხების ჯამზე გადამეტების შემთხვევაში, ვალდებული პირი საბაჟო ორგანოს წარუდგენს გადამხდელის მოთხოვნას ზედმეტად გადახდილი გადასახდელის თანხების დაბრუნების მოთხოვნით (დანართი N28). გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის საფუძვლის დადგენის პირობებში და საქართველოს საბაჟო კოდექსით განსაზღვრულ შემთხვევებში მისი შესრულება სავალდებულოა. გადამხდელის (ვალდებული პირის) მოთხოვნა უნდა შეიცავდეს შემდეგ მონაცემებს:
ა) საბაჟო ორგანოს დასახელება და მისამართი;
ბ) მისი გაგზავნის (გადაცემის) თარიღი;
გ) ვალდებული პირის რეკვიზიტები (სახელი და გვარი) დასახელება, საიდენტიფიკაციო ნომერი (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), პირადი ნომერი, მისამართი;
დ) მისი წარდგენის საფუძვლები;
ე) მისი შინაარსი (დარიცხული გადასახდელისა და საურავის ოდენობა, გადახდის წესი);
ვ) საბაჟო დავის განხილვის ფორმა (საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში ან სასამართლოში).
45. ,,გადამხდელის მოთხოვნა’’ უნდა ჩაბარდეს უშუალოდ საბაჟო ორგანოს ან უნდა გაიგზავნოს დაზღვეული საფოსტო გზავნილით.
46. საბაჟო ორგანოსათვის გასაგზავნი ,,გადამხდელის მოთხოვნა” გადაცემულად ითვლება, თუ იგი გაიგზავნა დაზღვეული საფოსტო გზავნილით ან ჩაბარდა უშუალოდ საბაჟო ორგანოს.
47. საბაჟო ორგანო აწარმოებს ვალდებული პირის მიერ საბაჟო ორგანოსათვის წარდგენილი ,,გადამხდელის მოთხოვნის’’ სარეგისტრაციო ჟურნალის ელექტრონულ ვერსიას  (დანართი NN13).
48.  თუ ამ მუხლის  37-ე პუნქტში აღნიშნულ ვადაში ვალდებული პირი უარს აცხადებს გადაწყვეტილების შესრულებაზე, იგი ვალდებულია საბაჟო ორგანოს შეტყობინების მიღებიდან 20 კალენდარული დღის განმავლობაში საბაჟო ორგანოს გაუგზავნოს წერილობითი საჩივარი, თუ დავის დაწყების ფორმად ირჩევს მის გადაწყვეტას საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში, ან წერილობითი შეტყობინება, თუ დავის გადაწყვეტის ფორმად ირჩევს მის გადაწყვეტას სასამართლოში.
49. “შეტყობინება” დარიცხულ საბაჟო გადასახდელებზე და ,,გადამხდელის მოთხოვნა,’’ ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასახდელების დაბრუნების თაობაზე, შესაძლებელია შესრულდეს ან გაუქმდეს.
50. გადამხდელის მიერ ,,შეტყობინება"–ში აღნიშნული თანხის სრული მოცულობით გადახდის მომენტიდან ,,შეტყობინება" ითვლება შესრულებულად, ხოლო ,,გადამხდელის მოთხოვნა" შესრულებულად ითვლება საბაჟო ორგანოს მიერ მასში აღნიშნული თანხის სრული მოცულობით გადახდის მომენტიდან.
51. “შეტყობინება” დარიცხულ საბაჟო გადასახდელებზე და ,,გადამხდელის მოთხოვნა” ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასახდელების დაბრუნების შესახებ გაუქმებულად ჩაითვლება, თუ წარმომდგენმა მასზე უარი განაცხადა, ან თუ კანონმდებლობის შესაბამისად მოთხოვნა ცნობილ იქნა დაუსაბუთებლად.
52. თუ საბაჟო გადასახდელებისა და საბაჟო სანქციების გადახდილი თანხების ჯამი აღემატება დარიცხული საბაჟო გადასახდელებისა და საბაჟო სანქციების თანხების ჯამს, ითვლება, რომ ვალდებულ პირს გააჩნია ზედმეტად გადახდილი თანხები და გადამხდელის მოთხოვნის შემთხვევაში საბაჟო ორგანო მოთხოვნიდან 45 კალენდარულ დღეში უბრუნებს გადამხდელს ზედმეტად გადახდილ თანხას საქართველოს საბაჟო კოდექსის 214-ე–216-ე მუხლების შესაბამისად და ,,ბიუჯეტების შემოსულობების აღრიცხვა–ანგარიშგებისა და ანგარიშსწორების განხორციელებისა და ბიუჯეტში ზედმეტად ან შეცდომით გადახდილი შემოსულობის თანხის დაბრუნების, აღრიცხვისა და ანგარიშგების შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2005 წლის 14 მარტის NN45 დადგენილების თანახმად.
53. ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნების ან სხვა გადასახდელის ანგარიშში გადატანისთვის საბაჟო ორგანოს მიერ ყველა სახის გადასახდელის გპაბ-ის მიხედვით ხდება გპაბ-თან დაკავშირებული დოკუმენტების შემოწმება, მათი მონაცემების გპაბ-ის მონაცემებთან შედარება, შესაბამისი შედარების აქტების შედგენა და ფორმდება შესაბამისი დასკვნა, თანახმად, ამ ინსტრუქციის დანართების N5 და N6-ის.
54. გპაბ-ზე ზედმეტობის არსებობისა და ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული სხვადასხვა სახეებში გახსნილ გპაბ-ებზე ნარჩენის არსებობის შემთხვევაში ჯერ ხდება თანხების გადატანა ძირითადი დავალიანების, საურავებისა და ჯარიმების დასაფარავად და მხოლოდ ამის შემდეგ არის შესაძლებელი დარჩენილი ზედმეტობის დაბრუნება გადამხდელთა ანგარიშზე.
55. საბაჟო კუთხით საბიუჯეტო შემოსავლების სახაზინო კოდების არასწორი მითითების გამო შეცდომით ჩარიცხული თანხების აღსარიცხავად, საბაჟო ორგანოები აწარმოებენ შესაბამის რეესტრს ელექტრონული ფორმით (დანართი N8).
56. ვალდებული პირის მიერ ზედმეტად გადახდილი გადასახდელის თანხის სხვა გადასახდელების ვალდებულებათა ანგარიშში გადატანის შემთხვევაში, გადამხდელს ეგზავნება შეტყობინება თანდართული ფორმის შესაბამისად (დანართი N18), რომელშიც მიეთითება, თუ რომელი გადასახდელის ანგარიშზე (ანგარიშებზე) განხორციელდა ზედმეტად გადახდილი გადასხდელის თანხის გადატანა.
57. ვალდებული პირი უფლებამოსილია მოითხოვოს ზედმეტად გადახდილი საბაჟო გადასახდელის თანხის დაბრუნება ან სხვა გადასახდელების გადახდის ანგარიშში ჩათვლა, შესაბამისი ვალდებულების წარმოშობის კალენდარული წლის დასრულებიდან 6 წლის განმავლობაში, თუ საქართველოს საბაჟო კოდექსით (საქართველოს საბაჟო კოდექსის 216–ე მუხლი) სხვა ვადა არ არის დადგენილი.
58. ვალდებული პირის საბაჟო გადასახდელების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმება ხორციელდება ამ ინსტრუქციის მე–19 მუხლით დადგენილი წესის შესაბამისად. შედარების აქტის გაფორმებას ახორციელებს ის რეგიონალური ცენტრი (საგადასახადო ინსპექცია), რომელშიც ვალდებული პირი იმყოფება საგადასახადო აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე). საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის თბილისის რეგიონალური ცენტრი (საგადასახადო ინსპექცია) დამატებით ახორციელებს საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის აფხაზეთის და გორის საგადასახადო ინსპექციების სამოქმედო ტერიტორიაზე რეგისტრირებული ვალდებული პირის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარებას, ხოლო საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის ბათუმის რეგიონალური ცენტრი (საგადასახადო ინსპექცია) – საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის გურიის საგადსახადო ინსპექციის სამოქმედო ტერიტორიაზე რეგისტრირებული ვალდებული პირების ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარებას. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის მსხვილ გადამხდელთა საგადასახადო ინსპექციაში საგადასახადო აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე) მყოფი ვალდებული პირების ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარებას, მას ახორციელებენ ამ ვალდებულ პირთა თავდაპირველი საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) ადგილის მიხედვით საგადასახადო ორგანოები. (4.03.2010 N 150)
59. თუ ვალდებულ პირს საბაჟო გადასახდელების ან/და საბაჟო სანქციის თანხების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების დროს დაუფიქსირდა დადებითი სალდო (ნაშთი), ასეთ შემთხვევაში პირს მისი გამოყენების შესაძლებლობა მიეცემა ნებისმიერი საბაჟო ორგანოს სამოქმედო ტერიტორიაზე საბაჟო პროცედურების განხორციელებისას, რაზედაც იმ საბაჟო ორგანოს მიერ, რომელშიაც მოხდა ნაშთის გამოყენება, გპაბ-ში გაკეთდება სათანადო ჩანაწერი არსებული ზედმეტობის გამოყენების შესახებ. (16.06.2009 N 382)
60. ვალდებული პირის გპაბ-ზე მონაცემების ასახვა ხორციელდება შემდეგი წესით: (4.03.2010 N 150)
ა) ვალდებული პირის გპაბ-ზე მონაცემები აისახება 2007 წლის 1 იანვრის შემდგომი პერიოდის საბაჟო ვალდებულებების და განხორციელებული ოპერაციების მიხედვით;
ბ) ვალდებული პირის მიერ 2007 წლამდე პერიოდის საბაჟო ვალდებულებების თანხების შესახებ დაზუსტებული (შესწორებული) მონაცემების წარდგენის შემთხვევაში, რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექცის) უფროსის/მოადგილის მიერ გამოცემული მოტივირებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე ვალდებული პირის საბაჟო ვალდებულება მცირდება ან იზრდება. შესწორებული (დაზუსტებული) მონაცემები გადაიტანება ვალდებული პირის გპაბ-ზე, რომელსაც უფლება აქვს გაასაჩივროს ეს გადაწყვეტილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით;
გ) გპაბ-ზე აღურიცხავი ან/და არასწორად აღრიცხული მონაცემების აღმოჩენის შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანო ახორციელებს გპაბ-ზე ადრე დაფიქსირებული მონაცემების კორექტირებას რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექცის) უფროსის/მოადგილის მიერ გამოცემული მოტივირებული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით, რომელიც ეგზავნება ვალდებულ პირს. ვალდებულ პირს უფლება აქვს გაასაჩივროს ეს გადაწყვეტილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი წესით;
დ) გპაბ-ზე საბაჟო ვალდებულებების შესახებ მონაცემების ასახვის შემდეგ შემოსავლების სამსახურის რეგიონალური ცენტრის (საგადასახადო ინსპექციის) მიერ ცალმხრივად ფორმდება შედარების აქტი, რომლის შესახებაც გადასახადის გადამხდელს ეცნობება წერილობით. შედარების აქტით ზედმეტობის დაფიქსირების შემთხვევაში, გპაბ-ზე ამ ზედმეტობის ფარგლებში ხორციელდება საბაჟო გადასახდელების სავარაუდო დარიცხვა, რომლის შესახებაც ვალდებულ პირს ეცნობება წერილობით. ვალდებული პირის მიერ შესაბამისი დოკუმენტაციის წარმოდგენის შემთხვევაში ხორციელდება ურთიერთშედარების აქტის გაფორმება, რომლის საფუძველზეც ხდება საბაჟო გადასახდელების შესწორებითი დარიცხვა და სავარაუდო დარიცხვის გაუქმება.

მუხლი 15. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის საბანკო ანგარიშიდან საგადასახადო  დავალიანების ჩამოწერის წესის შესახებ
1. გადასახადის გადამხდელს/საგადასახადო აგენტს, სხვა ვალდებულ პირს ევალება საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილი ვადაში შეასრულოს მასზე დაკისრებული საგადასახადო ვალდებულება. (31.12.2009 N 963)
2. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის მიერ ამ ინსტრუქციის მე-15 მუხ-ლის პირველი პუნქტით დაკისრებული ვალდებულების შეუსრულებლობის შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს აღიარებული საგადასახადო დავალიანების ფარგლებში, გადამხდელის საბანკო ანგარიშიდან (ანგარიშებიდან) მოახდინოს გადასახადის, საურავისა და ჯარიმის თანხების ჩამოწერა და მისი ჩარიცხვა შესაბამის ბიუჯეტში საინკასო დავალების მეშვეობით.
3. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის საბანკო ანგარიშიდან (ანგარიშე-ბიდან) ბიუჯეტის კუთვნილი გადასახადის, საურავისა და ჯარიმის თანხების ჩამოწერის შესახებ გადაწყვეტილებას ღებულობს საგადასახადო ორგანოს უფროსი ან მისი მოად-გილე სათანადო ბრძანებით და გადასცემს მას მოვა-ლეს და იმ საბანკო დაწესებულებას, რომელშიც მოვალეს გახსნილი აქვს საბანკო ანგარიში.
4. საბანკო დაწესებულება ვალდებულია საგადასახადო ორგანოს საინკასო დავალება გადასახადის, საურავისა და ჯარიმის თანხების შესაბამის ბიუჯეტში ჩარიცხვის შესახებ შეასრულოს უპირობოდ.
41. საგადასახადო ორგანოს საინკასო დავალებაში მიეთითება გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის საიდენტიფიკაციო ნომერი და გადასარიცხი თანხის ოდენობა, აგრეთვე ის საბანკო ანგარიშები, საიდანაც უნდა განხორციელდეს გადასახადის, საურავისა და ჯარიმის თანხების ჩამოწერა და გადასარიცხი თანხის ოდენობა. (31.12.2009 N 963)
5. საგადასახადო ორგანო აწარმოებს გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის საბანკო ანგარიშიდან (ანგარიშებიდან) საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერის შესახებ გადაცემული საინკასო დავალებების რეგისტრაციის ჟურნალს თანახმად N14 დანართისა.

მუხლი 151. გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესი ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერისას (27.06.2008 N566)
1. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 21-ე ნაწილის მიხედვით: მიწაზე ქონების გადასახადის გადამხდელ ფიზიკურ პირებს და ადგილობრივ თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებს შეუწყდეთ საგადასახადო ვალდებულებები 2005 წლის 1 იანვრამდე პერიოდისათვის მიწის ნაკვეთების მიხედვით გაანგარიშებული ქონების გადასახადის ვადაგადაცილებულ დავალიანებათა თანხებზე და მათზე დარიცხულ სანქციებზე. საგადასახადო ორგანოებმა აღნიშნულ დავალიანებათა (მათ შორის, საურავების) ჩამოწერა განახორციელონ გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ასახვით, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 92-ე მუხლის გაუთვალისწინებლად.
2. ამ მუხლის პირველი ნაწილი მიწაზე ქონების გადასახადისაგან ათავისუფლებს მიწაზე ქონების გადასახადის გადამხდელ ყველა ფიზიკურ პირს, მათ შორის ინდივიდუალურ მეწარმე ფიზიკურ პირებსაც.
3. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 21-ე ნაწილის ამოქმედებამდე, მიწაზე ქონების გადასახადში არსებული დავალიანების დაფარვის შემთხვევაში დავალიანება დაფარულად ჩაითვლება, ხოლო აღნიშნული მუხლის ამოქმედების ანუ ჩამოწერის ვალდებულების წარმოქმნის შემდეგ გადახდილი გადასახადის თანხა ჩაითვლება ზედმეტად გადახდილად.
4. საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობა “იჯარის გადასახადი”-ს ცნებას არ ითვალისწინებს. Aამდენად, თუ საკითხი ეხება ფიზიკურ პირს, რომელსაც სახელმწიფოსაგან იჯარით აქვს აღებული მიწა, მაშინ მიწის ნაკვეთის მიხედვით გაანგარიშებული მიწაზე ქონების გადასახადის ვადაგადაცილებულ დავალიანებათა თანხებზე ვალდებულება უწყდება მიწაზე ქონების გადასახადის გადამხდელ ყველა ფიზიკურ პირს.
5. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 21-ე ნაწილის შესაბამისად, ადგილობრივ თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებს მიწაზე ქონების გადასახადში უწყდება საგადასახადო ვალდებულებები, 2005 წლის 1 იანვრამდე პერიოდისათვის წარმოქმნილ საგადასახადო ვალდებულებებზე.
6. ფიზიკურ პირებს, ადგილობრივი მმართველობის და თვითმმართველობის ორგანოებს, რომლებსაც არ აქვთ გახსნილი მიწაზე ქონების გადასახადის გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათები, მათზე რიცხული მიწაზე ქონების გადასახადის დავალიანებები ჩამოეწერებათ იმ სააღრიცხვო დოკუმენტაციის მონაცემების შესაბამისად, რომლის მიხედვითაც ფიქსირდება მათი საგადასახადო ვალდებულებები.
7. იმ შემთხვევაში, როდესაც 2005 წლის 1 იანვრამდე პერიოდისათვის კუთვნილი მიწაზე ქონების გადასახადში წარმოქმნილი საგადასახადო ვალდებულებები გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე დარიცხულია დაგვიანებით, ამ შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოებმა თითოეული გადამხდელის (ფიზიკური პირები, ადგილობრივი მმართველობის და თვითმმართველობის ორგანოები) მიხედვით უნდა მოახდინონ იდენტიფიცირება 2005 წლის 1 იანვრამდე პერიოდისათვის არსებული მიწის გადასახადის დავალიანებების (მათ შორის საგადასახადო ორგანოს) ოდენობის შესახებ, ხოლო შემდგომ მათ მიმართ უნდა გავრცელდეს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 21-ე ნაწილით განსაზღვრული მოთხოვნები.
8. მნიშვნელობა არა აქვს, თუ როდის წარმოადგინა გადასახადის გადამხდელმა მიწაზე ქონების გადასახადის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი. ამ შემთხვევაში მნიშვნელობა ენიჭება საგადასახადო ვალდებულების წარმოქმნის და საგადასახადო ვალდებულების დაფარვის თარიღს. იმ შემთხვევაში, თუ საგადასახადო დავალიანება გადახდილია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 21-ე ნაწილის ამოქმედებამდე (2007 წლის 11 ივლისამდე) მაშინ სადგადასახადო დავალიანება დაფარულად ჩაითვლება, ხოლო აღნიშნული მუხლის ამოქმედების, ანუ ჩამოწერის ვალდებულების წარმოქმნის შემდეგ გადახდილი თანხა ჩაითვლება ზედმეტად გადახდილად;
9. მიწაზე ქონების გადასახადში წარმოქმნილი საგადასახადო ვალდებულების ჩამოწერა ეხება მხოლოდ ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებს და ფიზიკურ პირებს. შესაბამისად, სხვა პირებისათვის აღნიშნულ სახეში არსებული საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერა ვერ განხორციელდება.
10. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლი არ ითვალისწინებს მიწაზე ქონების გადასახადის განაკვეთის გამოყენების მიზნის მიხედვით კლასიფიკაციას. შესაბამისად უნდა მოხდეს მიწაზე ქონების გადასახადში არსებული ყველა ვალდებულების ჩამოწერა. აღნიშნული მუხლის მოქმედება ვრცელდება მიწაზე ქონების გადასახადის გადამხდელ ყველა ფიზიკურ პირსა და ადგილობრივ თვითმმართველობასა და მმართველობაზე.
11. 2005 წლის 1 იანვრამდე პერიოდისათვის მიწაზე ქონების გადასახადის ვადაგადაცილებულ დავალიანებათა თანხებზე და მათზე დარიცხულ საგადასახადო სანქციებზე დავალიანებათა (მათ შორის საურავების) ჩამოწერა განხორციელდება გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ასახვით. კერძოდ, გაკეთდება შემდეგი ჩანაწერი: საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 21-ე ნაწილის შესაბამისად “ჩამოწერილია 2005 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით მიწის ნაკვეთის მიხედვით გაანგარიშებულ ქონების გადასახადის ვადაგადაცილებული დავალიანება (დავალიანების თანხები ჩამოიწერება ცალკე ძირითადი და ცალკე დარიცხული სანქციის თანხის მიხედვით, მ.შ საურავი). Aასეთი ჩანაწერი გაკეთდება, როგორც  სასოფლო-სამეურნეო ისე არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის გადასახადის ვადაგადაცილებული დავალიანების არსებობისას.
მაგალითი: სოფლის საკრებულოს გამგეობის 2005 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით მიწის ნაკვეთის მიხედვით გაანგარიშებული ქონების გადასახადის ვადაგადაცილებული დავალიანება დარიცხული საურავით შეადგენდა 20500 ლარს. მათ შორის ძირითადი 14455 ლარი და საურავი 6045 ლარის ოდენობით. ამ შემთხვევაში გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გაკეთდება შემდეგი ჩანაწერი: “ჩამოწერილია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 21-ე ნაწილის შესაბამისად მიწის (სასოფლო ან არასასოფლო) ნაკვეთის მიხედვით გამოანგარიშებული ძირითადი 14555 ლარი, დარიცხული სანქცია (მ.შ. საურავი) 6045 ლარი.”
12. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 22-ე ნაწილის მიხედვით, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 92-ე მუხლით გათვალისწინებულის გარდა, საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი წესით ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება ჩამოეწერება იმ გადასახადის გადამხდელს (თუ გადასახადის გადამხდელს ჩამოეწერა ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება და აგრძელებს ეკონომიკურ საქმიანობას, მაშინ მის მიმართ განახლდება ჩამოწერილი საგადასახადო ვალდებულების მოქმედება, საურავის დარიცხვა და ჯარიმის დაკისრება), თუ მისთვის არსებობს ერთ-ერთი შემდეგი წინაპირობა:
ა) საქართველოს კანონმდებლობა აღარ ითვალისწინებს გადასახადის გადამხდელის ორგანიზაციულ-სამართლებრივ ფორმას, ამასთანავე, ამ გადასახადის გადამხდელს არ განუხორციელებია საგადასახადო ანგარიშგება (დეკლარაციების წარდგენა) და საგადასახადო ვალდებულების შესრულება ბოლო 6 კალენდარული წლის განმავლობაში;
ბ) გადასახადის გადამხდელი არის ლიკვიდირებული საბიუჯეტო ორგანიზაცია;
გ) იურიდიული პირის ლიკვიდაცია განხორციელდა სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე და იგი ამოიშალა სამეწარმეო რეესტრიდან.
13. იმ შემთხვევაში, როდესაც ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება გადამხდელს ჩამოეწერა ამ ინსტრუქციის 151 მუხლის მე-12 პუნქტის “ა” ქვეპუნქტის შესაბამისად და ჩამოწერა განხორციელდა “ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანებათა ჩამოწერის თაობაზე” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ გამოცემული შესაბამისი ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე, გადამხდელთაAპირადი აღრიცხვის ბარათზე გაკეთდება ჩანაწერი “ჩამოწერილია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 22-ე ნაწილის “ა” ქვეპუნქტის შესაბამისად, საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები).”
მაგალითი: სოფლის კოლმეურნეობას (სახელმწიფო მეურნეობა) ერიცხება საგადასახადო დავალიანება 225100 ლარის ოდენობით (საქართველოს კანონმდებლობა აღნიშნულ ორგანიზაციულ-სამართლებრივ ფორმას აღარ ითვალისწინებს, ამასთანავე მას არ უწარმოებია საგადასახადო ანგარიშგება) და საგადასახადო ვალდებულების შესრულება ბოლო 6 კალენდარული წლის განმავლობაში. საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები)” ჩამოწერილია სოფლის კოლმეურნეობის (სახელმწიფო მეურნეობის) ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება” (აღნიშნული ჩანაწერი გაკეთდება გადასახადის სახეების მიხედვით).
14. იმ შემთხვევაში, თუ გადასახადის გადამხდელი არის ლიკვიდირებული საბიუჯეტო ორგანიზაცია და მისი საგადასახადო დავალიანება ჩამოწერილია საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ გამოცემული შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ–სამართლებრივი აქტის საფუძველზე, ამ შემთხვევაში გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გაკეთდება ჩანაწერი “ჩამოწერილია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის  22-ე ნაწილის “ბ” ქვეპუნქტის შესაბამისად, ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები)”.
მაგალითი: საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის_ბრძანების (რაიონის გამგეობის დადგენილების) საფუძველზე ლიკვიდირებულია რაიონის საგადასახადო ორგანოში საგადასახადო აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაში) მყოფი კოლეჯი, რომლის ვადაგადაციკლებული საგადასახადო დავალიანება 25525 ლარია, საქართველოს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები)” საფუძველზე ჩამოწერილია კოლეჯის ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება (აღნიშნული ჩანაწერი გაკეთდება გადასახადის სახეების მიხედვით).
15. თუ იურიდიული პირის ლიკვიდაცია განხორციელდა სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე და იგი ამოიშალა სამეწარმეო რეესტრიდან, ხოლო მისი დავალიანება ჩამოწერილია საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ გამოცემული შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე, ამ შემთხვევაში Pგადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გაკეთდება ჩანაწერი: “ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 281-ე მუხლის 22-ე ნაწილის “გ” ქვეპუნქტის შესაბამისად “ჩამოწერილია ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები)”.
მაგალითი: სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე ლიკვიდირებულია და ამოღებულია სამეწარმეო რეესტრიდან შპს “ელიტა”, რომლის ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანებაა 54500 ლარი. საქართველოს ფინანსთა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები)” ჩამოწერილია შპს “ელიტა”-ს ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება” (აღნიშნული ჩანაწერი გაკეთდება გადასახადის სახეების მიხედვით).
16. იმ შემთხვევაში, როდესაც სასამართლო გადაწყვეტილებით დასრულდა გაკოტრების საქმის წარმოება, გადამხდელი გამოცხადებულია გაკოტრებულად უნდა მოხდეს მისი ლიკვიდაცია და იგი ამოიშალოს სამეწარმეო რეესტრიდან, საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ–სამართლებრივი აქტის საფუზველზე გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გაკეთდება ჩანაწერი “ჩამოწერილია საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები).”
მაგალითი: სასამართლოს გადაწყვეტილებით შპს “ელიტა” გამოცხადებულია გაკოტრებულად, და შესაბამისად გამოცხადებულია მისი ლიკვიდაცია, რის საფუძველზე იგი ამოიშალა სამეწარმეო რეესტრიდან. Mმისი ვადაგადაცილებული დავალიანება 45500 ლარია. საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე (მიეთითება აქტის რეკვიზიტები)” ჩამოწერილია შპს “ელიტა”-ს ვადაგადაცილებული საგადასახადო დავალიანება” (აღნიშნული ჩანაწერი გაკეთდება გადასახადის სახეების მიხედვით).
17. იმ შემთხვევაში, თუ 2005 წლის 1 იანვრიდან 2008 წლის 1 იანვრამდე ჯანდაცვის პროგრამების ფარგლებში გაფორმებულ ხელშეკრულებაში არ არის გათვალისწინებული დღგ-ის თანხები და “სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ” საქართველოს კანონის საფუძველზე საქონლის/მომსახურების მიწოდებით წარმოშობილია საგადასახადო ვალდებულებები დამატებული ღირებულების გადასახადში და მათზე დარიცხულია სანქციები, მაშინ:
ა) დავალიანების (მათ შორის საურავების) წარმოშობის დროს მათი ჩამოწერა განხორციელდება გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ასახვით, საგადასახადო კოდექხის 92-ე მუხლით დადგენილი ნორმების გაუთვალისწინებლად;
ბ) დღგ_ის თანხის გადახდის შემთხვევაში აღნიშნული თანხა ჩაითვლება აღიარებულ ზედმეტად გადახდილ თანხად;

მაგალითი: შპს “ელიტამ” “სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ” საქართველოს კანონის ფარგლებში საავადმყოფოს მიაწოდა 100.0 ათასი ლარის ღირებულების საქონელი, რომელშიც დღგ შეადგენს 18.0 ათას ლარს, რომელიც არ არის გათვალისწინებული ჯანდაცვის პროგრამის ფარგლებში გაფორმებულ ხელშეკრულებაში. შპს “ელიტამ” დარიცხული 18.0 ათასი ლარის გადაუხდელობის გამო ასევე დაერიცხა საურავი 4.2 ათასი ლარის ოდენობით. სულ წარმოშობილმა დავალიანებამ შეადგინა 22.2 ათასი ლარი. აღნიშნული დავალიანების თანხა ექვემდებარება ჩამოწერას, გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე ასახვით, რაზედაც გპაბ_ში გაკეთდება შემდეგი სახის ჩანაწერი: ოპერაცია “შეუმცირდა დასკვნით” (ჩამოწერილია) სავადო თარიღის გათვალისწინებით. იმ შემთხვევაში, თუ შპს “ელიტას” მიერ დავალიანების ჩამოწერამდე მოხდება დღგ-ის თანხის გადახდა, მაშინ იგი ჩაითვლება აღიარებულ ზედმეტად გადახდილ თანხად.

მუხლი 16. საგადასახადო დეკლარაციებისა და კანონმდებლობით დადგენილი სხვა ანგარიშგების ფორმების პაკეტური სისტემის წარმოების წესი
1. გადამხდელების მიერ საგადასახადო ინსპექციაში წარმოდგენილი საგადასახადო დეკლარაციებისა და კანონმდებლობით დადგენილი ანგარიშგების სხვა ფორ-მების ორგანიზებულად აღრიცხვა და ოპერატიული დამუ-შავება ხორციელდება გადასახადის სახეების მიხედ-ვით პაკეტური რეჟიმის საფუძველზე.
2. საგადასახადო ორგანოს მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს თანამშრომელი, რომელსაც ევალება საგადასახადო დეკლარაციების და კანონმდებლობით დადგენილი ანგარიშგების სხვა ფორმების მიღება, ვალდებულია შეამოწმოს ისინი ვიზუალურად. მოაწეროს ხელი, დაამოწმოს ბეჭდით, დაახარისხოს დეკლარაციები გადასახადის სახეების მიხედვით,   მიღებისთანავე მიანიჭოს პაკეტის საკონტროლო ნომერი და რიგითი ნომერი. ერთი პაკეტის დეკლარაციების ოდენობა შეიძლება იყოს  რიგითობის შესაბამისად 1–დან 99–მდე ჩათვლით. ყოველი დღის ბოლოს პაკეტი უნდა დაიხუროს, გამოიბეჭდოს პაკეტის საკონტროლო ფურცელი  დანართი N24 (მარშრუტი) და პაკეტში არსებული გადამხდელების დეკლარაციების ჩამონათვალი,  თუ დეკლარაცია მიღებულია ფოსტით უნდა მიეთითოს – ფოსტით, თუ საგადასახადო ორგანოებს აქვთ რაიონებიდან ჩამოტანილი დეკლარაციები უნდა მიეთითოს – რაიონი, თუ დეკლარაცია გადავადებულია – გადავადება. დახურული პაკეტები გადაეცემა მონაცემების შეტანაზე პასუხისმგებელ მუშაკს მონაცემთა ბაზაში შესატანად. დეკლარაციების შეტანის დასრულების შემდეგ სისტემის ადმინისტრატორი აგზავნის მონაცემებს გპაბ–ზე და შემდგომ დამუშავებულ პაკეტებს გადასცემს არქივს. (27.06.2008 N566)
21. მონაცემების შეტანაზე პასუხისმგებელი მუშაკი ახდენს გადამხდელის მიერ წარმოდგენილი დეკლარაციების ან სხვა ფორმების ელექტრონულად დამუშავებას, ანუ  დოკუმენტიდან გადააქვს მონაცემები არსებულ პროგრამაში ზუსტად ისე, როგორც წარმოადგინა გადასახადის გადამხდელმა. (27.06.2008 N566)
3. მონაცემები ფორმირებულ პაკეტებზე შეიტანება შესაბამისი პაკეტების აღრიცხვის ჟურნალში, რომელიც ავტომატურად წარმოებს ელექტრონული ვერსიით (დანართი N15), რომელშიც ავტომატურად ფიქსირდება პაკეტის საკონტროლო ნომერი, პაკეტის გახსნის, მასში მონაცემების შეტანისა და გადაგზავნის თარიღები, პასუხისმგებელი პირი, პაკეტებში დოკუმენტებისა და მათში აღმოჩენილი შეცდომების რაოდენობა. საგადასახადო დეკლარაციების და კანონმდებლობით დადგენილი ანგარიშგების სხვა ფორმების გადამხდელის მიერ ელექტრონული სახით წარდგენის შემთხვევაში – დეკლარაციების წარდგენა ჟურნალში ფიქსირდება ავტომატურად, ანუ ელექტრონულად მიღების მომენტში. (27.06.2008 N566)
4. პაკეტში შეცდომების დაფიქსირების შემთხვევაში, დეკლარაციებსა და ანგარიშგების სხვა ფორმებში მათი გასწორების მიზნით, საგადასახადო ინსპექციის გადამ-ხდელთა მომსახურების სამმართველოს თანამშრომე-ლი უკავშირდება გადამხდელს, რომელიც ახდენს შეც-დო-მის შესწორებას. ამის შემდეგ დასრულებული პაკეტი შესანახად გადაეცემა არქივს.
5. საგადასახადო დეკლარაციების და კანონმდებლობით დადგენილი ანგარიშგების სხვა ფორმების გადამხდელის მიერ ელექტრონული სახით წარდგენის შემთხვევაში ფორმების შევსებას და გპაბ–ზე ასახვას ახორციელებს თვითონ გადასახადის გადამხდელი. (27.06.2008 N566)

მუხლი 17. ურჩი გადამხდელების მიერ გადასახადების გადახდის მდგომარეობის აღრიცხვის წესი
1. გადასახადების შეგროვებისა და დეკლარაციების წარ-დგენის მდგომარეობის შეფასების მიზნით, ყოველთვიუ-რად იბეჭდება ინფორმაცია გადასახადების შეგროვების მდგომარეობის შესახებ (დანართი 16).
2. აღნიშნული ინფორმაცია გადაეცემა საგადასახადო ინსპექციის უფროსს ან მის მოადგილეს მიმდინარე მდგო-მარეობის, აგრეთვე თავისი თანამშრომლების მუშაობის შეფასებისა და გაუმჯობესების მიზნით.
3. ანგარიშის პირველ სვეტში მიეთითება საგადასახადო ინსპექტორთა სახელი, გვარი, რომლებზეც უბნების მიხედ-ვით განაწილებულია ურჩი და მენარჩენე გადამხდელები.
4. მე-2 სვეტში აღინიშნება გადასახადის სახე.
5. მე-3 – მე-5 სვეტებში შეიტანება ურჩ გადამხდელთა რაოდენობა.
6. ველი ,,განლაგების კოდი” გვიჩვენებს იმ შემთხვევე-ბის რაოდენობას, როცა ადგილი ჰქონდა ურჩი გადამხდე-ლის მიერ დეკლარაციის წარმოდგენას (01), ან შემ-თხვევას, როცა ადგილი ჰქონდა გადამხდელის გადასვლას ერთი საგადასახადო ინსპექციიდან მეორეში (02), ან როდესაც გადამხდელი აღარ იხდის გადასახადს (03).
7. მე-6 და მე-7 სვეტები გვიჩვენებენ შედეგებს, რომ-ლებიც მიღებული იქნება 7 დღეზე ნაკლებ, ან 7 დღეზე მეტ ვადაში. დადებითი შედეგის შემთხევაში იწერება ,,1” უარყოფითის შემთხვევაში ,,0”.
8. ნარჩენების მქონე გადამხდელების ველში ,,განლა-გების კოდში” აღინიშნება იმ შემთხვევების რაოდენო-ბა, როცა შეუძლებელია გადამხდელის პოვნა (01), როცა საინკასო დავალება წარდგენილია მთლიან თანხაზე (02), როცა საინკასო დავალება წარდგენილია ნარჩენის ნაწილ-ზე (03), როცა გადამხდელს არ შეუძლია გადასახადის გადახ-და (04), ან როდესაც ინსპექტორმა ვერ შეძლო გადამხდელთან მისვლა (05).
9. მე-13 და მე-14 სვეტები გვიჩვენებენ შედეგებს, რომლებიც მიიღება 7 დღეზე ნაკლებ, ან 7 დღეზე მეტ ვადაში. დადებითი შედეგის შემთხევაში იწერება ,,1”, ხოლო უარყოფითი შედეგის შემთხვევაში ,,0”.
10. მე-15 სვეტში ,,თანხა” – მოცემულია ყველა გადა-სახადის თანხის ჯამი ლარებში.

მუხლი 18. გადასახადის გადახდის ვადაგადატანილი დავალიანებების აღრიცხვის წესი
1. მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად გადახდის ვადაგადატანილი, მათ შორის რესტრუქტურიზებული დავალიანებები ფიქსირდება გპაბ-ზე, კერძოდ მიეთითება შეღავათიანი რეჟიმის ვადის დასაწყისი და დასასრული, აგრეთვე იმ ნორმატიული აქტის ნომერი, რომლის სა-ფუძ--ველ-ზეც განხორციელდა გადახდის ვადის გადატანა.
2. გადახდის ვადის გადატანის რეჟიმის მოქმედება წყდება ვადის გასვლის, გადამხდელის მიერ ვადის გას-ვლამდე დავალიანების გადახდის ან რესტრუქ-ტურიზაციის ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში.
3.გადამხდელის მიერ გადახდის ვადის გადატანის პირო-ბების დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში, საგადასა-ხადო ორგანო ვალდებულია 3 დღის ვადაში შეატყობინოს შესაბამის უფლებამოსილ ორგანოს ამ რეჟიმის გაუქმების შესახებ.

მუხლი 19. გადამხდელის გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების წესი  (28.09.2006 N 1192)
1. გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის (გადამხდელის) გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩატარება (შემდგომში ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარება) წარმოებს საგადასახადო ორგანოს მიერ აუცილებელი წესით. როგორც წესი ხდება გპაბ–ზე წარმოებული ჩანაწერების სისწორის ვიზუალური შემოწმება ნებისმიერი ინფორმაციის, ცნობის და სხვა ისეთი სახის შემთხვევების, რომლებიც დაკავშირებულია შედარების აქტში არსებული ინფორმაციის მოთხოვნის დროს. ასევე შემოწმება ხორციელდება შემდეგ შემთხვევებში: (27.06.2008 N566)
ა) მსხვილ გადამხდელთა ინსპექციაში – წელიწადში ერთხელ.
ბ) დანარჩენ საგადასახადო ინსპექციებში – წელიწადში ერთხელ. კერძოდ: ქ. თბილისის რეგიონალურ ცენტრში (საგადასახადო ინსპექციაში), ყველა მსხვილი გადამხდელისათვის  შემოწმებას ექვემდებარება არა ნაკლებ 1000 გადამხდელისა, მათ შორის 800, რომლებსაც ჯამურად ყველა გადასახადის მიხედვით გადახდილი აქვს ყველაზე მეტი თანხები და 200 გადამხდელი, რომელთაც აქტივების არსებობის პირობებში ერიცხებათ ყველაზე მეტი საგადასახადო დავალიანება. დანარჩენი საგადასახადო ორგანოებისათვის, შემოწმებას ექვემდებარება არა ნაკლებ 200 გადამხდელისა, მათ შორის 160,  რომლებსაც ჯამურად ყველა გადასახადის მიხედვით გადახდილი აქვს ყველაზე მეტი თანხები და 40 გადამხდელი, რომელთაც აქტივების არსებობის პირობებში ერიცხებათ ყველაზე მეტი საგადასახადო დავალიანება). ეს მაჩვენებელი იანგარიშება წინა საგადასახადო წლის მონაცემების მიხედვით;
გ) გადამხდელის ერთი საგადასახადო ორგანოდან საგადასახადო აღრიცხვიდან (რეგისტრაციიდან) მოხსნისა და მეორე საგადასახადო ორგანოში საგადასახადო აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე) აყვანის შემთხვევაში;
დ) საწარმოს (ორგანიზაციის) ლიკვიდაციის (რეორგანიზაციის) შემთხვევაში გადამხდელის საგადასახადო აღრიცხვიდან (რეგისტრაციიდან) მოხსნის დროს;
ე) გადამხდელის მოთხოვნის შემთხვევაში;
ვ) საწარმოს გპაბ–ის გაუქმების შემთხვევაში;
ზ) აუდიტის ჩატარების შემთხვევაში;
თ) საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილ სხვა შემთხვევებში.
2. საგადასახადო ინსპექციის მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი აფორმებს გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტს ამ ინსტრუქციის დანართი N17 შესაბამისად.
3. გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების ვადა საგადასახადო ორგანოსა და გადამხდელის მონაცემებს შორის განსხვავების არ არსებობის პირობებში არ უნდა აღემატებოდეს 5 სამუშაო დღეს, ხოლო განსხვავების არსებობის პირობებში კი - აღნიშნული ვადა არ უნდა აღემატებოდეს 20 სამუშაო დღეს.     დადგენილ ვადებში არ შედის შედარების აქტის გადამხდელამდე დაყვანა საფოსტო გზავნილის გზით.
4. მსხვილ გადამხდელებთან, მსხვილ გადამხდელთა და შესაბამის საგადასახადო ინსპექციებში ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების ხანგრძლივობის ვადა შესაძლებელია გაზრდილი იქნას შესაბამისად 10 და 30 დღემდე. (2.07.2007 N786)
5. დანართი N17-ში საგადასახადო ორგანოს მონაცემებსა და გადამხდელის მონაცემებს შორის განსხვავების არ არსებობის შემთხვევებში დოკუმენტზე გადამხდელის ან მისი დოკუმენტალურად დადასტურებული უფლებამოსილი წარმომადგენლის და საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსის მიერ კეთდება ხელისმოწერები. შედარების აქტის პირველი ეგზემპლარი 5 სამუშაო დღის განმავლობაში ბარდება გადამხდელს ან გადაეცემა საგადასახადო ინსპექციის კანცელარიას დაზღვეული საფოსტო გზავნილის წესით გაგზავნის მიზნით. იმ შემთხვევაში თუ შედარების აქტი გადამხდელს გადაეცემა პირადად, მაშინ აქტის მეორე ეგზემპლარზე კეთდება გადამხდელის ან მისი უფლებამოსილი წარმომადგენლის ხელისმოწერა და დაისმება მიღების თარიღი. (15.06.2007 N652)
6. გადამხდელისა და საგადასახადო ორგანოს მონაცემებს შორის განსხვავების გამოვლენის შემთხვევაში საგადასახადო ორგანოს გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი ახორციელებს საგადასახადო ორგანოს ელექტრონული მონაცემების და გადამხდელის მიერ წარმოდგენილი დამოწმებული დოკუმენტების ურთიერთშედარებას, დაფიქსირებული განსხვავების მიზეზების აღმოსაფხვრელად. განსხვავების მიზეზების დადგენისა და მისი აღმოფხვრის შემდეგ გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკის მიერ განმეორებით ამოიბეჭდება სრულყოფილი შედარების აქტი. (5.11.2007 N1198)
7. საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს მიერ დაშვებული შეცდომის გამოვლენის შემთხვევაში, ამავე სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი ამზადებს სამსახურეობრივ ბარათს (დანართი 19) სამმართველოს უფროსის სახელზე, ხოლო სხვა სამმართველოს მიზეზით გამოწვეულ შემთხვევაში კი - საგადასახადო ინსპექციის უფროსის ან მისი მოადგილის სახელზე. დაშვებული შეცდომის გასწორება უნდა მოხდეს არა უმეტეს 10 სამუშაო დღის განმავლობაში, რის შემდეგ გატარებული ღონისძიებების შესახებ გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოში იგზავნება სამსახურეობრივი ბარათის ყუა (მოსახევი ნაწილი დანართი 19).
8. მონაცემთა ბაზაში შეცდომის გასწორების შესახებ სამსახურეობრივი ბარათის მიღების შემდეგ 5 სამუშაო დღის განმავლობაში ფორმდება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი (დანართი N17), მოცემული თარიღისათვის შეტანილი ცვლილებების გათვალისწინებით, ორ ეგზემპლარად.
9. გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშწორების შედარების აქტის გაფორმება სავალდებულოა გადამხდელის მიერ ზედმეტად ან შეცდომით გადახდილი საგადასახადო შემოსავლების თანხის დაბრუნების პროცედურების დაწყების წინ. ამასთან, საგადასახადო ინსპექცია ელექტრონულ ვერსიაზე დაყრდნობით ამოწმებს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 95-ე მუხლით დადგენილი წესის შესაბამისად წარსადგენი საგადასახადო დეკლარაციების და გაანგარიშებების თავისდროულობას და გადახდილი თანხების გპაბ-ზე ასახვის სისრულეს. (5.11.2007 N1198)
10. ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის პირველი ეგზემპლარი გადამხდელის და გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსის ხელისმოწერებით გადაეცემა გადამხდელს (უფლებამოსილ წარმომადგენელს). თუ ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი გადამხდელს (უფლებამოსილ წარმომადგენელს) გადაეცემა პირადად, მაშინ მის მეორე ეგზემპლარზე კეთდება გადამხდელის ხელისმოწერა და დაისმება მიღების თარიღი. (15.06.2007 N652)
11. ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის საფოსტო გზავნილით გაგზავნის შემთხვევაში, აქტის ორივე ეგზემპლარი (პირველი ეგზემპლარი გადამხდელის დამოწმების შემდეგ 5 სამუშაო დღის განმავლობაში გადამხდელის მიერ ბრუნდება საგადასახადო ინსპექციაში) და შეტყობინება (დანართი 20) გადაეცემა საგადასახადო ინსპექციის კანცელარიას საფოსტო გზავნილის წესით გაგზავნის მიზნით.
12. მსხვილ გადამხდელებთან ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩატარების თავისებურებანი მდგომარეობს შემდეგში: (27.06.2008 N566)
ა) ყველა მსხვილ გადამხდელთან (მათ შორის, მსხვილ გადამხდელთა საგადასახადო ინსპექციაში) ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარება აუცილებელი წესით საგადასახადო ორგანოს მიერ წარმოებს წელიწადში ერთხელ.
ბ) ამისათვის საანგარიშო პერიოდის დაწყების წინა თვის 15 რიცხვისათვის დგება გრაფიკი, რომელიც მტკიცდება საგადასახადო ორგანოს ხელმძღვანელის/მისი მოადგილის მიერ. რის შემდეგ გადასახადის გადამხდელებს ეგზავნებათ წერილობითი შეტყობინება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩატარების თარიღის შესახებ (დანართი N21).
გ) მსხილ გადამხდელებთან ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების გრაფიკის შედგენა დასაშვებია კალენდარული წლის დასაწყისში წერილობით შეტყობინებაში მითითებული თარიღის გათვალისწინებით (დანართი N21).
დ) დამტკიცებული გრაფიკის შესაბამისად ფორმდება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი ყველა გადამხდელის მიხედვით. მოსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი პირი მოქმედებს ამ ინსტრუქციის მე – 19 მუხლის მე–3 _ მე–11 პუნქტების მოთხოვნათა დაცვით.
ე) ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების შედეგების გაფორმების მიზნით გადამხდელის წერილობით შეტყობინებაში მითითებულ ვადაში (დანართი 21) გამოუცხადებლობის შემთხვევაში, ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი ეგზავნება გადამხდელს ორ ეგზემპლარად, საფოსტო გზავნილით, საგადასახადო ორგანოს კანცელარიის მიერ (დანართი N21). შეტყობინებაში მიეთითება გადამხდელის მიერ ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის ხელმოწერილი ეგზემპლარის საგადასახადო ორგანოში დაბრუნების აუცილებლობის შესახებ ამ ინსტრუქციის მე – 19 მუხლის 11 პუნქტის შესაბამისად;
ვ) თუ გადამხდელთან უკვე გაფორმებულია ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი საკუთარი მოთხოვნით, ამ შემთხვევაში, გადამხდელთან გრაფიკით გათვალისწინებული უახლოესი ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების პროცედურები აღარ ტარდება და შემდეგი ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების აუცილებლობა გადადის გრაფიკით გათვალისწინებული მომავალი ვალდებულების თარიღისათვის.
13. ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩატარების თავისებურებანი გადამხდელის ერთი საგადასახადო ორგანოდან საგადასახადო აღრიცხვიდან (რეგისტრაციიდან) მოხსნისა და მისი მეორე საგადასახადო ორგანოში საგადასახადო აღრიცხვაზე (რეგისტრაციაზე) აყვანის ან საწარმოს (ორგანიზაციის) ლიკვიდაციის ან გპაბ–ის გაუქმება–გაერთიანების შემთხვევაში მდგომარეობს შემდეგში: (27.06.2008 N566)
ა) საგადასახადო ორგანოში გადამხდელის საქმიანობის ადგილის შეცვლის ან საწარმოს (ორგანიზაციის) ლიკვიდაციის (რეორგანიზაციის) პროცედურების დაწყების შესახებ წერილობითი შეტყობინების მიღების შემდეგ მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი აწარმოებს ამ გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარებას.
ბ) ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების განსახორციელებლად გადამხდელი მოწვეული უნდა იქნას საგადასახადო ორგანოში წერილობითი შეტყობინებით მასთან ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩატარების თარიღის მითითებით (დანართი N21). შეტყობინება დგება ორ ეგზემპლარად და საგადასახადო ორგანოს ადმინისტრაციის მიერ ეგზავნება საფოსტო გზავნილით.
გ) საგადასახადო ორგანოში შეტყობინების უკან დაბრუნების შემთხვევაში, აღნიშვნით “ადრესატი მოცემულ მისამართზე არ იმყოფება”, გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტს ხელს აწერს საგადასახადო ორგანოს მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსი ცალმხრივი წესით.
დ) მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი აფორმებს ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტს დანართი NN17–ის შესაბამისად.
ე) ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩატარების მიზნით, გადამხდელის შეტყობინებაში (დანართი N21) მითითებულ ვადაში საგადასახადო ორგანოში გამოცხადების შემთხვევაში და საგადასახადო ორგანოს მონაცემებსა და გადამხდელის მონაცემებს შორის განსხვავების არ არსებობის პირობებში დოკუმენტზე კეთდება გადამხდელის ან მისი უფლებამოსილი წარმომადგენლის და მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსის მიერ ხელისმოწერები. დოკუმენტი დგება სამ ეგზემპლარად. საწარმოს (ორგანიზაციის) ლიკვიდაციის შემთხვევაში ორ ეგზემპლარად. პირველი ეგზემპლარი ბარდება გადამხდელს. ხოლო მეორე და მესამე ეგზემპლარებზე გადამხდელის მიერ მიეთითება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის მიღების თარიღი და კეთდება გადამხდელის ხელისმოწერა. დოკუმენტის მეორე ეგზემპლარი გადაეცემა საგადასახადო ორგანოს ადმინისტრაციას გადამხდელის ახალი საგადასახადო აღრიცხვის (რეგისტრაციის) მიხედვით მდებარე საგადასახადო ორგანოში მისი შემდგომი გადაგზავნის მიზნით, ხოლო მესამე ეგზემპლარი რჩება საგადასახადო ორგანოში.
ვ) ლიკვიდირებული ორგანიზაციის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების დროს სალიკვიდაციო კომისიის აქტის მონაცემებისა და საგადასახადო ორგანოს საინფორმაციო-ანალიტიკური და საგადასახადო შემოწმებების სამმართველოს/კონტროლის სამმართველოს ან/და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტის რევიზიის მონაცემების ურთიერთშედარების შემდეგ უნდა მოხდეს შემოწმების აქტის საბოლოო მონაცემების გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გატარება, რის შემდეგ ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის მეორე ეგზემპლარი გადაეცემა საგადასახადო ორგანოს საარქივო განყოფილებას შესანახად. (17.09.2009 N 603)
ზ) საგადასახადო ორგანოს მონაცემებსა და გადამხდელის მონაცემებს შორის განსხვავების არ არსებობის შემთხვევაში, საგადასახადო ორგანოს მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი იყენებს ამ ინსტრუქციის მე–19 მუხლის მე–3 და მე–4 პუნქტებს.
თ) მონაცემთა ბაზაში შეცდომების გასწორების შესახებ სათანადო შეტყობინების მიღების შემდეგ 3 დღის ვადაში ფორმდება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი დანართი NN17–ის შესაბამისად, შეტანილი ცვლილებების გათვალისწინებით, სამ ეგზემპლარად.
ი) ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩასატარებლად გადამხდელის შეტყობინებაში (დანართი N21) მითითებულ ვადაში გამოუცხადებლობის (აცილების) შემთხვევაში, ცალმხრივად ფორმდება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი, დანართი NN17–ის მიხედვით, მომსახურების/გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსის ხელისმოწერით, რომელიც საგადასახადო ორგანოს ადმინისტრაციის მიერ 2 დღის ვადაში გადაეგზავნება გადამხდელს საფოსტო გზავნილით.
კ) საგადასახადო ორგანოს მიერ ცალმხრივი წესით გაფორმებული გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტი დანართი NN17, შეტყობინება გადამხდელის გამოძახების შესახებ შედარების გასაფორმებლად (დანართი N21), შეტყობინება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის საფოსტო გზავნილით გაგზავნის შესახებ (დანართი N20), დოკუმენტების ჩამონათვალთან ერთად გადაეცემა საგადასახადო ორგანოს ადმინისტრაციას მისი შემდგომი გადამხდელის ახალი ადგილსამყოფელის მიხედვით მდებარე საგადასახადო ორგანოში გადასაგზავნად.
14. გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის გაფორმების თავისებურებანი გადამხდელის განცხადების შემთხვევაში მდგომარეობს შემდეგში:
ა) გადამხდელის ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების ჩატარების შესახებ გადამხდელებიდან (მათი წარმომადგენლებიდან) განცხადებების მიღება (დანართი 22) დასაშვებია პირადად ან საფოსტო გზავნილის მეშვეობით.
ბ) განცხადების პირადად წარმოდგენის შემთხვევაში საგადასახადო ინსპექციის მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკის მიერ, განცხადების მეორე ეგზემპლარზე კეთდება ჩანაწერი განცხადების მიღებისა და თარიღის მითითებით.
გ) გადამხდელების მიერ ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების შესახებ საგადასახადო ინსპექციაში მიღებული განაცხადები ლაგდება მათი მიღების ვადების შესაბამისად.
დ) საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს თანამდებობის პირი აფორმებს ანგარიშსწორების შედარების აქტს დანართი ფორმა N17-ის შესაბამისად, საგადასახადო ორგანოს მიერ განცხადების მიღებიდან ამ ინსტრუქციის  მე - 19 მუხლის მე - 3 პუნქტით გათვალისწინებულ ვადებში.
ე) ამის შემდეგ საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი მოქმედებს ამ ინსტრუქციის მე - 19 მუხლის მე-3 _ მე-10 პუნქტების მოთხოვნათა შესაბამისად.
ვ) დოკუმენტის პირველი ეგზემპლარი გადამხდელისა და საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს უფროსის ხელისმოწერით გადაეცემა გადამხდელს (ან მის უფლებამოსილ წარმომადგენელს), ან ეგზავნება საფოსტო გზავნილით, ხოლო მეორე ეგზემპლარი გადამხდელის (ან მისი უფლებამოსილი წარმომადგენლის) დასტურით დოკუმენტის მიღების (ან საფოსტო გზავნილით გაგზავნის) შესახებ, რჩება ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების ჩატარების ადგილმდებარეობის მიხედვით საგადასახადო ორგანოში. (15.06.2007 N652)
ზ) გადამხდელის მიერ დაშვებული შეცდომის გამოვლენის შემთხვევაში, საგადასახადო ინსპექციაში მზადდება შეტყობინება (დანართი 23). შეტყობინებას ხელს აწერს საგადასახადო ინსპექციის ხელმძღვანელი (მისი მოადგილე) და საგადასახადო ინსპექციის კანცელარიის მიერ ეგზავნება გადამხდელს საფოსტო გზავნილით.
15. გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების მდგომარეობის შესახებ გადამხდელების ინფორმირების წესი მდგომარეობს შემდეგში:
ა) გადასახადების მიხედვით ანგარიშსწორების მდგომარეობის შესახებ ცნობების გასაცემად განცხადებები გადამხდელის მიერ შეიძლება საგადასახადო ორგანოებს წარედგინოს პირადად (ან მის წარმომადგენლის მეშვეობით) ან საფოსტო გზავნილით. განცხადებების მიღების დროს რეკომენდებულია მიეთითოს ცნობების მიღების ფორმა (პირადად ან საფოსტო გზავნილით).
ბ) განცხადება ხელმოწერილი უნდა იყოს გადამხდელის (ან მისი წარმომადგენლის) მიერ. პირადად განცხადების მიღებისას განცხადების მეორე ეგზემპლარზე საგადასახადო ინსპექციის გადამხდელთა მომსახურების სამმართველოს პასუხისმგებელი მუშაკი, გადამხდელის თხოვნის საფუძველზე აკეთებს აღნიშვნას განცხადების მიღებისა და თარიღის შესახებ.
გ) გადასახადების მიხედვით ანგარიშსწორების მდგომარეობის შესახებ ინფორმაციის მიწოდების მიზნით მიღებული განცხადებები ნაწილდება ინფორმაციის წარმოდგენის ვადების მიხედვით.
დ) გადამხდელის გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების მდგომარეობის შესახებ დოკუმენტაციის ფორმირებისა და ხელისმოწერის ვადა არ უნდა აღემატებოდეს განცხადების მიღებიდან 10 სამუშაო დღეს მისი საფოსტო გზავნილით მიღების შემთხვევაში. აღნიშნული ვადა არ მოიცავს საფოსტო გზავნილით დოკუმენტის გაგზავნის ვადებს.
ე) მომზადებული ცნობა ხელმოსაწერად გადაეცემა საგადასახადო ინსპექციის ხელმძღვანელს (მის მოადგილეს).
ვ) საგადასახადო ინსპექციის ხელმძღვანელობის მიერ ხელმოწერილი და ბეჭედდასმული ცნობა გადაეცემა გადამხდელს (მის წარმომადგენელს) ან საფოსტო გზავნილის ფორმით გაგზავნის მიზნით გადაეცემა საგადასახადო ინსპექციის კანცელარიას. თუ ცნობა ბარდება გადამხდელს (მის წარმომადგენელს) პირადად, ამ შემთხვევაში გადამხდელის (მისი წარმომადგენლის) მიერ ცნობის მეორე ეგზემპლარზე კეთდება ხელისმოწერა და ისმება მიღების თარიღი.
ზ) გადამხდელისათვის ცნობის საფოსტო გზავნილით გაგზავნის შემთხვევაში, ცნობის პირველი ეგზემპლარი გადაეცემა საგადასახადო ინსპექციის კანცელარიას სარეგისტრაციოდ, ხოლო ცნობის მეორე რეგისტრირებული ეგზემპლარი ინახება საქმეში.
16. გადამხდელის გადასახადების მიხედვით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების განხორციელების დროს, როდესაც გადამხდელს საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 96-ე მუხლის შესაბამისად გადავადებული აქვს წლიური საშემოსავლო, ქონების ან მოგების გადასახადის დეკლარაციის წარდგენის ვადა, ამ შემთხვევაში არ მოხდება არსებული ზედმეტობის გათვალისწინება და საურავის შემცირება, კანონმდებლობით გათვალისწინებული ბოლო საგადასახადო დეკლარაციის წარმოდგენემდე.’ (27.06.2008 N566) 

     იხ. დანართები